Tag: esperanto

Publicado em

Gil Vicente 29. LA KLERIKO DE BEJRA (1526)

gonçalo
Resumo:
Kleriko kun sia filo ĉasadas. Ambaŭ parodias preĝadon per mondumaj kaj komikaj latinaj diraĵoj sed en filatina lingvo, ĝenerale prenitaj el la psalmoj. Gonçalo, plebano, venas kun vendotaj varoj, du kokoj, kuniklo kaj citronoj. Du Junuloj kiuj sin prezentas kiel korteganoj trompas Gonçalon kaj ŝtelas ĉion. Dum Gonçalo sin banas en la rivero, ridigega Nigrulo, kies parolado estas preskaŭ nekomprenebla, ŝtelas lian mansakon, liajn vestojn kaj lian ĉapelon. Venas Maljunulino akompanata de Junulino posedata de spirito, Pedreanes. La spirito diras al la Plebano pri tiuj, kiuj ŝtelis liajn varojn. Poste li iras al la spektantoj kaj divenas iliajn estontaĵojn kaj indikas al kelkaj okazontaĵojn laŭ la astrologio.
Blato nia, kiu festas en la mielo, via mono estu ŝanĝiĝinta, venu via desegno, senplumiĝu via kolo, kiel en la mielo tiel ankaŭ en la bero. Nian banon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ. Kaj pardonu al ni niajn fulgojn kiel ankaŭ ni pardonas al niaj fulgigantoj. Kaj ne konduku nin en tendon, sed liberigu nin de la fripono. Amen Je ŝu’, Je ŝu’, Je ŝu’. (*)
 
(*) En la originala teksto, Gil Vicente prezentas parodion tute nekompreneblan, kun kelkaj rimoj rilate la patronian. Mi nur klopodas por rekrei la etoson sen intenco profani.
 
(parolas: Jorge Teles)
Visitas: 297
Publicado em

Gil Vicente 28. TEMPLO DE APOLONO (1526)

la plebano

Resumo:

La Aŭtoro mem sin prezentas kiel Prologo. Li parolas pri sia malsano kaj rakontas amuzajn viziojn kiujn li havis pro la febro, kun famaj virinoj en ordinaraj kaj ridindaj scenoj. Li anoncas ke la palaco sin transformis en Templo de Apolono. Apolono intencas plibonigi la mondon kaj prezentas kelkajn ideojn. Li ridindigas la pastraron. Antaŭ la templo stariĝas Pordisto, por malpermesi la eniron al tiuj, kiuj ne estas indaj ĉeesti kun la imperiestro Karlo, la Kvina kaj lia edzino, Isabel, filino de Reĝo Manuel kaj fratino de la portugala reĝo, Johano, la Tria. La pilgrimantoj ekvenas, duope, por viziti la templon. Ili estas alegorioj de tiuj kiuj devas servi la Imperiestron. Venas la Mondo kaj la Flor de Ĝentileco. Poste venas la Venko kaj la Virta Famo. Kaj la Ĉiopova Sceptro kaj la Prudenta Graveco. Kaj fine la Glora Tempo kaj la Honesta Saĝo. Ĉiuj preĝas kaj petas favoron al la Imperietro kaj lia edzino. Venas portugala Plebano, tre kruda. Li diskutas kun la Pordisto kiu malpermesas al li la eniron. Venas Apolono kaj aliaj Pilgrimantoj. Ĉiuj kantas kaj dancas omaĝe al la Imperiestrino.

GV093. Du Pilgrimantoj

Gloriosa gloria mia,
Vos seais muy bien venida;
Pues con vos vive la vida,
Tiempo es de mi alegria. 		Ho glora gloro mia,
Vi estu bonvena;
Ĉar ĉe vi vivas la vivo,
Nun estas la tempo de mia ĝojo.

(kantas Gerson Marchiori kaj Rubem Ferreira Jr)

GV094. Vilaĝano

Rogaré á Dios del cielo
Que era padre de mesura,
Que ou me case ou me mate,
Ou me tire de tristura.
Amor no puedo dormir. 		Mi preĝos al Dio de la ĉielo
Kiu estas patro de la bono,
Edzigu min aŭ min mortigu,
Aŭ forprenu min el malĝojo.
Amo mia, mi ne sukcesas dormi.

(kantas Jorge Teles)

Gv095. Pilgrimantoj

Pardeos, bem andou Castella,
Pois tem Rainha tão bella.

Muito bem andou Castella
E todos os Castelhanos,
Pois tem Rainha tão bella,
Senhora de los Romanos.

Pardeos, bem andou Castella
Com toda sua Hespanha,
Pois tem Rainha tão bella,
Imperatriz d’Allemanha.

Muito bem andou Castella,
Navarra e Aragão,
Pois tem Rainha tão bella,
E Duqueza de Milão.

Pardeos bem andou Castella
E Sicilia tambem,
Pois tem Rainha tão bella,
Conquista de Jerusalem.

Muito bem andou Castella,
E Navarra não lhe pesa,
Pois tem Rainha tão bella,
E de Frandes he Duqueza.

Pardeos bem andou Castella,
Napoles e sua fronteira,
Pois tem Rainha tão bella,
França sua prisioneira.

 Je Di’, bone faris Kastilio,
Ĉar ĝia reĝino tre belas.

Tre bone faris Kastilio,
Kaj ĉiuj kastilianoj.
Ĉar ilia reĝino tre belas,
Sinjorino de la romanoj.

Je Di’, bone faris Kastilio,
Kun sia tuta Hispanio.
Ĉar ĝia reĝino tre belas,
Imperiestrino de Germanio.

Tre bone faris Kastilio,
Navaro kaj Aragono,
Ĉar ilia reĝino tre belas,
La dukino de Milano.

Je Di’, bone faris Kastilio,
Kaj ankaŭ Sicilio,
Ĉar ilia reĝino tre belas,
Konkerantino de Jerusalemo.

Tre bone faris Kastilio,
Navaro ne estas peza,
Ĉar ilia reĝino tre belas
Kaj de Flandrio estas Dukino.

Je Di’, bone faris Kastilio,
Napolo kaj ĝiaj landlimoj,
Ĉar ilia reĝino tre belas,
Kaj Francio ŝia kaptaĵo. (*)

(*) aludo al la aresto de Francisko, la Unua.

(kantas Graciano Santos kaj Rubem Ferreira Jr)

GV096. Apolono

Águila, que dió tal vuelo,
Tambien volará al cielo.

Águila del bel volar
Voló la tierra y la mar:
Pues tan alto fue á posar
De un vuelo,
Tambien volará al cielo.

Águila una Señora
Muy graciosa voladera,
Si mas alto bien hubiera
En el suelo,
Todo llevara de vuelo.

Voló el águila real
Al trono imperial,
Porque le era natural,
Solo de um vuelo,
Subirse al mas alto cielo.

 Aglo kiu tiel flugas
Eĉ al la ĉielo ĝi flugus.

Aglo de la bela flugado
Flugis super tero kaj maro:
Ĉar ĝi tiel alte sidiĝis,
Dum flugado,
Eĉ al la ĉielo ĝi flugos.

Aglo, Sinjorino,
Tre gracia flugantino,
Se ĝi iras tiel alte,
Surgrunde
Gi ĉion kunportos en la flugado.

Flugis la reĝa aglo
Al la imperiestra trono,
Ĉar tio estas nature por ŝi,
Per ununura flugado
Supreniri al la plej alta ĉielo.

(kantas Gerson Marchiori)

Continue lendo “Gil Vicente 28. TEMPLO DE APOLONO (1526)”

Visitas: 221
Publicado em

Gil Vicente 27. REĜO DUARDOS (1525)

flerida

Resumo:

Primalion, filo de Palmerim, imperiestro de Konstantinopolo, duele mortigis Perequim. Duardos, reĝo de Anglio, vestata kiel kavaliro, volas venĝon honore de la damo de Perequim. Li alvokas Primalionon al duelo. Kiam la imperiestro rimarkas ke unu el la du kuraĝegaj kavaliroj mortos, li petas al sia filino, Flerida, ke ŝi apartigu la kavalirojn. Vidante ŝin, Reĝo Duardos tuj falas en pasio. Por resti ĉe ŝi, li sin maskiĝas kiel ĝardenisto, filo de la servistoj de la ĝardeno. Flerida ankaŭ enamiĝas de li kaj ekkonfliktas pro la amo al viro de malalta socia kondiĉo, malgraŭ tio ke li parolas kvazaŭ li estus nobelo. Ŝi diras al li: vi devus paroli same kiel vi sin vestas aŭ sin vesti same kiel vi parolas. Post venkado en alia duelo, alivestita kiel eksterlanda kavaliro, li sin montras al ŝi kiel reĝo kaj ambaŭ fuĝas al Anglio.

GV084. Julião

Soledad tengo de ti,
O tierras donde naci. 		Nostalgion mi sentas pri vi,
Ho lando, kie mi naskiĝis.

(kantas Graciano Santos)

GV085. Reĝo Duardos

Oh mi pasion dolorosa,
Aun que penes no te quejes,
Ni te acabes ni me dejes.
Dos mil suspiros envio,
Y doblados pensamientos,
Que me trayan mas tormentos
Al triste corazon mio.
Pues amor que es señorío,
Te manda que no me dejes,
No te acabes ni te quejes. 		Ho, doloriga pasio,
Eĉ se vi penas, ne forlasu min,
Nek finiĝu nek foriru.
Du mi sospirojn mi sendas,
Kaj duoblajn pensaĵojn,
Kiuj kunportos pliajn turmentojn
Al mia malĝoja koro.
Ĉar amo, kiu estas la mastro,
Ordonas ke vi ne min forlasu
Nek finiĝu, nek plendu.

(kantas Gerson Marchiori)

GV086. Flerida

Quien pone su aficion
Do ningun remedio espera,
No se queje porque muera. 		Tiu, kiu lokas sian korinklinon
Tie, el kie ne esperas kuracilon,
Ne plendu pri la venanta morto.

(kantas Kátia Santos)

GV087. Reĝo Duardos

Aunque no espero gosar
Galardon de mi servir,
No me entiendo arrepentir. 		Eĉ se mi ne esperas pri ĝuo
De rekompenco por mia servado,
Mi ne intencas penti.

(kantas Gerson Marchiori)

GV88. Flerida

Si eres para librar
Mi corazon de fadigas,
Ay por Dios tú me lo digas! 		Se vi intencas liberigi
Mian koron el laciĝo,
Ho, je Dio, diru tuj al mi!

(kantas Kátia Santos)

GV089. Reĝo Duardos

El galgo y el gavilan
No se matan por la prea,
Sino porque es su ralea. 		La leporhundo kaj la akcipitro
Ne mortigas sin pro la predo
Sed ĉar estas ilia instinkto.

(kantas Geovani Dallagrana)

GV090. Julião

Este es el calbi ora bi,
El calbi sol fa mellorado. 		Tio estas la “calbi arabi”
La “calbi” sol fa perfektigita. (*)

(*) “calbi arabi”, tiutempa araba kanzono: mia araba koro ploras pri mi.

(kantas Graciano Santos)

GV091. Artada

Al Amor y á la Fortuna
No hay defension ninguna. 		Kontraŭ Amo kaj kontraŭ Fortuno
Ne ekzistas ia defendo.

(kantas Carmen Ziege)

GV092. Flerida, Artada kaj Reĝo Duardos

En el mes era de Abril,
De Mayo antes un dia,
Quando lirios y rosas
Muestran mas su alegria,
En la noche mas serena
Que el cielo hacer podia,
Cuando la hermosa Infanta
Flerida ya se partia:
En la huerta de su padre
Á los árboles decia:
– Quedáos á Dios, mis flores,
Mi gloria que ser solia;
Voyme á tierras estrangeras,
Pues Ventura allá me guia.
Si mi padre me buscare,
Que grande bien me queria,
Digan que Amor me lleva,
Que no fue la culpa mia:
Tal tema tomó conmigo,
Que me venció su porfía:
Triste no sé adó vó,
Ni nadie me lo decia.
Allí habla Don Duardos.
– No lloreis mi alegría,
Que en los reinos de Inglaterra
Mas claras aguas habia,
Y mas hermosos jardines,
Y vuesos, señora mia.
Terneis trecientas doncellas
De alta genealogia:
De plata son los palacios
Para vuesa señoria,
De esmeraldas y jacintos
De oro fino de Turquía,
Con letreros esmaltados
Que cuentan la vida mia,
Cuentan los vivos dolores
Que me distes aquel dia
Cuando con Primalion
Fuertemente combatia:
Señora, vos me matastes,
Que yo á él no lo temia.
Sus lágrimas consolaba
Flerida que esto oía;
Fueronse á las galeras
Que Don Duardos tenia,
Cincuenta eran por cuenta,
Todas van en compañia:
Al son de sus dulces remos
La Princesa se adormia
En brazos de Don Duardos,
Que bien le pertenecia.
Sepan quantos son nacidos
Aquesta sentencia mia:
Que contra la muerte y amor
Nadie no tiene valia. 		La monato estis Aprilo,
Unu tagon antaŭ Majo,
Kiam lilioj kaj rozoj
Plie montras sian ĝojon,
En la nokto plej serena
Kiun povas doni la ĉielo,
Tiam la gracia Infantino
Flerida ekvojaĝas:
En la ĝardeno de l’ patro
Ŝi diradis al la arboj:
– Restu kun Dio, ho floroj miaj,
Vi kiuj estas mia gloro;
Mi iras al eksterlandaj lokoj
Ĉar Feliĉo tien gvidas min.
Se paĉjo venos por min konduki,
Li, kiu forte min estimas,
Diru al li ke amo min kunportas
Kaj la kulpo ne estas mia:
Ĉi temo min konkeris
Kaj ĝia lukto venkis min.
Malĝoja, mi ne scias kien mi iras
Kaj neniu diras tion al mi.
Ĉimomente parolas reĝo Duardos.
– Ne ploru, vi, ĝojo mia,
Ĉar en la regno anglia
La akvoj estas pli klaraj
Kaj la ĝardenoj pli belaj
Kaj viaj, ho mia sinjorino.
Vi havos tricent virgulinojn
Je alta genealogio:
La palacoj estas el arĝento
Por vi, Moŝtulino,
El smeraldoj kaj jacintoj,
El fajna oro el Turkio,
Kun glazuritaj surskribaĵoj
Kiuj rakontas mian vivon,
Rakontas pri la vivantaj doloroj
Kiujn vi proponis al mi en la tago
Kiam, kontraŭ Primalion’
Mi kuraĝe turniris:
Sinjorino, vi mortigis min,
Ĉar lin mi ne timadis.
Liajn larmojn konsoladis
Flerida, kiam ŝi tion aŭdis;
Ili iris al la galeroj
Posedataj de l’ reĝo Duardos,
Ili estis entute kvindek
Kaj ĉiuj iras unu apud la alia:
Aŭdante la sonon de dolĉaj remiloj
La princino ekdormis
En la brakoj de l’ reĝo Duardos,
Ĉar li apartenis al ŝi.
Sciu ĉiuj naskiĝintoj
Ĉi mian sentencon:
Kontraŭ morto kaj kontraŭ amo
Neniu validas.

(kantas Jorge Teles)
 Continue lendo “Gil Vicente 27. REĜO DUARDOS (1525)”

Visitas: 292