Gil Vicente 27. REĜO DUARDOS (1525)
Resumo:
Primalion, filo de Palmerim, imperiestro de Konstantinopolo, duele mortigis Perequim. Duardos, reĝo de Anglio, vestata kiel kavaliro, volas venĝon honore de la damo de Perequim. Li alvokas Primalionon al duelo. Kiam la imperiestro rimarkas ke unu el la du kuraĝegaj kavaliroj mortos, li petas al sia filino, Flerida, ke ŝi apartigu la kavalirojn. Vidante ŝin, Reĝo Duardos tuj falas en pasio. Por resti ĉe ŝi, li sin maskiĝas kiel ĝardenisto, filo de la servistoj de la ĝardeno. Flerida ankaŭ enamiĝas de li kaj ekkonfliktas pro la amo al viro de malalta socia kondiĉo, malgraŭ tio ke li parolas kvazaŭ li estus nobelo. Ŝi diras al li: vi devus paroli same kiel vi sin vestas aŭ sin vesti same kiel vi parolas. Post venkado en alia duelo, alivestita kiel eksterlanda kavaliro, li sin montras al ŝi kiel reĝo kaj ambaŭ fuĝas al Anglio.
GV084. Julião
Soledad tengo de ti, O tierras donde naci. |
Nostalgion mi sentas pri vi, Ho lando, kie mi naskiĝis. |
(kantas Graciano Santos)
GV085. Reĝo Duardos
Oh mi pasion dolorosa, Aun que penes no te quejes, Ni te acabes ni me dejes. Dos mil suspiros envio, Y doblados pensamientos, Que me trayan mas tormentos Al triste corazon mio. Pues amor que es señorío, Te manda que no me dejes, No te acabes ni te quejes. |
Ho, doloriga pasio, Eĉ se vi penas, ne forlasu min, Nek finiĝu nek foriru. Du mi sospirojn mi sendas, Kaj duoblajn pensaĵojn, Kiuj kunportos pliajn turmentojn Al mia malĝoja koro. Ĉar amo, kiu estas la mastro, Ordonas ke vi ne min forlasu Nek finiĝu, nek plendu. |
(kantas Gerson Marchiori)
GV086. Flerida
Quien pone su aficion Do ningun remedio espera, No se queje porque muera. |
Tiu, kiu lokas sian korinklinon Tie, el kie ne esperas kuracilon, Ne plendu pri la venanta morto. |
(kantas Kátia Santos)
GV087. Reĝo Duardos
Aunque no espero gosar Galardon de mi servir, No me entiendo arrepentir. |
Eĉ se mi ne esperas pri ĝuo De rekompenco por mia servado, Mi ne intencas penti. |
(kantas Gerson Marchiori)
GV88. Flerida
Si eres para librar Mi corazon de fadigas, Ay por Dios tú me lo digas! |
Se vi intencas liberigi Mian koron el laciĝo, Ho, je Dio, diru tuj al mi! |
(kantas Kátia Santos)
GV089. Reĝo Duardos
El galgo y el gavilan No se matan por la prea, Sino porque es su ralea. |
La leporhundo kaj la akcipitro Ne mortigas sin pro la predo Sed ĉar estas ilia instinkto. |
(kantas Geovani Dallagrana)
GV090. Julião
Este es el calbi ora bi, El calbi sol fa mellorado. |
Tio estas la “calbi arabi” La “calbi” sol fa perfektigita. (*) |
(*) “calbi arabi”, tiutempa araba kanzono: mia araba koro ploras pri mi.
(kantas Graciano Santos)
GV091. Artada
Al Amor y á la Fortuna No hay defension ninguna. |
Kontraŭ Amo kaj kontraŭ Fortuno Ne ekzistas ia defendo. |
(kantas Carmen Ziege)
GV092. Flerida, Artada kaj Reĝo Duardos
En el mes era de Abril, De Mayo antes un dia, Quando lirios y rosas Muestran mas su alegria, En la noche mas serena Que el cielo hacer podia, Cuando la hermosa Infanta Flerida ya se partia: En la huerta de su padre Á los árboles decia: – Quedáos á Dios, mis flores, Mi gloria que ser solia; Voyme á tierras estrangeras, Pues Ventura allá me guia. Si mi padre me buscare, Que grande bien me queria, Digan que Amor me lleva, Que no fue la culpa mia: Tal tema tomó conmigo, Que me venció su porfía: Triste no sé adó vó, Ni nadie me lo decia. Allí habla Don Duardos. – No lloreis mi alegría, Que en los reinos de Inglaterra Mas claras aguas habia, Y mas hermosos jardines, Y vuesos, señora mia. Terneis trecientas doncellas De alta genealogia: De plata son los palacios Para vuesa señoria, De esmeraldas y jacintos De oro fino de Turquía, Con letreros esmaltados Que cuentan la vida mia, Cuentan los vivos dolores Que me distes aquel dia Cuando con Primalion Fuertemente combatia: Señora, vos me matastes, Que yo á él no lo temia. Sus lágrimas consolaba Flerida que esto oía; Fueronse á las galeras Que Don Duardos tenia, Cincuenta eran por cuenta, Todas van en compañia: Al son de sus dulces remos La Princesa se adormia En brazos de Don Duardos, Que bien le pertenecia. Sepan quantos son nacidos Aquesta sentencia mia: Que contra la muerte y amor Nadie no tiene valia. |
La monato estis Aprilo, Unu tagon antaŭ Majo, Kiam lilioj kaj rozoj Plie montras sian ĝojon, En la nokto plej serena Kiun povas doni la ĉielo, Tiam la gracia Infantino Flerida ekvojaĝas: En la ĝardeno de l’ patro Ŝi diradis al la arboj: – Restu kun Dio, ho floroj miaj, Vi kiuj estas mia gloro; Mi iras al eksterlandaj lokoj Ĉar Feliĉo tien gvidas min. Se paĉjo venos por min konduki, Li, kiu forte min estimas, Diru al li ke amo min kunportas Kaj la kulpo ne estas mia: Ĉi temo min konkeris Kaj ĝia lukto venkis min. Malĝoja, mi ne scias kien mi iras Kaj neniu diras tion al mi. Ĉimomente parolas reĝo Duardos. – Ne ploru, vi, ĝojo mia, Ĉar en la regno anglia La akvoj estas pli klaraj Kaj la ĝardenoj pli belaj Kaj viaj, ho mia sinjorino. Vi havos tricent virgulinojn Je alta genealogio: La palacoj estas el arĝento Por vi, Moŝtulino, El smeraldoj kaj jacintoj, El fajna oro el Turkio, Kun glazuritaj surskribaĵoj Kiuj rakontas mian vivon, Rakontas pri la vivantaj doloroj Kiujn vi proponis al mi en la tago Kiam, kontraŭ Primalion’ Mi kuraĝe turniris: Sinjorino, vi mortigis min, Ĉar lin mi ne timadis. Liajn larmojn konsoladis Flerida, kiam ŝi tion aŭdis; Ili iris al la galeroj Posedataj de l’ reĝo Duardos, Ili estis entute kvindek Kaj ĉiuj iras unu apud la alia: Aŭdante la sonon de dolĉaj remiloj La princino ekdormis En la brakoj de l’ reĝo Duardos, Ĉar li apartenis al ŝi. Sciu ĉiuj naskiĝintoj Ĉi mian sentencon: Kontraŭ morto kaj kontraŭ amo Neniu validas. |
(kantas Jorge Teles)
Continue lendo “Gil Vicente 27. REĜO DUARDOS (1525)”
Gil Vicente 26. F0RĜEJO DE AMO (1525)
Resumo:
Pilgrimanto klarigas ke Portugalio tuj konkeros hispanan kastelon, kiu simbolas la Reĝino Katarina ĉar ŝi edziniĝos kun la portugala reĝo, Johano la tria. Venuso plorante envenas serĉe de sia filo Kupido. Ĉi tiu, kune kun aliaj dioj, organizas grandan forĝejon por refari la homojn por ke ĉiuj estu laŭ la alta nivelo de la reĝino. Sur la scenejno stariĝas kastelo kun la forĝejo. El ĝi foriras kvar dioj kaj kvar montaraninoj; la junulinoj simbolas la kvar plezurojn de la amo: la enamiĝintan rigardon, la enamiĝintan paroladon, la enamiĝintan aŭdadon kaj la enamiĝinta fidelon. Venas nigrulo kaj eniras en la forĝejo. La montaraninoj kantas kanzonon kaj la dioj batas per marteloj. La nigrulo foriras tute blanka sed ĝia parolado daŭras nekomprenebla kiel ĝi estis antaŭe. Envenas kurbiĝinta maljunulino. Ŝi estas la Justeco. Ŝia bastono estas malrekta kaj la pesilo estas rompita. Ŝi volas ke ŝiaj manoj estu malgrandaj, por ke ŝi ne ricevu tiom da koruptaĵoj. Ŝi eniras en la forĝejo sed ne revenas reĝustigita. Oni prenas de sub ŝiaj vestoj rubaĵojn kiuj estas la koruptaĵoj, du kokinojn, du perdrikojn kaj du sakojn kun mono kaj post tio ŝi revenas al sia bela sinteno. Frato volas esti laiko ĉar jam estas tro da pastroj en Portugalio. Kupido petas rajtigilon donatan de lia superulo. Nobelulo volas esti denove infano. Alia nobelulo volas la junecon sed sen perdo de la posedata mono. La Frato revenas kaj kunportas multege da karbo, por eniri en la forĝejo kaj liberiĝi el la religiaj taskoj. Post lia reveno, ĉiuj kantas kaj finiĝas la teatraĵo.
… Pilgrimanto (Kontrolu ĉe La Korteganaro de Jupitero, GV049)
Nunca fue pena mayor
Ni tormento tan estraño,
Que iguale con el dolor.
GV080. Pilgrimanto
Donde estás que no te veo, Que es de tí, esperanza mia? |
Kie vi estas, ĉar mi vin ne vidas, Kie vi estas, ho mia espero? |
(kantas Gerson Marchiori)
GV081. Venuso
Tristeza, quien á vos me dió, Pues no fue la culpa mia, No se la merecí, no. |
Malĝojo, kiu donis min al vi, Ĉar mi ne kulpas, Mi eĉ ne meritas, ne. |
(kantas Kátia Santos)
GV082. Nigrulo
Le bella mal maruvada De linde que a mi ve, Vejo-ta triste nojada, Dize tu razão puruque. A mi cuida que doromia Quando ma foram cassá; Se acordaro a mi jazia Esse nunca a mi lembrá. Le bella mal maruvada Não sei quem cassa a mi, Mia marido não vale nada, Mi sabe razão puruque. |
La belulino malbone edziniĝinta Mi vidas ke ŝi tre belas Mi vidas ke ŝi tre enuiĝas Diru vi pro kia kialo. Mi pensas ke ŝi dormadis Kiam oni edzinigis ŝin. Kiam ŝi vekiĝis, Pri tio mi ne memoras. La belulino malbone edziĝinta, Mi ne scias kiu edzigos min Mia edzo nenion valoras Kaj pri tio mi scias la kialon. |
(kantas Graciano Santos)
GV083. Montaraninoj
El que quisiere apurarse, Vengase muy sin temor Á la fragoa del amor. Todo oro que se afina Es de mas fina valía, Porque tiene mejoria De cuando estaba en la mina. Ansí se apura y refina El hombre y cobra valor En la fragoa del Amor. El fuego vivo y ardiente Quanto persona mas alta, |
Tiu, kiu volas perfektiĝi, Venu tute sentime Al la forĝejo de amo. Ĉiu oro perfektiĝinta Pli fajne valoras Ĉar ĝi pli bonas Ol tiu, kiu estas en la minejo. Pro tio perfektiĝas kaj fajniĝas Kaj ricevas valoron, la homo Kiu venas en la forĝejo de amo. La fajro vivanta kaj ardanta Pli bone perfektigas la metalon, Kaj plie ĝi tie restas, pli bona ĝi foriras, Pli klara kaj pli bonega. Pro tio la nuna vivado Pli bonega iĝas En la forĝejo de la amo. Se la homo estas altnivela |
(kantas Carmen Ziege kaj Kátia Santos)
Continue lendo “Gil Vicente 26. F0RĜEJO DE AMO (1525)”