Gil Vicente 14. LAŬDADO AL MILITO (1513)

polikseno

Resumo:

Klerika nekromanciisto sin prezentas kaj parolas pri siaj spertoj en nigra magio. Li elvokas la demonojn. kaj ordonas ke du el ili kunportu la trojan princinon Polikseno, filinon de Priamo kaj Hekabe. Ŝi venas, salutas la korteganaron kaj laŭdas ĉiujn. La kleriko sugestas ke ŝi parolu pri la kortegana amo. Ŝi diras: “pro kia kaŭzo viro devas esti amata? Estu li militisto!” Venas Pentezileo, la reĝino de la amazonoj. Ŝi instigas la portugaloj al milito. Ankaŭ Aĥilo prelegas favore al milito. Fine eniras Hanibalo, Hektoro kaj Scipiono. Hanibalo instigas la nobelojn. Ĉiuj prelegoj ripetas du temojn: la milito estas sankta, ĉar estas kontraŭ la maŭroj; nobelaro kaj Eklezio devas donaci juvelojn kaj monon por ĝin subteni. Dum la prelego de Hanibalo venas kantistoj kaj dancistoj kaj tiele finiĝas la teatraĵon.

GV033. Hanibalo (parolo) kaj Ĉiuj (kanto)

Ó Senhores cidadãos
Fidalgos e Regedores,
Escutae os atambores
Com ouvidos de christãos.
E a gente popular
Avante, não refusar.
Ponde a vida e a fazenda,
Porque para tal contenda
Ninguem deve recear.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Avante! avante! Senhores!
Que na guerra com razão
Anda Deos por capitão.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Guerra, guerra, todo estado!
Guerra, guerra, mui cruel!
Que o gran Rei Dom Manuel
Tem promettido e jurado
Dentro no seu coração
Que poucos lh’escaparão

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Sua Alteza determina
Por acrescentar a fé,
Guerra, guerra, mui contina
He sua grande tenção.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Este Rei tão excellente,
Muito bem afortunado,
Tem o mundo rodeado
Do Oriente ao Ponente:
Deos mui alto, omnipotente,
O seu real coração
Tem posto na sua mão.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Ho, Sinjoroj civitanoj,
Nobeloj kaj urbokontrolistoj,
Aŭdu vi la tamburaron
Per oreloj de kristanoj.
Kaj la homoj el popolo
Antaŭen, nenion rifuzu.
Prezentu vivon kaj posedaĵojn
Ĉar por ĉi tiu disputo
Neniu rajtas timi.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Antaŭen! antaŭen! Sinjoroj!
Ĉar en milito, pravigite,
Dio estas kapitan’.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Milit’, milit’, la tuta regno!
Milit’, milit’, kun kruel’!
Ke la granda reĝo Manuel
Promesadas kaj ĵuradas
Ene de sia tuta koro
Ke malmultaj homoj eskapos.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Lia moŝto determinas,
Por pligrandiĝo de l’ fido,
Milit’, milit’, senpaŭza,
Jen lia granda intenco.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

Ĉi reĝo tre ekscelenta
Protektata de Fortuno
Posedas mondan ĉirkaŭaĵon
Ekde oriento ĝis okcidento:
Dio, plejalta kaj ĉiopova,
Lian reĝan koron
Lokis en Sia mano.

“Ta la la la lão, ta la la la lão.”

(paroloj kaj kanto: Jorge Teles)
Continue lendo “Gil Vicente 14. LAŬDADO AL MILITO (1513)”

Visitas: 314

Gil Vicente 13. LA MALJUNULO DE LA LEGOMĜARDENO (1512)

la Junulino

Resumo:

Venas la Maljunulo. Li preĝante parafrazas la Patronian; post ĉiu frazo, li aldone plilongigas la ideon (“Pater noster” la Kreinto, “qui es in coelis” Ĉiopova, “santificetur”, Sinjoro, “Nomem tuum”, Vi Venkinto, kompatema en ĉielo kaj en tero). Venas la Junulino serĉe de verdaĵo. Li perdiĝas en amo kaj tuj konfesas sian pasion. Ŝi prenas ion kaj foriras. Eniras la Stultulo ĉar la Edzino alvokas la Maljunulon por manĝi. Li ne plu volas manĝi nek trinki. Kontraŭe, li ordonas al la servisto ke li kunportu la gitaron. Venas la Edzino kaj ili diskutas. Ŝi ĵaluzas kaj li forpelas ŝin. Kaj li pasie ekkantas. Venas Branca Gil (Branka ĵil), por aĉeti legomojn. Li rakontas al ŝi pri sia amo kaj ŝi decidas helpi lin, kontraŭ ia pago. Kiam ŝi priskribas la belecon de la Junulino, li svenas. Branca Gil ekpreĝas longan kaj amuzegan litanion, petante al Sanktuloj kaj Sanktulinoj ke ili favoru la maljunulon. Sed ŝi anstataŭigas iliajn nomojn per la nomoj de la genobeloj kiuj spektas la teatraĵon. Post lia vekiĝo, ŝi multfoje iras kaj venas, kaj ĉiam prenas monon por aĉeti donacojn por la Junulino. Venas la Urbestro kun soldatoj kaj ili kondukas la parigistinon al la placo, por punbatoj per skurĝo antaŭ la publiko. Venas alia junulino por ion pagi kaj ŝi rakontas ke ĵus edziniĝis la Junulino al kiu la Maljunulo enamiĝis. La Maljunulo senesperiĝas kaj lamentas pri sia nuna mizero, ĉar li perdis la tutan monon.

GV029. Junulino

Qual es la niña
Que coge las flores,
Sino tiene amores.
Cogia la niña
La rosa florida,
El hortelanico
Prendas le pedia,
Sino tiene amores.
Kiu junulino
Plukus la florojn
Sem esti enamiĝinta?
La junulino plukis
La florantan rozon,
La ĝardenisto
Petis al ŝi donacon,
Ŝi ne enamiĝis.

(kantas Carmen Ziege)

GV030. Maljunulo

Volvido nos han volvido,
Volvido nos han
Por una vecina mala
Meu amor tolheu-me a falla,
Volvido nos han.
Oni ŝanĝis min,
Oni ŝanĝis
Pro malbona najbarino,
Mia amo malpermesis al mi la parolon,
Oni ŝanĝis min.

(kantas João Batista Carneiro)

GV031. Maljunulo

Pues tengo razon, señora,
Razon es que me la oiga.
   Ĉar mi pravas, sinjorino,
Nepre vi aŭdu min.

(kantas João Batista Carneiro)

GV032. Junulino

Hua moça tão fermosa,
Que vivia alli á Sé…
   Junulino tre gracia
Vivis apud la ĉefpreĝej’.

(kantas Katia Santos)
Continue lendo “Gil Vicente 13. LA MALJUNULO DE LA LEGOMĜARDENO (1512)”

Visitas: 260

Gil Vicente12. FARSO PRI LA KURACISTOJ (1512)

la kuracisto

Resumo:

Enamiĝinta Kleriko ordonas al la Servisto ke li iru al Blanka Denize por paroli pri lia pasio. La Servisto ne volas ĉar, laŭ li, ŝi ĉiam mokas kaj forpelas lin. Finfine li tion faras, kaj kunportas leteron. La junulino ĝenas lin kaj ŝiras la leteron, eĉ sen legado. La Kleriko malsaniĝas. Post tio venas virino kaj kvar kuracistoj. Ĉiu prezentas sian preskribon, kiu, nenimaniere estas sciencaj. La virino preskribas ke li ŝvitu sub fekaĵo de maljuna porko. La lasta kuracisto laboras laŭ la Astrologio kaj diras: La luno estis en Fiŝoj, tio okazis merkrede, Merkuro estis je la unua horo… mi ne vidas kialon por vera febro. Finfine venas la Pastro, por la sanktoleado. Kiam li aŭdas pri la daŭro de la pasio, du jarojn, li ekkrias: En amoroj, du jaroj kaj aliaj pli dek korespondas al du. Mi en fajro ardas dum dekkvin jaroj! Mi metos la manon sur vin kaj vi ŝajnigos ke vi saniĝis. Kaj la Pastro envenigas kantistojn por la fino de la teatraĵo. Ili kantas muzikan “salaton”, nome, miksaĵo de diversaj kanzonoj kun teksto tute sensenca (Estis majo, tago antaŭa al Kristnasko… Noktomezo kun luno, ĝuste kiam aperas la suno… Estas la florplena Pasko, je la monato de Sankta Johano…).

GV028. Kvar kantistoj

En el mes era de Maio,
Véspora de Navidad,
Quando canta la cigarra,
Quem ora soubesse
Onde amor nacesse,
Que o semeasse.
Media noche con lunar
Al tiempo que el sol salia,
Recordé, que no dormia
Con cuidado de cantar.

Ervas do amor, ervas,
Ervas do amor,
Á las puertas de la ciudad,
Dijo el abad á Teresa:
Tan buen molinero sondes,
Martin Gomes,
Tan buen molinero sondes.

Era la Pascoa florida
En el mes de San Juan.
Cuando la mona parida
Perguntó al sacristan
Teresica del Robledo,
Que te guarde Dios de mal:
Respondió Pero Piñan
Estae quedo co’a mão,
Frei João, Frei João,
Estae quedo co’a mão.

Padre, pois sois meu amigo,
Quando falardes comigo,
Frei João,
Estareis vós quedo, mas estai vós quedo,
Mas estai vós quedo co’a mão;
Frei João, estai quedo co’a mão.
Perguntaban cual Pirico,
Qual Pinão ou qual Frei João,
Não diria quien era la moça,
Não diria quem, nem quem não.
Yo yendo mas adelante,
Dijo Francia en su latin:
Se volen la guerra, se volen la guerra,
Bone xi si volen la guerra,
Vera xi si volen la guerra.
Dijo la vieja en Portugues:
Palombas, se amigos amades
No riñades
Paz in celis, paz in terra
E paz no mar:
Tan garredica la vi cantar
Ficade amor, ficade,
Ficade amor.

La monato estis majo
Tago antaŭa al Kristnasko,
Kiam la cikado kantas,
Tiu, kiu scias
Kie naskiĝas la Amo,
Tiu, semu ĝin.
Noktomezo kun luno,
Ĝuste kiam aperas la suno,
Mi memoris ke mi ne dormis,
Pro la zorgo kanti.

Herboj de Amo, herboj,
Herboj de Amo,
Ĉe la pordoj de la urbo,
La abato diris al Terezo:
Bona muelisto vi estas,
Martin Gomes,
Bona muelisto vi estas.

Estis la florplena Pasko,
Je la monato de Sankta Johano.
Kiam la naskinta monaĥino
Demandis al Sacristiano
Teresica del Robledo,
Dio vin gardu kontraŭ malbono.
Pero Piñan respondis
Estu kvieta via mano,
Frato Johano, Frato Johano,
Estu kvieta via mano.

Pastro, ĉar vi estas mia amiko,
Kiam vi parolos al mi,
Frato Johano,
Ĉu vi estos kvieta? Estu kvieta;
Estu kvieta via mano;
Frato Johano, estu kvieta via mano.
Oni demandis kiu Pirico,
Kiu Pinão aŭ kiu Frato Johano,
Mi ne diros kiu estis la junulino,
Mi ne dirus kiu jes, nek kiu ne.
Kiam mi iris antaŭen
Francio diris en sia latina lingvo:
Se vi volas militon, se vi volas militon,
Bone, se vi volas militon,
Vi vidos, se vi volas militon.
Maljunulino en la portugala diris:
Kolombinoj, se vi amas la amikojn
Ne disputu
Paco en ĉielo, paco en tero
Kaj paco en maro;
Mi vidis ŝin tiom gracie kanti
Restu ĉe mi, Amato, restu,
Restu, Amato.

(kantas Jorge Teles)

Continue lendo “Gil Vicente12. FARSO PRI LA KURACISTOJ (1512)”

Visitas: 309