ardeoj kaj vulturoj… 21

mallumo kaj laksaĵo

21. Mallumo kaj laksaĵo

    Se tiu dio ne naskiĝintus, multaj malagrablaĵoj ne okazintus.
Mi dumnokte vekiĝis kun terura ventrodoloro. La sonĝo iĝadis koŝmaro. Mi sciis ke, se mi ellitiĝus, mi ne plu trovus la liton. Jen, mi denove estis en la dormejo de la etuloj. Mi klopodis por rezisti la kolikon, teni la akvojn kiuj intencis flui per premo de multaj vaporoj, estis malfacile. Mi stariĝis kaj komencis kapfrapi murojn kaj litoj, kvazaŭ taŭro kun elpikitaj okuloj. Ene de tiu despero, la volo malfortiĝis, iu kondukis min al mia lito. Mi ne komprenadis, kial ili sukcesis sin movi ene de tiu mallumo. Mi ankaŭ ne komprenadis, ke la mallumo nur ekzistis antaŭ miaj okuloj.
La dormemo iradis kaj venadis, konfuzaĵo, bruado, konversacioj kaj surdaj paŝoj. La koliko malaperis kaj post ĝi mi ankaŭ malaperis. Mi vekiĝis meze de multaj lumaĵoj kaj voĉoj. Mi trovis min strange. Mi nenion komprenis. Kiam mi rimarkis la fortan kaj teruran odoron, tiam mi komprenis. Mi surlite sidiĝis, kuntirita kaj tremante kaj, sidiĝante, mi sentis ke io mola viskece sterniĝis sub mi. Ĉiuj laŭtparoladis, estis ununura tumulto.
Moseo, la simpatia nigrulo, menciata de mi en ia antaŭa ĉapitro, riproĉadis unun el la etuloj:
Vi tuj vidos, kion vi ricevos, vi merdeca kakanto. Vi devos lavi vian uniformon kaj ricevi baton per manfrapilo. Jen araĉo da kakantoj. Mi vekiĝis frumatene, pro la fetoro.
Mi ankoraŭ pli kuntiriĝis. Mi pensis pri rekuŝiĝi, mi deziris ke la tago renversiĝus kaj nokto revenus kaj denove la hieraŭa tago kaj mi ne manĝintus tiun sukeraĵon, kiu faris sensencan puĉon en mia ne alkutimiĝinta organismo. Tiu dolĉaĵo estis tro granda puno, perforte altrudita al kredanto kiu komprenadis nek pri kristnasko nek pri diaĵo.
Vi, kakulaĉoj. La tuta mondo estas nura merdo!
Kaj la etuleto: Mi ne kakis enlite…
Kaj plie, estas mensogulo! Montru la pugon! Montru la pugon!
La kompatindulo pli senespere tordiĝis, penante sin kaŝi ankoraŭ pli. La privilegiuloj, kiuj sukcesis venki la teruran provon, manĝi sukeraĵon sen enmerdiĝi, la privilegiuloj alproksimiĝis kaj fermis rondon.
Rimarku la fetoron! Kaj diras ke ne kakis enpantalone! Kaj kio pri tiu odoro, kio pri tiu odoro?
Mi hororis. Mi bone sciis ke, poste, io okazos. Sed tiu posto ne interesis. Gravega estis tiu terura nuno. La nova provo konsistis en konfesi la krimon al tiuj flarantoj de viktimoj. Mi rimarkis la riproĉojn, la mokadon de ĉiuj ĉirkaŭ la agonianta malfeliĉulo, tordita, la okuloj rondegaj pro timo. Mi bezonis kuraĝon, se mi alparolus ĉiujn, se mi rakontus ke ankaŭ mi havis tiun odoron, ĉio iĝus pli facile. La odoro de la sukeraĵo de la naskiĝo de dio.
La etulo neadis sed ĉiuj insistadis. Pli malproksime jam estis grupo de lernantoj, tute nudaj, uniformoj enmane, la kruroj malpuregaj je merdado kiu fluis kaj sekis. Mi pensas ke ĉiuj duŝiloj estis malsupre.
Mia malfortega voĉo, mia suspiro, mia plorema spirado, alvokis Moseon. Li venis al mia lito kaj sin montris tre atenta. Mi pensas ke li rapide ĉion komprenis sed nenion diris.
Dum mia tuta vivo, mi ne memoras pri alia fojo kiam mi estis tiel humila, tiel timema, por paroli. La situacio profunde lasis spuron en mia memoro, klara vulturo, sen nebulo, vundita vulturo, kiu superflugas marĉejon, mia voĉo plena je miro kaj timo:
Ankaŭ mi kakis enlite.
Mi ne scias ĉu la aliaj aŭdis, mi parolis tro mallaŭte. Sed, en daŭro de sekundoj, jen la rondo translokiĝis ĉirkaŭ min. La nigrulo estis granda, eble dek tri jaraĝa, mi pensas, la aliaj, malgrandaj, inter sep kaj ok. Ili atendadis la reagon de Moseo, por faligi la senkompatan mokadon sur la nova kakanto. Kaj Moseo, rapidege:
Tion mi ŝatas! Li kakis kaj avertas ke li kakis, diras ke li kakis! Pro kio la mensogo?, kaco! Kiel tiu merdaĵo ĉi, kiu tute enmerdiĝis kaj daŭre neas.
Li reiris al la malfeliĉulo kaj ĉiuj sekvis lin, lasante min ene de granda surprizo.
Mi ne memoras pri tio, kiuj estis la konsekvencoj de la malagrabla aventuro. La ventrodoloro okazis al multaj kaj, en iliaj ses-sep-ok jaroj, ili ne sukcesis malpermesi ke la sukeraĵo de la sinjoro, iĝinte putraĵo kaj, fandiĝinte, fluu dum agitata dormado. Terura fetoro regadis en la dormejo. Iu ordonis ke ĉiuj malsupreniru kaj tie restu nur la kakuloj.
La sekvanta sceno de mi memorata estas ke ni devis tre malrapide paŝi, nudaj kaj malpuregaj, tenante enmane la uniformojn, antaŭ la tuta envicigita lernantaro. Ni devus iri al la duŝiloj kaj, poste, lavi la uniformojn. Mi klopodis por kaŝi min manlantaŭ iu, ĉiu intencis fari la samon. Sed la vico estis senindulga. Ĝi marŝadis per doloriga malrapido, kvazaŭ guto post guto, neniam finiĝadis.
Ŝajnas al mi ke neniu ridis. Tio estas nuna supozo. Eble pro iu konduto en simila okazaĵo, eble pro ia neklara kaj konfuza rememoro. Certe ili perceptis ke por nura bona ŝanco, ili eskapis. Nokta blindeco, koliko, sfinkter-kontrolo, ĉu ili ion sciis pri tio? Ne. Memori pri la nokto sufiĉus por konkludi ke ili estis premiitaj. Tre probable, ĉiuj internaĵoj dumnokte malbenis tiun sanktigitan sukeraĵon, kiu perturbis pacon kaj monotonion de fazeolo kun rizo. Tiu bongustega hostio de Satano.
Eĉ se ili ne havis kolikon, eĉ tiel, mi kredas ke ili ne kuraĝis moki. Ni ĉiuj estis regataj de la sama timo, ni, celo de ebla mokado, ili, eblaj mokantoj. Ni sciis ke tie, antaŭ niaj du inspektoroj, neniu havis propran vivon.

daŭrigo en la venonta dimanĉo.

ardeoj kaj vulturoj… 20

festas

20. Festoj

    En la jarfino, oktobro aŭ novembro, alvenis al la internulejo et-eta grupo, fuĝema kaj ridetama, de knabetoj kvin jaraĝaj. Ho, porĉiame eternaj diaĵoj! Kvin jarojn! El kiu orfejo estis ili forĵetataj? Kiu monaĥino estis devigata elekti ilin? apartigante per iu kriterio, tiujn, kiuj enloĝiĝos meze de tiu kolekto de homa zoologio, ratoj, hundoj, ŝakaloj! Kiuj manoj de magraj kaj delikataj fingroj ne plu rajtis luli tiujn kreitaĵetojn? karesi iliajn rondajn vizaĝetojn? froteti la tualetsapan ŝaŭmon sur la dorsoj kaj delikataj femuroj de tiuj pecetoj el homo? Kvin jarojn.
Kelkaj ankoraŭ ne paroladis klare. Ili ne estis multaj, mi pensas pri kvin aŭ ses, sed certe estis pliaj, ĉar, post nelonge, dum la festoj, ili prezentos teatraĵeton montrante la vokalojn kaj la plej ordinarajn interpunkciajn signojn.
Ĉiuj adoptis tiujn suferantajn etuletojn. Okazis, kvazaŭ ili enirintus en bandon de grandaj fratoj. Oni respektadis iliajn ludilojn, iliajn objektojn estis gardataj kontraŭ rabantaj manoj. Ni fine alkutimiĝis al la etuletoj.
Depost tio, mi ne plu estis unu el la plej junaj. Tamen, la ĝenerala protektado neniel ŝanceliĝis. Mi neniam iĝis ĵaluza pri ili, kiel okazis rilate Marketon, ekzemple; ĉio egale daŭris. Ĉu eble pro la instruoj? La geografio kaj la kalkulado…
Strange estas ke tiuj porcelanaj figuretoj tiel impresis min pro ununura mallonga epizodo, sed tre tre signifa. En kristnasko, ili ludis teatraĵon antaŭ ĉiuj. Tiel, ilia imago restadis ene de mi, vestitaj kiel literoj kaj interpunkciaj signoj.
Ni ĉiuj enviciĝis, En vico ho! Marŝ’! Halt’! Nervoze eniris la instruistinoj, iu signalis, la teatraĵeto ekis.
La eta birdeca bando eniris. Mi ekstaziĝis. Ili havis surbruste tre blankan afiŝon. La unua estis la litero “a”, li avancis kaj deklamis poemeton. Kaj venis la “e”, la “i”, ĉiuj vokaloj parolis. Poste, venis la interpunkciaj signoj, komo, punkto… La demandpunkto tre impresis min, mi ne scias ĉu pro la poemeto, ĉu pro la bela desegnaĵo, en perfekta kurbo, ĉu pro la infano, kiu ĝin rolis.
Mi ne scias pri la reago de la aliuloj. Mi litere raviĝis.
Estis kristnasko. Mi jam sciis ke Sankta-Klaŭs ne ekzistas. Se io pli brila aŭ luma estis enaere, mi ne perceptis. Oni ne aŭdis novajn kanzonojn, neniun sonon krom la ĉiutagaj krioj, krom la rutino de ĵargono kaj sakraj vortoj. La nura novaĵo estas ke ĉiuj diradis ke estas kristnasko. Kristnasko estas la tago kiam li naskiĝis, tiu kiu loĝis en la preĝejo, kuŝante en vitra ĉerko, kun purpura vesto, homaj haroj kaj okuloj – feliĉe – fermitaj.
Mi, plimalpli, sciis tion, kion signifas morti. En Manjuasuo okazis la plej praa okazintaĵo de mia vivo, pri kio mi memoras: mi partoprenis en enterigo de kateto, prizorgata de Zelja. Kaj morto ankaŭ okazis al tiu viro naskiĝinta en kristnasko. Sed, ĉiujare, li revenis por esti krucumita per najloj, kiuj krevigus niajn manojn.
Posttagmeze, vibris la sonorilo. Ho, nun, ja, devas esti kristnasko. Ĉar la aero estis plena je bela bronza sonorado, ĝi longe daŭris antaŭ ol malaperi, iom post iom, mallaŭtiĝis sed, jen, alia forte marteladis kaj tiel la unutona muziko kontinuis. Tiu posttagmeza sonorilo estis tro trista. Sed ĝi ne plu vundis la koron, kiam iu kriis, ke oni disdonos laktan sukeraĵon.
Laktan sukeraĵon!
La lakta sukeraĵo estis rideto, estis sonorilo sen tristeco, estis rigardo de vidvina-panjo de la alia flanko de la trajna fenestro, senlarma. Kion mi scias? Estis dolĉa, bongusta, ĝi malrapide fandiĝis, ĝi estis en inversa proporcio kun la densa kaj fetora viskaĵo trinkata por la vermoj. Dum la viskaĵo eniris kaj sin instalis por sinsekvaj tagoj, la lakta sukeraĵo, ankaŭ inverse, rapide solviĝis kaj ĉio nenio alia estis, se ne sorĉa revo.
Tiu sukeraĵo estis granda mensogo.
Mia koro stumblas dum mi skribas.
La koro de la rakita Prometeo ne rezistas al ĉiuj bekvundoj.
Mi nur aldonos ke, en la restanta parto de posttagmezo kaj en la konfuzaj sonĝoj de la nokto, lumaĵoj kaj sonoradoj ŝajnis veni el fantasta mondo, kie loĝus la fratinoj, la sirenoj, la koloraj veturiloj, la patrinoj, la avinoj, la tualetsapoj, la lankovriloj…
Tiu mensogo mallonge daŭris.

daŭrigo en la venonta dimanĉo.

herons and scavengers… 20

festas

20. Parties

Translated by Angela Telles-Vaz

At the end of the year, maybe October or November, a tiny group of aloof and smiling five year old boys arrived at the school. Sempiternal deities! Five year olds! From which orphanage were they left over? Which nun had to separate them, by choosing this or that criterion those that should find shelter amidst that collection of human zoology, rats, dogs and jackals? Which slim and delicate fingered-hands could no longer rock those little creatures, caressing their round faces, smoothing the soap foam on the backs and soft thighs of those little pieces of people? Five year olds!
Some still spoke wrongly. Not many. I suppose five or six, maybe more because soon at the parties they will take part in a little theater play about the vowels and punctuation marks.
We all adopted those little sufferers. It was as if they belonged to the flock of the big brothers. Their toys were protected, their objects taken care from usurping hands. We just got used to the little ones.
From that moment on, I stopped being one of the youngest of the school. Nevertheless, my position of receiving general protection was never shaken. I never felt jealous of the little ones, like for instance, I felt of Little Marcos, everything stayed as before. Would it be because of the classes? Geography and multiplication tables…
It’s strange that these little porcelain figurines left a mark inside of me only because of a short episode but a very significant one. During Christmas, they took part in a play to be seen by everyone. That’s how their vivid image remained with me, disguised as letters and punctuation marks.
We were lined up, cover, mark steps, rest… The nervous teachers arrived at the theater, someone gave the signal and the little play began.
The small flock of birds entered. I was in ecstasy. They had hung on their chest a very white piece of cardboard. The first one represented the letter “a”, he went forward and spoke a verse. The “e”, and “i” followed and all the vowels spoken. Then, it was time for the punctuation mark, the comma and the period… The interrogation mark struck me a lot, I don’t remember if it was the verse or the precise drawing, the curve well drawn or the child that played the part.
I don’t know how the others reacted. I was simply amazed by it all.
It was Christmas day. I knew already that Santa Claus didn’t exist. I couldn’t notice if there was something bright or enlightened in the air. No one heard different songs, no sounds but the everyday cries, besides the routine of slangs and curse words. The only difference was that we were told that it was Christmas day. Christmas was the day that he was born, the one that lived at the church, lying inside a glass coffin, dressed in purple with real hair and eyes – thankfully – closed.
I also knew, somewhat, what it meant to die. The most remote memory of my life, which I recall, happened in Manhuaçu: I participated in the funeral of a kitten organized by Zélia. And the same had happened to that man born on Christmas. And every year, he returned to be crucified with nails that would break our hands.
In the afternoon, the bell rang. It should be Christmas by now. Because the air was full of a bronze sound that took long to stop, slowly lowering, another sound pounding strongly like a hammer and the monotonic music went on and on. That afternoon bell was very sad. It stopped hurting the heart when someone shouted that they were going to give away the milk candy to every one of us.
Milk candy!
The milk candy was like a smile, it was a bell without sorrow, the tearless look of the widow-mother on the other side of the train window. I don’t know. It was sweet, tasty, melted slowly. It was inversely proportional to that thick and foul-smelly goo that we had to take to get rid of the worms. While that goo was swallowed down to be settled inside of each one for a number of days, the milk candy, though inversely, melted quickly and everything hadn’t been more than a dream spell.
That sweet was a great lie.
My heart stumbles while I write.
Prometheus rachitic heart doesn’t resist to all the pecking.
I will only mention that during that whole afternoon and confused dreams at night, the lights and sounds seemed to come from a fantasy world where the sisters live, the mermaids, the colorful cars, the mother, the grandmother, the bath soaps, the blankets…
That lie lasted very little.

to be continued on next sunday.