esperanto – Página: 11

18/09/201310/01/2022

Gil Vicente 35. AKTO PRI LA FOIRO (1527)

Resumo:

Merkuro, la dio de komerco, post mokado pri la astrologio, ordonas al la Tempo ke li starigu tendon por kristnaska foiro, la Foiro de la Gracoj: “Mi volas ke la Tempo estu la Grava Komercisto kaj venu ĉiuj aĉetantoj ĉar la Tempo ĉion havas”. La Tempo, kies parolo estas en deksilabaj versoj, starigas sian tendon. Ĉi tie oni ne vendos sed interŝanĝos. Anĝelo (Serafo) antaŭ sia tendo, sugestas al la papoj ke ili prenu novajn vestojn, similaj al tiuj de la antikvuloj. Ankaŭ la Diablo starigas sian tendeton: li ofertas “lertecon por trompi kaj falsajn manierojn vivi” al klerikoj kaj fratoj, “hipokritecon” al tiuj, kiuj intencas esti episkopoj. Venas Romo kaj ĝi volas aĉeti la pacon ĉar paco ne estas inter la kristanoj. La Diablo proponas: “Al vi mi vendos en ĉi foiro mensogojn, dudek tri mil, ĉiuj malsimilaj inter si kaj tre subtilaj, por ke vi ne lace vivu”. Romo iras al la Anĝelo kaj diras: “Ho, vendu al mi la ĉielan pacon, ĉar surtere mi jam havas regadpovon”. Kaj la Anĝelo: “Atentu vi pri tio, kontraŭ kio vi luktas, ĉar mi timas ke vi falos”. Post la foriro de Romo, venas du Terlaboristoj. Ambaŭ volas ligeriĝi de la edzinoj, unu estas kolerema kaj la alia nekolerema. Tamen ambaŭ laŭdas la edzinon de la alia kaj parolas pri interŝanĝo. Venas aliaj vendistoj kaj aĉetantoj. Unu el la virinoj parolas la nomon de Jesuo kaj la Diablo malaperas. Restas la Tempo kaj la Anĝelo. Al kelkaj junulinoj, la Tempo ofertas konsciencon. Al kelkaj aliaj la Anĝelo ofertas virton. Ĉiuj rifuzas. Ili venis al la foiro nur pro tio ke ili scias ke en ĝi estas Nia Sinjorino. Kaj ĉiuj kantas himnon honore al la Virgulino.

GV112. Romo

Sobre mi armavão guerra:
Ver quero eu quem a mi leva.

Tres amigos que eu havia,
Sobre mi armão porfia:
Ver quero eu quem a mi leva.

Ĉirkaŭ mi oni preparas militon:
Mi scivolas pri tiu, kiu gajnos min.

Tri amikojn mi havas,
Ĉirkaŭ mi ili preparas disputon.
Mi scivolas pri tiu, kiu gajnos min.

(kantas Carmen Ziege)

GV113. Ĉiuj

Blanca estais colorada,
Virgem sagrada.

Em Belem villa do amor
Da rosa nasceo a flor:
Virgem sagrada.
Em Belem villa do amor
Nasceo a rosa do rosal:
Virgem sagrada.

Da rosa nasceo a flor,
Pera nosso Salvador:
Virgem sagrada.
Nasceo a rosa do rosal,
Deos e homem natural:
Virgem sagrada.

Blanka vi estas, plenvalora,
Sankta Virgulino.

En Bet-Leĥemo, vilaĝo de amo
El la rozo naskiĝis la floro:
Sankta Virgulino.
En Bet-Leĥemo, vilaĝo de amo
Rozo naskiĝis el rozujo:
Sankta Virgulino.

El la rozo naskiĝis la floro,
Nia Savanto:
Sankta Virgulino.
Rozo naskiĝis el rozujo,
Dio kaj natura homo:
Sankta Virgulino.

(kantas Jorge Teles)
Continue lendo “Gil Vicente 35. AKTO PRI LA FOIRO (1527)”

11/09/201310/01/2022

Gil Vicente 34. PASTORALA TRAGIKOMEDIO PRI LA MONTO DE LA STELO (1527)

Resumo:

Virina alegorio pri la Monto de la Stelo venas kun sia stulta servisto. Ŝi alvokas kelkajn gepaŝtistojn por viziti la Reĝinon kiu ĵus naskis dum la ĉeesto de la kortego en la urbo Koimbro. La reĝino estas Katarina, edzino de Reĝo Johano, la Tria, kaj la bebo estas la infantino Maria. La amindumoj inter la gepaŝtistoj estas plena je konfuzado. Venas Ermito por peti almozon. Unu el la paŝtistoj sugestas ke li indiku al ĉiu paŝtisto la ĝustan amindumantinon. Li montras paperetojn kun la nomojn de junuloj kaj junulinoj kaj ankaŭ kelkaj vortoj pri la individuaj sortoj. La paroj fariĝas. La Ermito prezentas nun kelkajn kondiĉojn por ermitejo en kiu li ŝatus vivi, neniel sankta. “… larĝa ĉelo, en dezerto kun multege da vino kaj pano… la fonto tre proksime kaj malproksime la kontemplado… ke la filino de la Juĝisto ĉiutage ordigus al li la liton… kaj dum mia preĝado ŝi forgesus la ŝafaron kaj brakumus min kaj mordus min sur la oreloj!” La paŝtisto Gonçalo reagas: “Proksime de ni, Pastro, estas verda kaj floranta vepraro, kun grandaj dornoj… vi tie kuŝiĝu senvesta… ĉar la vivo, kiun vi deziras ne estas donata de la vera Dio!” La Alegorio de la Monto diras al ĉiuj ke ili devas iri ĝis tie, kie estas la Reĝino. Kaj ŝi prezentas la specialajn varojn de la regiono, kiujn ili kunportos donace. Venas du Burleskuloj, ĉiuj kantas kanzonon kaj dancas.

GV103. Gonçalo

Volaba la pega y vaise:
Quem me la tomasse.

Andaba la pega
No meu cerrado,
Olhos morenos
Bico dourado
Quem me la tomasse.

La pigo flugas kaj foriras:
Ho, se mi kaptus ĝin.

La pigo aperas
En mia ĝardeno,
Brunaj okuloj,
Orumita beko
Ho, se mi kaptus ĝin.

(kantas Gerson Marchiori)

GV104. Felipa

A mi seguem dous açores,
Hum delles morirá d’amores.

Dous açores qu’eu havia
Aqui andão nesta bailia,
Hum delles morirá d’amores.

Du akcipitroj sekvas min,
Unu el ili mortos pro amo.

Du akcipitrojn mi havis,
Kaj ili estas en ĉi regiono,
Unu el ili mortos pro amo.

(kantas Kátia Santos)

GV105. Katarina Meigengra

A serra es alta,
O amor he grande,
Se nos ouvirane.

La monto estas alta,
Kaj granda estas la amo,
Ho, se vi aŭdus min.

(kantas Carmen Ziege)

GV106. Fernando

Com que olhos me olhaste,
Que tão bem vos pareci?
Tão asinha m’olvidaste,
Quem te disse mal de mi?

Per kiaj okuloj vi min rigardis,
Ke mi aspektis bona al vi?
Tre rapide vi min forgesis,
Kiu diris al vi malbonaĵon pri mi?

(kantas Jorge Teles)

GV107. Madanela

Quando aqui chove e neva,
Que fará na serra.

Na serra de Coimbra
Nevava e chovia,
Que fará na serra?

Se ĉi tie pluvas kaj neĝas,
Kio ne okazus do en la monto?

En la monto de Koimbro
Neĝadis kaj pluvadis,
Kio ne okazus do en la monto?

(kantas Kátia Santos)

GV108. Rodrigo

Vayámonos ambos, amor, vayamos,
Vayamonos ambos.
Felipa e Rodrigo passavão o rio,
Amor, vayámonos.

Ni iru ambaŭ, amatino, ni iru,
Ni iru ambaŭ.
Felipa kaj Rodrigo vagas tra la rivero,
Ni iru, amatino.

(kantas Rubem Ferreira Jr)

GV109. Lopo

E se ponerei la mano em vós
Garrido amor.

Hum amigo que eu havia
Mançanas d’ouro m’envia,
Garrido amor.

Hum amigo que eu amava,
Mançanas d’ouro me manda,
Garrido amor.

Mançanas d’ouro m’envia,
A melhor era partida,
Garrido amor.

Ho, se mi tuŝus vin per mia mano,
Bela amato.

Amiko de mi havata
Orumitajn pomojn sendas al mi,
Bela amato.

Amiko de mi amata
Orumitajn pomojn donacas al mi,
Bela amato.

Orumitajn pomojn li sendas,
La plej bona estas en pecoj,
Bela amato.

(kantas Kátia Santos)

GV110. Lopo

Ja não quer minha senhora
Que lhe falle em apartado;
Oh que mal tão alongado!

Minha Senhora me disse
Que me quer fallar hum dia,
Agora por meu peccado
Disse-me que não podia:
Oh que mal tão alongado!

Minha senhora me disse
Que me queria fallar,
Agora por meu peccado
Não me quer ver nem olhar,
Oh que mal tão alongado!

Agora por meu peccado
Disse-me que não podia.
Ir-me-hei triste polo mundo
Onde me levar a dita.
Oh que mal tão alongado!

Mia sinjorino ne plu volas
Ke mi alparolu ŝin en privata loko;
Ho, kia longa penado.

Mia sinjorino diris al mi
Ke ŝi volas paroli al mi iam,
Sed nun, je mia peko,
Ŝi diras ke ŝi ne rajtas.
Ho, kia longa penado.

Mia sinjorino diris al mi
Ke ŝi intencas paroli al mi,
Sed nun, je mia peko,
Nek vidi min nek paroli, ŝi volas.
Ho, kia longa penado.

Sed nun, je mia peko,
Ŝi diras ke ŝi ne rajtas.
Do mi malĝoje iru tra la mondo
Kien kondukos min la sorto.
Ho, kia longa penado.

(kantas Graciano Santos)

GV111. Ĉiuj

Não me firais, madre,
Que eu direi a verdade.

Madre, hum escudeiro
Da nossa Rainha
Fallou-me d’amores:
Vereis que dizia,
Eu direi a verdade.

Fallou-me d’amores,
Vereis que dizia:
Quem te me tivesse
Desnuda em camisa!
Eu direi a verdade.

Ne vundu min, panjo,
Mi diros la veron.

Panjo, la eskviro
De nia Reĝino
Parolis al mi pri amo:
Vi aŭdos tion diritan,
Mi diros la veron.

Parolis al mi pri amo:
Vi aŭdos tion diritan,
Ho, se li havus min
Nuda, sen la vestoj!
Mi diros la veron.

(kantas Carmen Ziege)

Continue lendo “Gil Vicente 34. PASTORALA TRAGIKOMEDIO PRI LA MONTO DE LA STELO (1527)”

04/09/201320/01/2022

Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)

Resumo:

Venas Princino, kiu sin prezentas kiel alegorio de la urbo Lisbono. Ŝi salutas la Reĝon, la Reĝinon kaj la nobelaron. Eksterlanda Princo petis de ŝi karavelon. Li estas enamiĝinta kaj intencas iri al la maro serĉe de famo. Lisbono diras al li ke la ŝipo apartenas al la Reĝo. Li petas permeson por prepari en la haveno la ŝipon de la amoj ĉar en Portugalio estas la plej bonaj ŝipoj. Kaj li prezentas la diversajn karakterizojn de la ŝipo, rilate kun la plezuroj kaj la doloroj de la amo: la velo estos farata el espero, la topmasto el gracio, la lumturo, el trompoj… Kaj la kapitano estos Amoro mem, la dio. Oni kunportas al la centro de la scenejo replikon de karavelo. La dio de amo okupas sian postenon kaj defilas antaŭ ni kelkaj homoj enamiĝintaj por fari la vojaĝon al la lando de la ama fortuno. Frato freneziĝinta pro amo kaj kiu parolos sensencaĵojn dum la tuta tempo; paĝio diras ke ĉi Frato estis grava saĝulo kaj Amoro diras: “kiel oni sentos mian povon, se ne ĉe venkitaj saĝuloj? ju pli saĝaj, des pli perditaj, laŭ la diro de Salomono.” Venas enamiĝinta Paŝtisto; Nigrulo kun sia nekomprenebla parolado; Maljunulo perdiĝinta pro amo: “Maljunulo, via mondo jam finiĝis! Ne, mi pensas nun ke la tuta mondo kiu perdiĝis denove venas al mi!”; du Nobeloj, kiuj komentas pri la amindumadoj de la korteganoj. Amoro signalas kaj ĉiuj enŝipiĝas kaj kantante ekvojaĝas.

GV101. Nobeloj de la Princo

Muy serena está la mar,
Á los remos, remadores,
Esta es la nave damores. Al compas que las serenas
Cantarán nuevos cantares,
Remareis con tristes penas
Vuesos remos de pesares;
Terneis sospiros á pares,
Y á pares los dolores.
Esta es la nave damores.

Y remando atormentados,
Hallareis otras tormentas
Con mares desesperados,
E desastradas afrentas;
Terneis las vidas contentas
Con los dolores mayores.
Esta es la nave damores.

De remar y trabajar
Llevareis el cuerpo muerto,
Y al cabo del navegar
Se empieza a perder el puerto.
Aunque el mal sea tan cierto,
Á los remos, remadores.
Esta es la nave damores.

Tre serena estas la maro,
Al la remiloj, ho, remistoj,
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj. Je la takto laŭ kiu la sirenoj
Kantos la novajn kanzonojn,
Vi remos kun malĝojaj penoj
Per viaj remiloj de ĉagrenoj;
Vi multege suspiros
Kaj multege sentos dolorojn.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Kaj en turmentoj remantaj
Vi trovos novajn tempestojn
Kun senesperigaj maroj
Kaj afliktoj malfacilaj;
La vivoj iĝos feliĉaj
Des pli grandaj estos la doloroj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Pro remado kaj penado
Viaj korpoj duonmortos,
Kaj fininte la veturado
Oni ekperdas la havenon.
Eĉ se malbonaĵo estas efektiva,
Al la remiloj, vi, remistoj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

(kantas Graciano Santos)

GV102. Frato

Que fermosa caravela!
Quem fosse o capitão dela! Caravela de Coruche
Vai por nabos a Pombeiro.
Quem fosse o capitão della!
Huha! huha! huha! huha!

Caravela de Lisboa
Vai por porros a Castella:
Garrido he o gavião,
Vento bueno nos ha de levar.
Quem fosse o capitão dela!

… Todos

Bom Jesu Nosso Senhor,
Tem por bem de nos salvar…

Kia gracia karavelo!
Kiu estas ĝia kapitano? Karavelo de Koruĉe
Iras a Pombejro por napoj.
Kiu estas ĝia kapitano?
Huha! huha! huha! huha!

Karavelo de Lisbono
Iras al Kastilio por poreoj:
Belega estas la nizo,
Bona vento kunportos nin.
Kiu estas ĝia kapitano?

… Ĉiuj

Bona Jesu’ Nia Sinjoro,
Bonvole savu nin…

(kantas Rubem Ferreira Jr)

Continue lendo “Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)”