Gil Vicente 37. FARSO NOMATA AKTO PRI LUZITANIO (1532)
GV124. Patro kaj Filo
Ai Valença, guai Valença, De fogo sejas queimada, Primeiro foste de moiros Que de christianos tomada. Alfaleme na cabeça, En la mano una azagaya, Guai Valença, guai Valença, Como estás bem assentada; Antes que sejão tres dias De moiros serás cercada. |
Ho, Valencio, ve al vi, Valencio, Per fajro vi brulu, Antaŭe vi apartenis al maŭroj Konkerita de la kristanoj. Araba turbano surkape Kaj enmane la ĵetlanco, Ve al vi, Valencio, ve al vi, Valencio, Kiel vi firme stariĝas; Antaŭ pasado de tri tagoj De maŭroj vi estos sieĝata. |
(kantas Geovani Dallagrana)
GV125. Patrino
Donde vindes, filha, Branca e colorida? De lá venho, madre, De ribas de hum rio; Achei meus amores N’hum rosal florido. Florido, enha filha, Branca e colorida. Donde vindes, filha, Branca e colorida? De lá venho, madre, De ribas de hum alto, Achei meus amores N’hum rosal granado. Granado, enha filha, branca e colorida. |
El kie vi venas, filino, Blanka kaj gracia? El tie mi venas, panjo, El la bordo de rivero; Mi trovis mian amaton En floroplena rozujaro. Floroplena, ho filino, Blanka kaj gracia. El kie vi venas, filino, Blanka kaj gracia? El tie mi venas, panjo, El la bordo de altaĵo Mi trovis mian amaton En semoplena rozujaro. Semoplena, ho filino, Blanka kaj gracia. |
(kantas Carmen Ziege kaj Kátia Santos)
GV126. Majo
Este he Maio, o Maio he este, Este he o Maio e florece, Este he Maio das rosas, Este he Maio das fermosas. Este he Maio e florece, Este he Maio das flores, Este he Maio dos amores, Este he Maio e florece. |
Ĉi tiu estas majo, majo estas ĉi tiu, Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras, Ĉi tiu estas majo de la rozoj, Ĉi tiu estas majo de la belulinoj. Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras, Ĉi tiu estas majo de la floroj, Ĉi tiu estas majo de la amoroj, Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras. |
(kantas João Batista Carneiro)
GV127. Diinoj
Luz amores de la niña Que tan linduz ujuz ha, Que tan linduz ujuz ha, Ay, Diuz quien luz habrá, Ay Diuz quien luz habra! Tiene luz ujuz de azor, Hermuzuz como la flor: Quien luz serviere de amor No sé como vivirá, Que tan linduz ujuz ha, Ay, Diuz quien luz servirá, Ay Diuz quien luz habrá! Suz ujuz son naturalez |
Pri la amoj de la knabino Kiu “havath” tiajn belajn okulojn, Kiu “havath” tiajn belajn okulojn. Kiu “havath” tiajn belajn okulojn. Ho, Dio, kiu “havath” egalajn? Ŝi “havath” bluajn okulojn, Graciajn kiel la floroj. Tiu, kiu “enamiĝoth” al ili, Mi ne “sciath kiel” li “vivoth”. Ŝi “havath” tiajn belajn okulojn, Ho Dio, kiu “enamiĝoth” al ilin? Ho Dio, kiu “havoth” ilin? Ŝiaj okuloj “havath” la belecon |
(*) Gil Vicente skribas laŭ la lispa misprononco de la rolulo: “th” anstataŭ “s”.
GV128. Venuso
La bela mal maridada Mal gozo viste de ti. |
La belulino malbone edziniĝinta Mi vidas ke ŝi tre enuiĝas. |
(kantas Jorge Teles)
GV129. Ĉiuj
Vanse mis amores, madre, Luengas tierras van morar, Yo no los puedo olvidar. Quien me los hará tornar, Quien me los hará tornar? Yo soñara, madre, un sueño Que me dió nel corazon, Que se iban los mis amores Á las islas de la mar, (Allá se van a morar,) Yo no los puedo olvidar. Quien me los hará tornar, Quien me los hará tornar? Yo soñara, madre, un sueño, |
Mia amato foriras, panjo, Li loĝos en malproksima lando. Mi ne sukcesas forgesi lin. Kiu revenigos lin al mi? Kiu revenigos lin al mi? Mi sonĝis, panjo, sonĝon, Kiu tuŝis mian koron. Ke mia amato foriras Al la insuloj en la maro. Kaj tie li loĝos. Mi ne sukcesas forgesi lin. Kiu revenigos lin al mi? Kiu revenigos lin al mi? Mi sonĝis, panjo, sonĝon, |
(kantas Kátia Santos)
Gil Vicente 36. TRIUMFO DE LA VINTRO (1529)
GV114. Aŭtoro
Terra frida d’eismelo, No me negueis mi consuelo. |
Ho, malvarma lando de “eismelo” (*) Ne neu al mi la konsolon. |
(*) nekonata vorto.
GV115. Aŭtoro
No penedo João Preto E no penedo. Quaes forão os perros Que matárão os lobos, Que comêrão as cabras, Que roêrão o bacello Que posera João Preto No penedo? |
Sur la ŝtonego, Nigra Johano, Ja, sur la ŝtonego. Kiuj estas la hundoj Kiuj mortigis la lupojn, Kiuj manĝis la kaprinojn, Kiuj ronĝis la vinberburĝonojn, Kiujn la Nigra Johano metis Sur la ŝtonego. |
(kantas Rubem Ferreira Jr)
GV116. Brisco
Quien maora ca mi sayo, Cuitado, Quien maora ca mi sayo. El mozo y la moza Van en romería: Tómales la noche Naquella montina: Cuitado, Quien maora ca mi sayo.Tómales la noche Naquella montina, La moza cantaba, El mozo dexia: Cuitado, Quien maora ca mi sayo. |
Ho, en malbona horo mi venas, Atentu, Ho, en malbona horo mi venas. Junulo kaj junulino Iras en pilgrimado: La nokto surprizas ilin Sur tiu monteto: Atentu, Ho, en malbona horo mi venas.La nokto surprizas ilin Sur tiu monteto, La junulino kantadis La junulo diradis: Atentu, Ho, en malbona horo mi venas. |
(kantas Graciano Santos)
GV117. Juan Guijarro
Por do pasaré la sierra, Gentil serrana morena? Tu ru ru ru rá: quien la pasará? Tu ru ru ru ru: no la pases tú. Tu ru ru ru ré: yo la pasaré. Di, serrana, por tu fe Si naciste en esta tierra, Por do pasaré la sierra, Gentil serrana morena?Ti ri ri ri ri: queda tú aqui. Tu ru ru ru ru: qué me quieres tú? To ro ro ro ro: que yo sola estó. Serrana, no puedo no, Que otro amor me da guerra. Como pasaré la sierra, Gentil serrana morena? |
Kiel mi transpasos la monton, Ho, ĝentila bruna montanino? Tu ru ru ru ra, kiu transpasos ĝin? Tu ru ru ru ru, ne transpasu vi. Tu ru ru ru re, mi transpasos ja. Diru montanino, je via fido, Se vi naskiĝis en ĉi lando Kiel mi transpasos la monton, Ho, ĝentila bruna montanino.Tu ru ru ru ri, restu vi ĉe mi. Tu ru ru ru ru, kion volas vi? Tu ru ru ru ro, sola vivas mi. Montanino, mi ne rajtas, Alia amatino militas kontraŭ mi. Kiel mi transpasos la monton, Ho, ĝentila bruna montanino. |
(kantas João Batista Carneiro kaj Carmen Ziege)
GV118. Maljunulino
Assi andando, amor andando, Assi andando m’ora irei. |
Tiamaniere marŝante, amato, ja marŝante, Tiamaniere marŝante nun mi iras. |
GV119. Maljunulino
Polo canaval da neve Não h’a hi amor que me leve. |
Al la kanejo neĝoplena Neniu amato kondukas min. |
GV120. Tri Sirenoj
Por mas que la vida pene, No se pierda el esperanza, Porque la desconfianza Sola la muerte la tiene. Si fortuna dolorida Tuviera quien bien la sienta, Sentirá que toda afrenta Se remedia con la vida. Y pues doble gloria tiene Despues del mal la bonanza, No se pierda el esperanza En quanto muerte no viene. Ha a a – ha a a – ha a a. |
Eĉ se la vivo estas penoplena, Ne perdiĝu la espero, Ĉar la malfido, Nur la morto ĝin havas. Se doloriga fortuno Venas al iu kiu forte sentas ĝin, Oni sentu ke ĉiu defio Estas kuracata de la vivo. Kaj duoblan gloron havas La bono kiu sekvas la malbonon. Ne perdiĝu la espero Dum la morto ne venas. Ha a a – ha a a – ha a a. |
GV121. Sirenoj
Deus do ceu e Rei do mundo, Por sempre sejas louvado, Que mostraste tais grandezas Em tudo que tens criado. Fizeste reinos distintos E cada um no seu grado, Deste-lhes mui justos reis, Cada rei no seu reinado. Também deste a Portugal, De mouros sendo ocupado, O rei dom Afonso Henriques, Que antes o tinha ganhado. Este santo cavaleiro De teu poder ajudado, Venceu a cinco reis mouros Juntos em campo apraçado. Tu cinco chagas lhe deste Em paga do seu cuidado. Que as deixasse por armas Ao seu reino assinalado. Recorda-te, Portugal, Quanto Deus te tem honrado; Pois deu-te as terras do sol Por comércio a teu mandado; E os jardins de toda a terra Tu tens bem assenhoreado: Os pomares do Oriente Dão-te seu fruto apreciado. Seus paraísos terreais Fechaste com teu cadeado. Louva ao que te deu a chave Do melhor que tem criado; Todas as ilhas ignotas Só a ti tem revelado. De quinze Reis que tiveste, Nenhum te tem despresado, Mas de melhor em melhor Têm-te acrescentado; Tuas Rainhas passadas Santas têm acabado. Se a Deus deste louvores Por quantos bens te tem dado, Dá-lhe graças novamente, Pois de novo te há olhado. Deu-te o Rei Dom João, Terceiro deste ditado; E da rainha preciosa, Porque sejas mais ligado, Duas filhas primeiramente Tudo por Deus ordenado; Como quem sabe o bom, Assim te tem orquestrado, Bem sabes, Reino ditoso, As Infantes que te ha dado, Umas para Imperatrizes, Rainhas que tens criado. Outros Reis da Cristandade De tua estirpe têm manado, E também Imperadores Procedem de teu costado, Teu príncipe natural Deus por ti o tem guardado, E nascerá em tuas mãos Quando o tempo for chegado. |
Dio de la ĉielo kaj reĝo de la mondo Estu vi porĉiame laŭdata. Ĉar vi elmontris vian potencon Per ĉio de vi kreata. Vi kreis malsimilajn reĝlandojn, Kaj ĉiu laŭ sia maniero. Al ĉiuj vi proponis justajn reĝojn, Ĉiu en sia reĝlando. Vi ankaŭ proponis al Portugalio, De la maŭroj okupita, La reĝon Afonso Henriques Kiu antaŭe ricevis ĝin. Ĉi sankta kavaliro Helpe de via povo Venkis kvin maŭrajn reĝojn Kuniĝintaj en milita kamparo. Vi donacis al li la kvin sanktajn sangajn vundojn Kiel pago pro lia granda zorgo, Por ke li surskribu ĝin sur la blazono De lia konkerita reĝlando. Vi, Portugalio, memoru, Pri ĉio al vi donacata de Dio, Ĉar li donis al vi la landojn de l’ suno Por ke vi faru en ĝi komerco. Kaj la ĝardenojn de la tuta tero Vi bone ekposedadas. La orientaj fruktoĝardenoj Donas al vi ŝatatajn fruktojn. Viajn terajn paradizojn Vi fermas per viaj ŝlosiloj Laŭdu tiun, kiu donacis al vi la ŝlosilojn De la plej bona de li kreata. Ĉiujn nekonatajn insulojn Nur al vi li riveladas. Inter viaj dek kvin reĝoj Neniu malestimis vin. Kontraŭe, de plejbonaĵo al plejbonaĵo, Li ankoraŭ pli donacas al vi. Viaj praaj reĝinoj Fine iĝas sanktulinoj. Se vi jam laŭdis Dion, Pro ĉio de li donacata, Danku denove al li, Ĉar denove li vin rigardas. Li donis al vi la reĝon Johano, La tria de ĉi nomo. Kaj de la altmerita reĝino, Por ke vi al ŝi estu ligata, Unue, du filinojn, Laŭ la ordono de Dio. Laŭ tiu, kiu konas la bonon, Tiamaniere Dio ordigas vin. Ho, feliĉa reĝlando, vi bones scias Pri la ricevitaj infantinoj. Kelkaj iĝas imperiestrinoj Kaj kelkaj reĝinoj de vi kreataj. Aliaj reĝoj de la kristanaro Fontas el via genealogio. Kaj eĉ imperiestroj Devenas de via lumbo. Kaj via natura princo Dio ankoraŭ kaŝas lin. Li naskiĝos en viaj manoj, Kiam venos la ĝusta tempo. |
GV122. Somero
Del rosal vengo, mi madre, Vengo del rosale. Á riberas daquel vado Viera estar rosal granado. Vengo del rosale.Á riberas daquel rio Viera estar rosal florido, Vengo del rosale. Viera estar rosal florido, Del rosal vengo, mi madre, |
El la rozujaro mi venas, panjo, Mi venas el la rozujaro, Ĉe la bordo de la vadejo Mi vidis rozujon semoplenan. Mi venas el la rozujaro.Ĉe la bordo de la rivero Mi vidis rozujon floroplenan. Mi venas el la rozujaro. Mi vidis rozujon floroplenan. El la rozujaro mi venas, panjo, |
GV123. Kvar junuloj kaj kvar junulinoj
Quem diz que não he este San João o verde? |
Kiu diras ke ne estas tiu, Sankta Johano, la Verdulo? (*) |
(*) Sankta Johano, la Verdulo, estis la nomo de la Sanktulo, ĉe la komenco de la somero.
Vento bueno nos ha de levar, Garrido he o vendaval. |
Bona vento kunportos nin, Belega estas la uragano. |