Gil Vicente 26. F0RĜEJO DE AMO (1525)

merkuro

Resumo:

Pilgrimanto klarigas ke Portugalio tuj konkeros hispanan kastelon, kiu simbolas la Reĝino Katarina ĉar ŝi edziniĝos kun la portugala reĝo, Johano la tria. Venuso plorante envenas serĉe de sia filo Kupido. Ĉi tiu, kune kun aliaj dioj, organizas grandan forĝejon por refari la homojn por ke ĉiuj estu laŭ la alta nivelo de la reĝino. Sur la scenejno stariĝas kastelo kun la forĝejo. El ĝi foriras kvar dioj kaj kvar montaraninoj; la junulinoj simbolas la kvar plezurojn de la amo: la enamiĝintan rigardon, la enamiĝintan paroladon, la enamiĝintan aŭdadon kaj la enamiĝinta fidelon. Venas nigrulo kaj eniras en la forĝejo. La montaraninoj kantas kanzonon kaj la dioj batas per marteloj. La nigrulo foriras tute blanka sed ĝia parolado daŭras nekomprenebla kiel ĝi estis antaŭe. Envenas kurbiĝinta maljunulino. Ŝi estas la Justeco. Ŝia bastono estas malrekta kaj la pesilo estas rompita. Ŝi volas ke ŝiaj manoj estu malgrandaj, por ke ŝi ne ricevu tiom da koruptaĵoj. Ŝi eniras en la forĝejo sed ne revenas reĝustigita. Oni prenas de sub ŝiaj vestoj rubaĵojn kiuj estas la koruptaĵoj, du kokinojn, du perdrikojn kaj du sakojn kun mono kaj post tio ŝi revenas al sia bela sinteno. Frato volas esti laiko ĉar jam estas tro da pastroj en Portugalio. Kupido petas rajtigilon donatan de lia superulo. Nobelulo volas esti denove infano. Alia nobelulo volas la junecon sed sen perdo de la posedata mono. La Frato revenas kaj kunportas multege da karbo, por eniri en la forĝejo kaj liberiĝi el la religiaj taskoj. Post lia reveno, ĉiuj kantas kaj finiĝas la teatraĵo.  

… Pilgrimanto (Kontrolu ĉe La Korteganaro de Jupitero, GV049)

Nunca fue pena mayor
Ni tormento tan estraño,
Que iguale con el dolor.

GV080. Pilgrimanto

Donde estás que no te veo,
Que es de tí, esperanza mia?
    Kie vi estas, ĉar mi vin ne vidas,
Kie vi estas, ho mia espero?

(kantas Gerson Marchiori)

GV081. Venuso

Tristeza, quien á vos me dió,
Pues no fue la culpa mia,
No se la merecí, no.
Malĝojo, kiu donis min al vi,
Ĉar mi ne kulpas,
Mi eĉ ne meritas, ne.

(kantas Kátia Santos)

GV082. Nigrulo

Le bella mal maruvada
De linde que a mi ve,
Vejo-ta triste nojada,
Dize tu razão puruque.
A mi cuida que doromia
Quando ma foram cassá;
Se acordaro a mi jazia
Esse nunca a mi lembrá.
Le bella mal maruvada
Não sei quem cassa a mi,
Mia marido não vale nada,
Mi sabe razão puruque.
La belulino malbone edziniĝinta
Mi vidas ke ŝi tre belas
Mi vidas ke ŝi tre enuiĝas
Diru vi pro kia kialo.
Mi pensas ke ŝi dormadis
Kiam oni edzinigis ŝin.
Kiam ŝi vekiĝis,
Pri tio mi ne memoras.
La belulino malbone edziĝinta,
Mi ne scias kiu edzigos min
Mia edzo nenion valoras
Kaj pri tio mi scias la kialon.

(kantas Graciano Santos)

GV083. Montaraninoj

El que quisiere apurarse,
Vengase muy sin temor
Á la fragoa del amor.
Todo oro que se afina
Es de mas fina valía,
Porque tiene mejoria
De cuando estaba en la mina.
Ansí se apura y refina
El hombre y cobra valor
En la fragoa del Amor.

El fuego vivo y ardiente
Mejor apura el metal,
Y cuanto mas, mejor sal,
Mas claro y mas excelente.
Ansi el vivir presente
Se pára mucho mejor
En la fragoa del Amor.

Quanto persona mas alta,
Se debe querer mas fina,
Porque es de mas fina mina,
Donde no se espera falta.
Mas tal oro no se esmalta,
Ni cobra rico color
Sin la fragoa del amor.

Tiu, kiu volas perfektiĝi,
Venu tute sentime
Al la forĝejo de amo.
Ĉiu oro perfektiĝinta
Pli fajne valoras
Ĉar ĝi pli bonas
Ol tiu, kiu estas en la minejo.
Pro tio perfektiĝas kaj fajniĝas
Kaj ricevas valoron, la homo
Kiu venas en la forĝejo de amo.

La fajro vivanta kaj ardanta
Pli bone perfektigas la metalon,
Kaj plie ĝi tie restas, pli bona ĝi foriras,
Pli klara kaj pli bonega.
Pro tio la nuna vivado
Pli bonega iĝas
En la forĝejo de la amo.

Se la homo estas altnivela
Oni atendas pli da valoro.
Ĉar li jam estas bonega
Kaj oni ne atendas mankon.
Sed ĉi oro ne perfektiĝas
Nek ricevas riĉan koloron
Sen la forĝejo de amo.

(kantas Carmen Ziege kaj Kátia Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 26. F0RĜEJO DE AMO (1525)”

Visitas: 395

Gil Vicente 25. LA JUĜISTO DE BEJRA (1525)

pero marques

Resumo:

Pero Marques, la edzo de Inês Pereira, estas juĝisto en Beira. Oni klaĉas pri lia maniero juĝi kaj la reĝo lin alvokas, por ke li juĝu en la kortego. La pordisto prezentas al li seĝon por ke li sidiĝu dum la sesio, por montri ke li estas simplulo. Li ne scias kiel sidiĝi kaj ordonas la venon de benketo. Venas Ana Dias por postuli juĝon, ĉar oni seksperfortis ŝian filinon. La juĝisto diras ke tio estas agmaniero de gejunuloj. Li aldonas ke oni devas ekzameni la tritikejon, kie okazis la pariĝo. Se la plantoj estas tretitaj, okazis disputo kaj la perforto okazis. Kontraŭe, ne. Venas ŝuisto kaj diskutas kun Ana Dias. Ŝi kondukis lian filinon al pekado, invitante la junulinon al renkontiĝo kun viro. La juĝisto prezentas la verdikton: se la invito estus por labori, ĉu ŝi akceptus? Tamen li ordonas ke oni vipu la akuzitinon. Venas eskviro. Li enamiĝis al maŭra junulino kaj petis la servojn de Ana Dias. Malgraŭ tio, ke li elspezis sian tutan monon, li ne sukcesis havi la junulinon. La Juĝisto senkulpigas la parigistinon Ana Dias. La sama eskviro petas al la Juĝisto ke li ordonu al lia servisto la redonon de la novajn vestojn ĉar la junulo ne plu volas servi. La Juĝisto diras ke ĉio restu egala, sen ia ŝanĝo. Venas kvar fratoj por diskuti pri heredaĵo, azenon kiu apartenis al la mortinta patro. Dum la diskutado, la fratoj montras siajn distintilojn: unu estas pigrulo, la dua dancisto, la tria ŝatas skermi kaj la lasta ĉiam enamiĝas al iu virino. La juĝisto ordonas ke la azeno ĉeestu en la venonta aŭdienco, por ke li juĝu. Ĉiuj kantas kaj finiĝas la komedio.

GV078. Amador

Leixar quero amor vosso,
Mas não posso.
    Mi volas forlasi vian amon,
Sed ne sukcesas.

(kantas Jaqueson Magrani)

GV079. Ĉiuj

Vamos ver as Sintrans,
Senhores, á nossa terra,
Que o melhor está na serra.
As serranas Coimbrans
E as da serra da Estrela,
Por mais que ninguem se vela,
Valem mais que as cidadans:
São pastoras tão louçans,
Que a todos fazem guerra
Bem desde o cume da serra.
Ni iru por vidi la sintraninojn,
Ho sinjoroj, en nia lando,
Ĉar la plej bono estas en la monto.
La montaraninoj de Koimbra
Kaj tiuj de la Montaro Stelo
Eĉ se neniu konsentas,
Ili pli valoras ol la urbaninoj.
Ili estas paŝtistinoj tre graciaj
Kiuj militas kontraŭ ĉiuj (*)
Ekde la montopinto.

(*) En la tempo de Gil Vicente oni paroladis pri “militoj pri amo”.

(kantas João Batista Carneiro)
Continue lendo “Gil Vicente 25. LA JUĜISTO DE BEJRA (1525)”

Visitas: 307

Gil Vicente 24. AKTO PRI LA PORTUGALA PASTORALO (1523)

la paŝtisto

Resumo:

Terlaboristo eniras rolante la Prologon kaj, antaŭ ol anonci la aliajn rolulojn, li parolas pri si mem: li edziĝis kontraŭ la volo de la gepatroj kaj estis senheredigita. Li parolas pri la aŭtoro je maniero interesa ĉar Gil Vicente mem, lastatempe tute senmona, petis por ke li anoncos la Akton pri Kristnasko. Unu post la alia, envenas ses paŝtistoj kun siaj interplektataj amoj. Joane enamiĝis al Katerina kiu enamiĝis al Fernando kiu enamiĝis al Madanela kiu enamiĝis al Afonso kiu enamiĝis al Inês kiu enamiĝis al Joane. Ĉiuj diskutas pri siaj amdeklaroj kaj siaj rifuzoj. Venas la lasta paŝtistino, Margarida, kun lignofasko.  Ŝi diras ke ŝi vidis la Virgulinon kun la bebo kaj ses au sep virgulinojn. La Virgulino ordonis al ŝi ke ŝi avertu la paroĥestron kaj la prioron. Kaj donis al ŝi sian statueton. Margarida foriras kaj revenas kun kvar klerikoj. La klerikoj kantas himnon al la Virgulino. Kaj antaŭ la fino ĉiuj kantas delikatan kristnaskan kanzonon.

GV075. Katerina

Tirae os olhos de mim,
Minha vida e meu descanso,
Que me estais namorando.
Os vossos olhos, senhora,
Senhora da formosura,
Por cada momento de hora
Dão mil annos de tristura:
Temo de não ter ventura.
Vida, não m’ esteis olhando,
Que me estais namorando.
Forprenu la okulojn de sur min,
Ho vivo mia kaj mia ripozo,
Kaj ne flirtu kun mi.
Viaj okuloj, sinjorino,
Sinjorino de la beleco,
Por ĉiu momento de horo
Proponas mil jarojn da tristeco:
Mi timas ke mi ne havos bonan fortunon.
Ho vivo mia, ne rigardu min,
Kaj ne flirtu kun mi.

(kantas Kátia Santos)

GV076. Klerikoj

Ó gloriosa Senhora do mundo,
Excelsa princeza do ceo e da terra,
Fermosa batalha de paz e de guerra,
Da sancta Trindade secreto profundo!
Sancta esperança, ó madre d’amor,
Ama discreta do filho de Deos,
Filha e madre do Senhor dos Ceos,
Alva do dia com mais resplandor!
Fermosa barreira, ó alvo e fito
A quem os profetas direito atiravão!
A ti, gloriosa, os Ceos esperavão,
E as tres pessoas hum Deos infinito.
Ó cedro nos campos, estrella no mar,
Na serra ave phenix, hua so amada,
Hua so sem mácula e so preservada,
Hua so nascida, sem conto e sem par!
Do que Eva triste ao mundo tirou
Foi o teu fructo restituidor;
Dizendo-te ave o embaixador,
O nome de Eva te significou.
Ó porta dos paços do mui alto Rei,
Camera cheia do Spírito Sancto,
Janella radiosa de resplandor tanto,
E tanto zelosa da divina lei!
Ó mar de sciencia, a tua humildade,
Que foi senão porta do ceo estrellado?
Ó fonte dos anjos, ó horto cerrado,
Estrada do mundo para a divindade,
Quando os anjos cantão a glória de Deos,
Não são esquecidos da glória tua;
Que as glórias do filho são da madre sua,
Pois reinas com elle na corte dos Ceos.
Pois que faremos os salvos por ella,
Nascendo em miseria, tristes peccadores,
Senão tanger palmas e dar mil louvores
Ao Padre, ao Filho e Esprito, e a ella!
Ho glorplena Sinjorino de la mondo,
Altega princino de ĉielo kaj tero,
Belega batalo de paco kaj milito,
De la santa Triunuo profunda sekreto!
Sankta espero, ho patrino de amo,
Diskreta vartistino de la la Dia filo,
Filino kaj patrino de la Ĉiela Sinjoro,
Aŭroro de la plej majesta tago!
Belega limo, celo kaj centro
Kiujn la profetoj rekte atingis!
Vin, glorplenan, la Ĉieloj atendadis,
Kaj la tri personoj, eternan Dion.
Ho cedro en kampar’, stelo sur maro,
Sur monto, la birdo fenikso, ununura amata,
Ununura naskita senegala!
Ĉar vi nur naskiĝis senkompara!
Tion prenitan de la mondo per malĝoja Eva
Via frukto redonis;
Kiam la ambasadoro diris al vi “Ave”,
Li simboligis antaŭ vi la nomon Eva.
Vi, pordo de la palacoj de la alta Reĝo,
Ĉambro plena je la Sankta Spirito,
Radianta fenestro kun tiom da splendo,
Kaj tre zorgema pri la dia leĝo!
Ho maro de scienco, via humileco,
Kiu estis, se ne la pordo de la stelplena ĉielo?
Fontano de la anĝeloj, fermata ĝardeno,
Vojo de la mondo al la dieco.
Kiam la anĝeloj kantas la gloron de Dio,
Ili ne forgesas vian gloron:
Ke la gloroj de la filo apartenas al lia patrino,
Ĉar vi regnas kun li ĉe la kortego de la Ĉieloj.
Kaj kion ni faru, ni savitaj de ŝi,
Naskiĝintaj en mizero, malĝojaj pekuloj,
Se ne svingi palmbranĉojn kaj milfoje honori
La Patron, la Filon, la Spiriton kaj ŝin!

(kantas Geovani Dallagrana, Gerson Marchiori, Graciano Santos kaj Rubem Ferreira Jr.)

GV077. Ĉiuj

Quem he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem he a que paria?
A Virgem Maria.
Em Bethlem, cidade
Muito pequenina.
Vi hua desposada
E Virgem parida.
Em Bethlem, cidade
Muito pequenina,
Vi hua desposada
E Virgem parida.
Quem, he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem he a que paria?
A Virgem Maria.
Hua pobre casa
Toda reluzia,
Os anjos cantavão,
O mundo dizia:
Quem he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem é a que paria?
A Virgem Maria.
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.
En Bet-leĥemo,
Urbo ete eta,
Mi vidis novedzinon
Kaj Virgulinon naskintinon.
En Bet-leĥemo,
Urbo ete eta,
Mi vidis novedzinon
Kaj Virgulinon naskintinon.
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.
Malriĉa domo
Tute lumis.
La anĝeloj kantadis,
La mondo diradis:
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.

(kantas Kátia Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 24. AKTO PRI LA PORTUGALA PASTORALO (1523)”

Visitas: 272