rakontu alian anjo 15. la enigmo

la enigmo

LA ENIGMO

     

 

la enigmo

 

desegnis ricardo garanhani

Noto: En la popola literaturo de la tuta mondo estas monto da rakontoj en kiuj la plej juna frato, ĝenerale rigardata kiel stulta, bone sukcesas. Inter tiuj de mi konata, la plej rafinita kaj poemeca estas la mirinda biblia historio de Jozefo. Ankaŭ oftas rakontetoj en kiuj enigmo prezentiĝas al la heroo, kun minaco de granda puno, se li eraras, aŭ granda rekompenso, se li trafas la respondon. Unu el tiuj, la rakonto pri Edipo, ricevis gravan kronon en literaturo. Deĉifru min, kontraŭe mi vin voros, diradis la Sfinkso al la vojirantoj. Edipo solvis la enigmon, ricevis regnon eĉ kun ĝia reĝino, sed la destino kaŝis ene de lia venko la tragikan fatalon, kiun li opiniis evitebla.
    Ĉi tiu rakonteto de mia avino similas al la vivo vivata de ŝi: naiva, humila, senpretenda. La minimuma rakontado, sen fantaziaĵo, poemeca imagaĵo aŭ cerbumado pri homa destino. La absoluta simplaĵo, por infanoj kiuj komencas kompreni la mondon.

    Estis foje tri fratoj. Tiu plejaĝa, tiu de la mezo kaj tiu plejjuna. La plejjunulo ĉiam volis fari tion, kion faris la du pliaĝaj sed li estis iomete stulta kaj ĉion fuŝis kaj la fratoj batis kaj admonis lin.
    Foje la fratoj decidis iri al la urbo ĉar la princino parolos enigmon kaj tiu, kiu solvos ĝin, edziĝos kjun ŝi kaj gajnos duonon de la regno. Se ne, li restos sklavo en la palaco.
    Nu, la plejjunulo diris ke ankaŭ li iros. La fratoj tre diskutis kaj diris al la patro ke li ĉion fuŝas kaj ili ne volas prizorgi stultan fraton.
    Sed la plejjunulo tiom kaj tiom petis ke la patro permesis kaj ekiris la tri.

Continue lendo “rakontu alian anjo 15. la enigmo”

Visitas: 512

RAKONTU ALIAN ANJO 14. LA VIVANTA MORTINTINO

la vivanta mortintino

desegnaĵo de ricardo garanhani

Noto: Entombigo de vivanta homo, kun simptomoj de morto, ĉiam estis temo por teruraj rakontaĵoj. Allan Poe (1809-1849), neeviteble, havas du (Premature Burial  kaj The fall of the House of Usher); en la enkonduko de la unua, li priskribas famajn siatempajn okazaĵojn pri la problemo. En novelo plena je emocioj Selma Lagerllöf (1858-1940) ankaŭ rakontas pri junulino elprenita ekde tuja entombigo (En herrgårdssägen -1899).
Taŭga observo estas pri tio, kiel estas simplaj la rakontoj de mia avino. Analfabetaj homoj rakontadis ree kaj ree kaj iom post iom la historio reduktiĝis al nuda krudaĵo kaj nur ĝia esenco restis netuŝata.

Estis foje tio, ke bienulo havis filinon. Li estis tre riĉa vidvo kaj posedis sklavojn kaj sklavinojn kaj brutaron. Li havis nur tiun filinon kej li tre amis ŝin. Ŝi studadis muzikon, li venigis instruistojn el marbordourboj kaj iom post iom ŝi iĝadis talenta junulino.
Okazis ke iutage mortis la junulino. La bienulo suferegis kaj preskaŭ mortis pro ĉagreno. Li preparigis tre riĉan blankan mortoveston, mendis diademon je oranĝfloroj kaj bukedon kaj nuptan vualon. Tiutempe, la junulinoj kiuj mortis virgaj ne estis entombigitaj en violkoloraj vestoj sed en fianĉina robo, tre blanka kaj tre bela. Poste la bienulo enmetigis en la ĉerkon ĉiujn juvelojn apartenantajn al la familio ĉar li ne plu havis edzinon nek filinon kaj li ne volis vendi la oraĵojn.
Do, la maljunulinoj lavis la kadavron, kombis ŝiajn harojn, vestis ŝin per mortovesto, kiu estis la fianĉina robo, kaj metis la bukedon en ŝiajn manojn kaj la vualon sur la kapon kaj la nuptan diademon sur la vualon. Poste ili ornamis ŝin per braceletoj kaj kolieroj kaj ringoj kaj orelpendaĵoj.
Ŝi pli aspektis kiel filino de reĝoj, tiel admirinda ŝi iĝis.

Continue lendo “RAKONTU ALIAN ANJO 14. LA VIVANTA MORTINTINO”

Visitas: 421

RAKONTU ALIAN ANJO 13. LA PASTRO

la pastro

desegnaĵo de ricardo garanhani

Noto: La dua novelo de Dekamerono de Boccacio (1313/1375), kaj ankaŭ kelkaj aliaj, montras la diboĉadon en la konduto de la katolikaj religiuloj dum la dekkvara jarcento. Ŝajne, eĉ la Kontraŭ-Reformacio neniel sukcesis ŝanĝi la moralon de multaj pastroj.
Ĉi tiu rakonteto, vere ridinda spritaĵo, estas kruda ekzemplo de ordinara kutimo kiu floris (aŭ dornis) ĝis la duono de la pasinta jarcento. Ofte tio okazis kiel rezulto de konduto de multaj duonriĉaj familioj: unu el la filoj nepre estu destinata al sacerdota kariero, sen respekto al individueco kaj dialvoko. La viktimo estis la lasta kiu rajtis montri iun volon.

Estis foje pastro tre senhonta. Kiam li prenis konfeson de virinoj li demandadis pri nedecaĵoj. Sed li demandadis tre ruze, tiel ke ĉio ŝajnis konfesado. Kaj kiam li perceptis ke la virino pekis kontraŭ la edzo, li babilis kaj babilis kaj finfine li delogis la kompatindulinon. Kelkaj el ili ŝatis kaj fine alkutimiĝis kaj sekve de tio dum la konfeso aliaĵoj okazis. Kaj tiamaniere li vivadis.
Al tiu urbo translokiĝis virino edziniĝinta kun vojaĝisto. Ŝi estis tre bela. Sabate ŝi iris al la preĝejo kaj sin prezentis al la pastro, ĉar ŝi volis fari konfeson. Verdire, tio, kion ŝi rakontis estis aro da naivaj peketoj. Li ordonis ke ŝi preĝu anĝeluson kaj kredpreĝon kaj ŝi foriris.
Tute ne sciis la kompatindulino ke ŝi ekflamigis la dezirojn de la pekema pastro.  Nokte li ne sukcesis dormi. Li nur pensadis pri la bela kaj ĉasta virino kaj li decidis ke li dormos ĉe ŝi ĉar alimaniere li freneziĝos.
Continue lendo “RAKONTU ALIAN ANJO 13. LA PASTRO”

Visitas: 743