Categoria: La Homa Specio (romano)

Publicado em

la homa specio 50, 51, 52, 53 kaj 54

La Homa Specio. Ĉapitro 50, 51, 52, 53 kaj 54.
 
 
50.

    brakumo kaj kiso.
    ĉu ĉio trankvile okazis?, filo.
    madono!, paĉjo. la aviadilo dufoje saltis en la aero kaj falis kaj resuprenflugis! mi ektimegis! poste, la stevardino kondukis min al la kupeo de la piloto kaj rekondukis min nur kiam la aviadilo estis alteriĝonta. nun timo finiĝis.
    ĉu ĉio trankvile okazis tie?
    jes. ĉu vi ricevis la kristnaskan karton de panjo?
    jes. mi jam telefone dankis kaj diris ke ĝi estas bela.
    onklo kaj onkino sendas brakumon. kie estas la aŭto?
    en la parkejo.
    ĉu ni iros rekte hejmen?
    ne. ni iros al la apartamenteto. post la manĝo ni promenetos kaj je vesperiĝo ni hejmeniros. nun ni devas preni la pakaĵon.


51.

    ni alvene survojas. ni pasas sur la ponto kaj mi turnas liven. enironte sur nia vojeto,
    paĉjo, paĉjo! rigardu! ĉio lumas!
    la surprizo devigas min halti. la tuta bieneto estas iluminata. mia patro malfermas la pordegon kaj, ĉar estas lampoj ĉie, mi nur duonvidas lian figuron, strange iom giganta. ni elaŭtiĝas.
    la knabo kuras ĝis li kaj saltas ĉe lian bruston. tri brakumoj en unu nura brakumo. denove.
    do, hodiaŭ estas mi tiu, kiu ricevas filon kaj nepon.
    kio okazis ĉi tie?
    ĉu vi ne vidas? la mondo marŝas kaj tiuj aferoj finfine okazas. ne plu bano varmigita de alkoholo. ne plu muziko per baterio. ni iru al la kaskado.
    ni bezonas preni la pakaĵon!
    poste, paĉjo, poste! la knabo.
    kaj ni ravite malsupreniris. kvar fortaj lampoj transformis tiun spacon sufiĉe magia en atmosferon de alia mondo.
    la knabo demetis la ŝuojn kaj eniris en akvon. mia patro same faris. kaj mi, malrapide, honteme ĉar ne mi unue havis la ideon tion fari. mia patro:
    la akvo forkunportas laciĝon!
    ĉio estas belega. kiel vi tion sukcesis fari?
    en pli oportuna tempo ni parolos pri tio.
    mi serioze rigardis lin kaj li komprenis kaj diris:
    ni ne bezonas paroli pri tio.
    ni supreniris. la tablo estas primetita kaj ni havas la supon de la unua tago, pecetoj el manioko. ĉi-foje la knabo volis manĝi. kaj dum ni manĝas, mia patro:
    esta alia surprizo. li supreniris surŝtupare kaj jen sonis muziko.
    la konĉerto por fluto kaj harpo de Mozart! kia haluciniga sono!, patro.
    ĉu estas la gramofoneto?, avĉjo.
    ne. ni havas novan sonaparataron.
    ka!, paĉjo. nur gasfornelo mankas nun.
    ne! tio ankoraŭ povas longe atendi.
    kaj ni vespermanĝis. mi:
    kiam vi alvenis ĉi tien, patro, je la vespermanĝo vi aspektis kiel pentraĵo de Goya.
    la elektrika lumado finas tiujn ĉarmojn, ĉu ne? tamen, aliajn ĝi devas proponi.
    ĉu eble?
    kaj post la manĝo mia patro kunportis botelon da likvoro.
    el banano! mi ĵus filtris ĝin.
    mirindaĵo! ĉu vi volas gustumi? filo. nur gustumi.
    ĝi bongustas sed estas tro forta, paĉjo.
    tio bonas ĉar je via aĝo vi ne rajtas.
    ne pro tio ke li ne rajtas. sed ke li ne bezonas.
    Mozart silentis. ni supreniris por rigardi la sonaparataron. kaj mia patro petis al ni helpon por meti ĉion eksterdome. ni ripetis la bananan likvoron.


52.

    vi scias ke hodiaŭ estas la tago kiam la olda jaro adiaŭas. kaj li volas feston. feston! poste, por li, kompatinduleto, nur la granda silento kaj saŭdado.
    mi rimarkis ke mia patro ekiĝis strange ekscitita.    
    banana likvoro! ĝi estas densa kaj dolĉa kaj iom post iom mildigas la animon. bedaŭrinde la antikvaj dioj ne konis bananan likvoron. metu tie tiun laŭtparolilon ĉi! jen. ĉu ni testu? do, nun mi elektas la muzikon.
    ĉu eble jam efiko de la likvoro? ĉu nur tiu kvanteto?
    de nun silentu Apolono, dio de la muzoj, sufiĉe da ekvilibro. silentu, diaĵoj de l’ ordo! tiu nova sono, kvazaŭ la femuro de Zeŭso, naskos la dion de la ditiramboj. evoe’ ! evoe’ Dionizo! evoe’ Afriko! aŭdu tion!
    kaj en la laŭtparoliloj eksplodis la fantastaj afrikanaj tamburoj.
    mia patro trinkis rekte el la botelo.
    evoe’ Bakĥo! sinjor’ Dionizo! bona estis la vinberrikolto! tum tum tum… ta… ta… tum… tum… tum… ta… ta…
    kaj mia patro kvazaŭ ne plu apartenis al si mem. li nervoze ridadis kaj agitiĝis. la knabo ravite rigardadis lin.
    certe li dancis, la dio, kreante la mondon, la dio kiu vere kreis la mondon… certe li dancis… nu, sufiĉe da stultaĵoj…
    kaj mia patro komencis halucinan dancon. la knabo min rigardis kaj ridis.
    estas ni tiuj, kiuj dancas! en du sencoj! ni dancas ĉar kvin aŭ ses krimuloj estras la tutan mondon kaj ordonas al ni danci! kaj ni dancas la makabran dancon! tum tum tum… tatata… la danco de la ŝafoj!
    kaj rilate vin, bananan likvoron, unu engluton plian!
    ne plu estis likvoro. mia patro forĵetis flanken la botelon.
    mi ja ne bezonas! mi bezonas pliajn tamburojn! pli laŭte!, knabo! pli laŭte! la danco de la ŝafoj.
    la knabo plilaŭtigis la sonon kaj ekfrapadis la manojn.
    ŝafoj de merdo! ŝafoj de merdo! ĉu vi volas ĉion ripari? facilas! ni finu la sigeladon de la oficialaj telefonalvokoj kaj sigeladojn de bankaj kontoj de ĉiuj elektitaj per la popolo. ili baraktu! se mi instalas telefonon en la ĉambro de servistino kaj la konton mi pagas, ĉu ŝi rajtas telefoni al siaj banditaj komplicoj por decidi pri ŝtelo en mia domo? oficiala telefono ne sigelita! ĉar ni havas politikulojn kiuj ne meritas tion, kion ili manĝas! tum tum tum… kaj ni havas politikulojn kiuj ne meritas tion, kion ili kakas! ta ta ta…
    tion mi komprenis!, avĉjo. tion mi komprenis!
    la knabo laŭtigis la sonon ankoraŭ pli kaj eksaltis. mi sentis min ene de orgia kaj primitiva teatro.
    jen nia heredaĵo! kaj ni dancu la dancon de la simioj! la danco de la simioj! tum tum tum ta ta ta. ĉar ni havis niajn portugalajn kontrabandistojn kaj niajn nobelojn kaj niajn respublikanojn kaj meze de kelkaj sekundoj de saĝo jen feroca malhonestego kaj la unuaj alvenantoj pli prenas kaj la gonoraloj forte kontribuis mi ja atendas masklan kolonelon aŭ generalon iri al televidilo kaj pardonpeti al la nacio pro la de ili farita ruinigo aŭ ili prokrastos la saman tempon kiun prokrastis la papo? han? ta ta ta tum tum tum… kaj la danco de la vampiroj… la danco de la vampiroj…
    la knabo eniris en la dancon de mia patro. imitis liajn paŝojn kaj nervoze ridis, tute ekster si.
    kaj kio pri la oro de la judoj? kien ĝi iris? gesinjoroj svisaj civitanoj! do vi balotis kontraŭ la fino de la sigelo en viaj bankoj? vi havas monan profiton asekurante la oron de torturistoj, murdistoj, drogŝakristoj kaj landvendistoj! por kio? por kio? la danco de la ebriaj kajmanoj, la danco de la ebriaj kajmanoj…
    li ĵetis sin surgrunden kaj la samon faris la knabo. li ruliĝadis kaj lia voĉo jam duonraŭkis.
    por kio? por kio? por ke viaj promesplenaj gejunuloj senpage ricevu nereuzindajn injektilojn ave heroina imperatrix morituri te salutant sed kune kun ni ni kunportas kelkajn nigruletojn kaj kelkajn flavuletojn kaj kelkajn indianetojn ĉar tiuj hometoj pro nenio mortas sufiĉas malsateto kaj ili survoje faladas unu post la alia kiaj malfortulaĉoj!
    kaj kion diri pri tiuj mikrobiaj landetoj? hieraŭ turismaj paradizoj kaj hodiaŭ fiskaj paradizoj, inventitaj de la fantoĉoj de la internacia krimo por ke la krimuloj cirkuligu kun interezo iliajn pli ol 30 monerojn kiuj mortigas kripligas frenezigas sklavigas kaj vindas per tolaĵoj de mumioj, tiujn kiuj aspektas kiel vivantaj sed jam mortis rilate la vivon ĉar ilia nura faro estas labori hodiaŭ por manĝi hieraŭ.
    kial ili ne naskiĝis blondaj kaj altaj? en la libro Upaniŝadoj legiĝas ke la bona homo renaskiĝos en ventro de bramana edzino kaj la malbona homo renaskiĝos en ventro de paria edzino, la danco de la tervermoj, la danco de la tervermoj! kia fikanta kaj filo-de-putina maniero pravigi nepravigeblaĵojn, la socia infero, amasbuĉado sen buĉado! pri tio, ili mem kulpas! kial ili ne naskiĝis blondaj kaj altaj? el tiuj kiuj manĝas kvazaŭ porkoj, dikiĝas kvazaŭ balenoj kaj kuradas kvazaŭ idiotoj ĉu vi scias pri kiu mi parolas? la danco de la venenuloj… la danco de la venenuloj… tum tum tum tan tan tan…
    kaj iomete malfortiĝinta sed plena je sovaĝa furiozo mia patro stariĝis kaj groteske ekmarŝis, lamante kaj intence senekvilibra kaj malantaŭ li la knabo kaj nun estis la knabo tiu, kiu imitis la tamburan ritmon
    tum ta ta tum ta ta…
    kaj kio okazis al la Protokolo de Kioto? kia stultaĵo! do mia fileto kiu ĵus iĝis dek-ok jaraĝa ne rajtas ricevi sian etan aŭton? kaj kio pri la eksplodemaj minoj en Angolo? ho kia diferenco inter nigrulo kun plia piedo aŭ malplia mano? la nigrulo krias: estro, vi pravas, la malamika tribo intencas masakri min, mi bezonas armilojn, armilojn, sed mi ne havas monon, kion mi faru, ho, vi, nigrulaĉo, mi permesas ke vi pagu per diamantoj. kiu vendis armilojn al Angolo? kaj kiel tiu arogantaj popoloj sukcesas sin teni antaŭ tiu putinida kaj senutila situacio? nu nu nu, drogoj! drogoj kaj drogoj! kiu estas la plej granda konsumanto en la tuta mondo? tum tum tum ta ta ta…
    la danco de la dinosaŭroj, la danco de la dinosaŭroj!
    tum tum tum ni estas speco de ekstermota specio ĉar la planedo… la cirko… la cirko ne eltenos… aŭ… kiel diris la ruso… se ĉiuj volas, en unu minuto ĉio ripariĝos… sed jen ni estas la diskordo… ĉu ni rajtas diri ke ni havas justicon?…
    perdinte la fortojn, mia patro senmoviĝis, la okuloj malfermegataj al la nenio…
    la justico… tiom da advokatoj… ni preskaŭ povus diri ke la plej subevoluinta lando en la tuta mondo…
    li penege stariĝis kaj ekploris. la knabo kuris ĉe mian bruston kaj forte brakumis min.
    ni preskaŭ povus diri ke la plej subevoluinta lando en la tuta mondo estas tiu… kiu havas pli da procesoj en la tribunaloj…
    kaj per kolerplena rorado:
    ne demandu kiu estas, ĉar mi ne metas la manon en sitelon plena je merdo!
    mi malŝaltis la muzikon kaj iris ĝis li, la knabo ankoraŭ ĉebruste. mia patro sidiĝis sur la grundo. lia voĉo sonis kaverne kvazaŭ ĝi venus el la lasta cirklo de la infero. meze de plorĝemoj kaj grincoj:
    kaj ne venu al mi kun tiu afero de Dio! bando de voremaj sorikoj, tamen regataj de kretenismo! ne venu kun tiu afero de Dio! sufiĉas unu demando kaj vi grimace ekfandiĝas. sufiĉas unu demando. do, diru, vi, kristanaj monoteistoj, vi kiuj glutas kaj fekas dogmojn: via Kristo, gesinjoroj! ĉu via Kristo…
    havis la kromosomon Y? he?
    mia patro parolis kiel besto, li bavis kaj jam ridis kvazaŭ regata de ia tipo de frenezo.
    teologoj de merdo! vi katolikuloj, kiuj, escepte raregaj kazoj, sin opinias la plej bonaj, kaj neniam hontiĝis pri la pasinteco de tiu eklezio, kiun vi servas! teologoj de la nelogiko! vi, evangeliuloj, kiuj, escepte raregaj kazoj, promenas kun tiu sebmakulita biblio enmane kaj la Diablo enbuŝe, ĉar vi pli parolas pri li ol pri Dio. teologoj de la nelogiko!
    kaj mia patro min rigardis, la okuloj sang- kaj terurplenaj.
    mi pene sukcesis starigi lin. li despere brakumis min. la knabo sur unu ŝultro, mia patro sur la alia, mi sentis la pezon de ĉiuj krucoj de la homa historio. mi mem sentis  min terurita kaj malforta sed mi sciis ke, en tiu kulmina momento de mia vivo, mi ne rajtis cedi. ni tri ekploris. kaj, eĉ se mi ne perceptis el kie venas mia sovaĝa forto, mi plenumis mian mision.


53.

    iom post iom ni trankviliĝis. li apartiĝis kaj rigardis min per rigardo de patro kiu elvenas el legendo. mi ridetis kaj diris:

    pac’, pac’, Merkuĉo, pac’.
    vi parolas pri l’ nenio.

    kaj li, preskaŭ senvoĉa:

    nevere! mi parolas pri l’ koŝmaro!

    ni malrapide ekiris al la domo. en tiu momento, tute senmotive, mia patro haltis kaj rigardis direkte al la pordego. mi tremeris kaj frosto trakuris tra mia tuta korpo. la knabo forte premiĝis kontraŭ mi.
    el la strato, kurante, venis tri enormaj nigraj hundoj. similaj. ili haltis antaŭ la pordego kaj rigardadis. ni iris tien, mi apogante mian patron kaj ankoraŭ tenante la knabo ĉebruste. kaj mia patro, per sia resto de voĉo, trema sed dolĉega:
    estaĵetoj de l’ vivo! por kio vi venis?
    la hundoj fikse rigardis nin, returnen iris kaj malaperis post rapida kaj silenta kurado.
    ni eniru. ni lacas. antaŭ ol naskiĝos la suno, mi ja devas foriri.
    mia filo serioze rigardis lin sed nenion parolis. mi kuŝigis lin en miaj brakoj kaj karese ĉirkaŭpremis lin. li prenis mian manon kaj forte premegis ĝin.


54.

.    mi enlitigis la knabon sur la kusenojn de la granda betona sofo-benko kaj kovris lin. mi sidigis mian patron sur la benkangulo kaj proponis lian grandan nigran surtuton por ke li sin varmigu.
    mi preparos teon.
    kaj mi tuj kunportis varman tason por mia patro kaj unu tepidan por la knabo.
    andropogono! ĝi bongustas! kaj ridetante: la festo finiĝis.
    mi neniam forgesos ĝin, patro. kaj vi, knabo, ĉu vi ne volas banon? tuj tuj estos noktomezo.
    multe mankas ankoraŭ, paĉjo. tamen mi volas bani min. kaj mi vestos blankajn vestojn. avĉjo!
    mia patro rigardis lin nun preskaŭ trankvila sed mi perceptis ke li ankoraŭ tremetis.
    oj!
    ĉu vi skoldos min se mi lastfoje banos min per alkohola varmigado?
    kompreneble ne! li ridetis kaj sin montris nun tute trankvila.
    mi preparis la banon al la knabo kaj li eniris en la banĉambron.
    ĉu vi volas alian teon?, patro.
    mi prenos.
    tute ne! mi prenos. kaj tuj poste:
    necesas enporti la aparaton kaj la parolilojn.
    malvarmas, patro. mi faros tion.
    metu ĉion ĉi tie malsupre, bonvole. mi volas aŭdi kelkajn muzikaĵojn antaŭ ol foriri.
    mi ĉion kunportis. mi improvize instalis la aparaton kaj la parolilojn.
    la knabo tute blankvestite foriris el la banĉambro.
    vi metis pli da alkoholo ol ordinare, ĉu ne?, paĉjo!
    jes. ridetante. mi kovros vin. ĉu vi malsatas?  
    ne. kaj mi:
    patro, nun mi banos min. poste mi zorgos pri la muzikaĵoj.
    kaj tuj mi revenis, ankaŭ mi tute blankvestite. nun estis mi tiu, kiu ridante demandis:
    patro, kaj se mi bruligos la kandelojn, ĉu vi skoldos?
    ĉio beliĝos.
    mi zorgos pri via bano, patro.
    nenecese. mia lasta bano estu malvarma.
    uaŭ!, avĉjo.
    ridadoj.
    dum mia patro restis en la banĉambro, la knabo:
    paĉjo, venontsemajne ni povus resti kelkajn tagojn en la apartamenteto.
    ĉu vi volas promeni en la urbocentro?
    jes. mi volas ludi videoludojn.
    venontsemajne via onklino alvenos kun la kuzinoj.
    juveleca novaĵo!
    kaj li turnis sin kaj tuj dormis.
    mia patro etendiĝis sur la larĝa benko, tiamaniere ke liaj piedoj tuŝis la knabajn piedojn. malantaŭ lia kapo, la granda portreto, kiun iam mi faris de Joan Baez.
    kaj la muziko?, sinjoro.
    rigardu tiujn sonbendojn elektitajn de mi.
    ni vidu. Mors et Vita, de Charles Gounod, tio estas mirinda! estas du sonbendoj, ja. poste, la Rekviemo de Dvořak, madono! kaj la Vespro della Beata Vergine, de Monteverdi, patro, tiel vi mortigos min.
    ridoj. mi prepariĝas por mia reiro.
Visitas: 355
Publicado em

la homa specio 45, 46, 47, 48 kaj 49

La Homa Specio. Ĉapitro 45, 46, 47, 48 kaj 49.

 
 
45.

    jen mi ĉi tie, en la apartamento. la knabo restis en Sanpaŭlo kaj mi revenis. post purigado, mi kunportis la minimumon da bezonataĵoj: surplankan matracon, duŝilon kaj tabulon sur tri brikoj. sur la tabulo mi metis vazojn kun plantoj. sur la vizitĉambra planko kuŝas ankaŭ granda kribrilo plena je fruktoj. en la kuirejo estis forlasita fornelo kun du flambekoj, ĝi funkcias.
    la pordisto demandis al mi ĉu mi loĝos ĉi tie, ne, ne, nur ĝis novjaro, poste mi anoncos por denove luigi.
    la apartamento estas tute blanka. ĉar ĝi estas sen kurtenoj, la suno eniras senkompate. ĉar ĝi estas en la mezo de la dombloko, ĝi rezultas absolute silenta. kaj sufiĉas transpasi la straton por trovi restoracieton.
    nu, bone. mia filo restas kun sia patrino ĉe la geonkloj. mia patro restas ĉe mi kun miaj aliaj infanoj, Luluva, Aklia, Iŝtar, Lilito kaj Kaino. kaj la ĉevalino. kaj mi estas en tiu speco de blanka tombo en la centro de Kuritibo. kaj kuŝas ĉirkaŭ mi, surtapiŝe, dise, paperoj kaj paperoj. mi diras “dise” sed ili disiĝas laŭ ia ordo. ĉi tie malnovaj skribaĵoj, el kiuj mi esperas trinki ideojn pri la kvin aspektoj de la fantazio. ĉu mi jam diris tion, kiuj ili estas? la sonĝo, la frenezo, la religio, la filozofio kaj la arto. ĉiu, laŭ sia maniero.
    tie, paperoj pri libro, kiun mi pretendas verki. aŭ kiun mi verkas. paperujo plena je folioj jam skribitaj kaj apude alia paperujo kun la restantaj folioj blankaj. kiuj demandoj?, kiuj duboj?, kiuj malamoj pro indignado ekaperos ĉi tie?, por viziti tiujn paperfoliojn. viziti kaj resti por ĉiam. verba volant, scripta manent (*). kiel mi malamis tiun misinstruatan latinan lingvon kaj kun kiom da plezuro mi studis ĝin poste, tutsola!
    kaj malproksime koloraj paperoj kun etaj desegnaĵoj kaj koloraj krajonoj, atendante iun eventualan inspiron.
    mi pensas ke en la ĉirkaŭaĵoj estas placoj kaj kinejoj. sed mi decidas ke nune ne okazos reviviĝo. mi restos ene de la tombo ĝis la tago kiam mi devos trovi mian filon ĉe la flughaveno, mi bezonas telefoni tuj post kristnasko. sebezone, mi kondukos lin ĉi tien kaj ni promenados en la urbocentro ĝis la posttagmezo de la tridek-unua, jen, mi suspektas ke mia patro volas ke ni alvenu dum mallumiĝo, kiu estos la lunfazo?, mi ne havas kalendaron, ne gravas, mi duondormas, duonrevas.
    mi duondormas, duonrevas… ĉu mi kunportintus librojn? kaj se nur kaprice mi kunportintus la dek pli gravajn laŭ mi?, nur por ke ili restu apude! La Fratoj Karamazovij, Don Quijote, Hamleto, La Trojaninoj, La Filozofiaj Rakontoj, Kalevala, Vojaĝo al Kazohinio, kŭa, kŭa, kŭa, tiuj du lastaj nur por tiuj, kiuj legas en Esperanto. kaj kial miaj dek libroj estas nur sep?, mi vidis foton de Madona skulptaĵo kaj sep glavoj trapasis ŝian koron kaj libroj estas glavoj kiuj trapasas la koron kaj transfuzas energian-sangon inter mi kaj la kosmo kaj ĉiu libroverkisto certe estas duondemenca.
    kaj kial mi ne kunportis muzikon? almenaŭ la magnetofonon kun dek bendoj, ne kaj ne, mi neniam kapablus envicigi la dek pli gravajn, nune mi sentas, ene de mi, truon je muziko, eĉ se estus nura valseto, ne ne kaj ne, ĉar ankaŭ muziko bezonas esti glavo kaj vian animon la glavo trapasos, denove la Madono, estu ĝi do la Trista Valso de Sibelius aŭ lia dua simfonio aŭ, kial ne?, la neelĉerpebla fonto de la plej belaj melodioj kiu estas la verkaro de José Afonso.
    kaj kial mi lastmomente rezignis pri la gitaro? mallaŭte kanti dum la frumateno tiujn kanzonojn ne tiom glavaj, nur ponardaj, eble eĉ ne tio, melodioj kiujn iam mi verkis nur por iomete pli proprigi al mi la tekstojn, posedi ilin per iomete pli da avideco, tiuj tekstoj kiuj ŝvebas ene de la animo ĉar inter ili kaj mia mio kreiĝis ia ponto no mundo non me sei parelha ja ich weiss woher ich stamme come awaj come away death! 

    a las cinco de la tarde!
    eran las cinco en punto de la tarde! (**)

    kaj la sonĝo teksiĝas malgraŭ ni kaj ĝi miksas la ingrediencojn de la realo en la fandujo de tio nomata de sinjoro Freud kiel profunda puto kaj ne estas ordo estas ordo sed tiu ordo fuĝas de la rigoreco tediga primitiva kaj ĝeniga de…
    … la realo.
    kaj frenezo ĉirkaŭvolvas nin ĉar ĝia kruda materialo egalas al tiu de la sonĝo sed ĉi tie oni ne vekiĝas ĉar oni jam maldormas mi vidas nevideblaĵon mi aŭdas neaŭdeblaĵon vermoj surkuras mian korpon sed neniu vidas ilin kaj ili estas gluemaj kaj klakemaj helpon sinjor’ Freud kaj ĉasteco postulas tro altan prezon sed ne nur pro ĉasteco ekzistas kompleksoj de kulpo ekzistas neakordiĝo rilate la socian medion ekzistas familiaj perversioj kaj ekzistas cerbaj komdamnoj ĉar kelkajn frenezojn oni ne rajtas elekti.
    kaj la religio sufiĉe sufiĉe mi ne plu volas aŭdi paroladon pri tio ĉiu kapo unu dio aŭ dioj trilionoj da diaj kreitaĵoj plenigantaj ĉiujn spacojn helpon helpon kaj se Spinozo iel pravas la tuta universo… ĉu ĝi havas finon? ĉu ĝi ne havas finon? la tuta universo estos estas estis kaj estadas ia gigantega amebo je ĉiuj mezuroj kiu enhavas ĉion inkluzive la nigrajn truojn kiuj estas negativaj fotoj de la lumplenaj sunoj kaj tiu amebo estas li Li El kaj jen mi ĉi tie ene jen mi ĉi tie panjo. panjo!
    panjo!
    panjo! helpon!
    sed aperas filozofio, trankviliĝu, filo, por ke vi parolu pri religio vi fine tuŝis ĝin, la filozofion. vi parolis pri dioj kaj jen Spinozo kaj lia sistemo. se ĝi estas vera ne estas fantazia. sed la aliaj sistemoj estus. filozofio estas fantaziaĵo plektata nur de la racio. ĉio devas interkonformiĝi.
    kaj kiel mi povus argumenti ke la arto estas fantazio? ĉu necesas? viro kreas horojn kaj horojn de muziko pri giganto kiu sin transformas en drakon pro la volo posedi la Rejnan oron. alia viro verkas filmon kaj en ĝi la sovaĝaj fragoj altrudas al maljunulo pli honestajn konsiderojn. devenante, aŭ el la absoluta imagpovo, aŭ el la plej reala realo, la arto ne estas reala sed imitado de tio kiu estas aŭ povus esti.
    sonĝu tiu, kiu sonĝas. kelkaj sonĝoj estas koŝmaraj. kelkaj estas neforgeseblaj. sonĝu tiu, kiu sonĝas.
    iĝu freneza tiu, kiu ne sukcesas tion eviti.
    havu sian religion tiu, kiu kontentiĝas kun la groŝoj de la pensado.
    kreu sian filozofion tiu, kiu kapablas ne sin perdi en ĝiaj labirintoj.
    verku arton tiu, kiu povas.
    kaj kial oni fantazias?
    SE LA HOMO NE FANTAZIAS, LA ANIMO DISPECIĜAS JE MIL PECETOJ!
    eroj.
    kaj jen en tiu momento stariĝas antaŭ mi monto kaj mi vidas aglon kaj serpenton kaj mi aŭdas voĉon mistere sonante super ĉiuj spacoj: ĉar mi amas vin, ho eterneco. Zaratuŝtra! Zaratuŝtra! kie vi estas? kiel mi forgesis vin? vi estas unu el miaj dek libroj! sed vi ne estas glavo! vi ne estas glavo! estas lanco kiu trapikas nin en la centrala plekso kaj levas nin tra la aero kaj tie ni flugadas, skuante brakojn kaj krurojn kvazaŭ homa araneo, ve al ni!
    mi duondormas, duonrevas… kaj kiel somnambulo mi marŝadas ene de la groto-tombo-apartamento. kaj kiel troglodito kiu desegnas bizonojn kaj taŭrojn sur la fundo de la kaverno, mi, troglodito de la racio, strekas vortojn sur la blankaj muroj de la ĉambro:

(*)  latinaĵo: paroloj flugas, skribaĵoj restas.

(**)  No mundo non me sei parelha (pra-portugale). Unuaj versoj de poemo konsiderata kiel unu el la unuaj manifestiĝoj de la portugala poezio: en la mond’ mi ne scias pri io simila. Ja, ich weiss, woher ich stamm! (germane). Unuaj versoj de poemeto de Friedrich Nietzsche, Ecce Homo: jes, mi scias pri mia deveno. Come away, come away, death, (angle). Unuaj versoj de kanzono kantata de Pajaco, en Epifanio, de Shakespere. William Auld tradukis la teatraĵon: Morto, alvenu, alvenu. A las cinco de la tarde… (hispane). unuaj versoj de Llanto por Ignacio Sanchez Mejias, de Federico García Lorca: Je la kvina posttagmeze. Akurate je la kvina posttagmeze.


46.

    mi kaŝas min en la plej malluma kavaĵo,
    mi fosas protektantajn tunelojn,
    mi malfermas kamuflatajn fenestrojn
    kaj gvatas tiujn,
    kiuj sin konsideras kiel homojn.

    mi ne volas tiun lacigan kunvivadon.
    al ili, miaj demonoj ne plaĉas.
    al mi, iliaj kaĝoj ne altiras.

………………………………..

    mi jam estingis la lumon de mia ĉambro.
    noktaj vizitantoj
    de nun
    estos rigardataj kiel ŝtelistoj.
    silento.
    mi nur volas iom dormi.

………………………………..

    mi ne sukcesas dormi. mia penso kantas melodion de Schumann.
    Schumann transformas mian kapon en bruantan uzinon. Schumann mortis freneza. mi scias ke mi konservos mian frenezon en la pinto de globkrajono. fiksata en skribita muro. intermiksata al vortoj de libroj, libroj malrapide vomataj, fekataj, pisataj, ĉurataj. enmiksata al cemento de domo starigita de mi mem. aŭ de domo de mi mem starigota.

………………………………..

    ŝafinoj de l’ Tempo,
    blankaj, nigraj, dismakulitaj,
    mi vin aflikte kondukas
    por ke ni fine alvenu
    al ŝafej’  de l’ silento.
    
    kial vi iras tiel hasteme?
    kial vi iras tiel freneze?

    kaj mi demandas al mi
    ene de tiu kruela kurado:

    ĉu estas mi, kiu kondukas vin al mia fino?
    aŭ estas vi, kiuj min fortrenas?

………………………………..

    memoraĵoj pri frazo en kanzono de Silvio Rodríguez.

    iom post iom ni kuniĝis.
    plenvilaj, sovaĝaj, grumblemaj. 
    inter blekoj kaj bastonfrapoj
    ni ekkomprenis la forton de unuiĝo.
    kvazaŭ mirakle
    grupetoj sin organizis
    (kia paŝo por la homaro!).
    la kosto estis nur malgranda transcendeco
    y un poco de muerte. (*)

    poste
    la antikvaj reĝoj 
    iĝis fokusoj de decidoj kaj posedoj
    kaj disdonis dolorojn kaj restaĵojn
    al la kapklinitaj homamasoj.
    sacerdotoj instruis pri plenkresko.
    (kia paŝo por la homaro!)
    la kosto estis nur iom da obeado
    y un poco de muerte.

    poste
    ah! ĉe la grekoj la homeco
    iĝis dia!
    teatro, historio, filozofio!
    arkitekturo kaj skulpturo!
    kia superba popolo
    sorĉita de vero kaj belo!
    la kosto efektive estis malmulta!
    nur deflori poezion
    (kia paŝo por la homaro!)
    y un poco de muerte.
    
    kaj kion instruis al ni la romianoj?
    ili instruis kiel organizi grandiozaĵojn.
    kiel klarigi tiom da civilizo?,
    se ne per la efika subpremo de l’  juro!
    (kia paŝo, kia paŝo!)
    leĝaraj tabuletoj forvojaĝante laŭ ĉiuj vojoj,
    y un poco de muerte.

    plenaj je mildo alvenis
    la kristanoj
    kun tiom da dolĉo
    y un poco de muerte.

    la saĝuloj liberigis la sciencon, poste,
    kaj transformis per vorema vertiĝo
    la aspekton de homaj aferoj.
    la kosto estis transformiga renesanca renoviĝo
    y un poco de muerte.

    sed jen la maŝino klakas per fajraj langoj kiuj veldas
    kaj per feraj krifoj kiuj korekte endentiĝas!
    kia potenca revolucio, tiu,
    (sed kia paŝo por la homaro,
    kia granda paŝo je mekanika magio!).
    vere estas ke la kamenoj kraĉas venenon
    sed la planedo tiel grandas!
    kaj kiel komfortiga estas la rezulto de la maŝinaj krioj!
    la nura neceso estis organizi la laboristojn
    y un poco de muerte.
    
    kaj hodiaŭ, hodiaŭ, finfine,
    ni kiuj nin konsideras kiel civilizitajn, 
    ni kapitalistoj, ni socialistoj,
    kaj ni nek istoj nek malistoj, 
    ni daŭrigas nian gloran vojaĝon
    cele al nenio.
    ni altiras estontojn al ununura estinto.
    ni surpaŝis lunon, kia malhoma paŝo!
    ni plenigis la spacon per eksplodemaj spionoj, 
    la planedo tiel malgrandas!
    sed ni daŭrigas la splendan marŝadon,
    paŝante sur meĉoj, promenante sur minoj, ludante sur eksplodaĵoj.
    defendante tiujn ideojn kiuj garantias civilizacion 
    per veroj diskutindaj, diskutitaj, nediskuteblaj,
    y un poco de muerte.

………………………………..

    esĥilo,
    ene de via silento el ŝtono
    ĉu vi aŭdas pri la brutalaĵoj?

………………………………..

    kiam mi ploras
    mi liberiĝas
    de mia ploro.

………………………………..

    la unua dio diris al la unua homo:
    mi al vi donas ĉi arbaron kaj ĉi riveron kaj ĉi pluvon kaj ĉi idaron
    kaj 
    interŝanĝe
    estu feliĉa.

    la dua dio diris al la dua homo:
    mi donas al vi la absolutan povon super ĉiuj gentoj
    kaj 
    interŝanĝe
    laŭdu min.

    la lasta dio teruriĝinte rifuĝis
    ene de la interatomaj spacoj.

    ho mia kor’, silentu!

    kiom da lumjarcentoj ni atendos,
    en la utero de tiu totala morto,
    la sekvontan diaĵon?

………………………………..

    tiu, kiu fajrigas mian korpon
    lumigas mian animon.

………………………………..

    ekzistas nur du tipoj de bonaj libroj.
    unuj kvietigas mian soifon,
    aliaj kreas en mi novan soifon.
    la ceteraj estas kakaĵo.

(*) Hispane. Verso de kanzono de Silvio Rodríguez, Eso no es una elegia (Tio ne estas elegio). Kaj iom da morto.


47.

    mi duondormas, duonrevas. mi ne certas ĉu mi febras, sed mi tremas pro nenio. mi iras tien kaj reen, dormoĉambro, vizitĉambro, kuirejo, necesejo, mi volas foriri surstraten sed ŝanĝi vestojn estas tiel longedaŭra kaj mi finas por manĝi iun frukton aŭ panon kaj lakton se mi vespere foriros mi ion manĝos, ne, mi ne foriros vespere.
    mi duondormas, duonrevas… mi certe, ja, mi febras, mallumas, do noktiĝis, mi ne havas muzikilon sed muzikoj resonas ene de mi kvazaŭ marteloj, ŝajnas ke ĉiuj samtempe, mi volus ke la muzikoj sin transformu en unu nuran muzikon kaj tiu ununura muziko, la serenado por kordoj de Ĉaikovskij, iĝus rivero de tepida akvo kaj mi enirus en tiun akvon kaj sukcesus iom da ripozo, certe trista ripozo, sed eble mi ne plu tremos, mi banos min.
    la varma akvo kunportas iom da lucideco. mi lacas! mi tristas! mi dormemas.
    mi kuŝiĝas nuda kaj mi kuntiriĝas kvazaŭ feto, ĝis hodiaŭ jen mia maniero dormi, mi etendiĝas, mi ruliĝas, sed lastmomente, kiam mi sentas ke mi mergiĝas en la dorma malplenaĵo, mi iĝas feto, ne alproksimiĝu, sinjor’ Freud!
    la malvarmo iom post iom vekas min. mi lasis malfermata la fenestron. kaj mi ankaŭ forgesis ŝaltata la lampon. mi malfermas la okulojn. la fenestro estas fermata. nenia lampo lumas sed la dormoĉambro tute helas. 
    ĉar mi ĝin havas antaŭ mi.


48.

    mi nomis ĝin Morto sed eble mi trompiĝis kiam mi ĝin desegnis: estas la Vivo. ĝiaj vualoj delikate flugas kaj la krono lune brilas.
    mi sidiĝas surlite. mi sentas min nuda, ja, mi estas nuda antaŭ la Vivo kaj pro tio mi tiras la kovrilon por protekti min. nur la vizaĝo… mi ne febras. mi ne timas. mi vivas ene de sidera silento. kaj mi havas antaŭ mi homan figuron divenata nur pro ĝiaj kovrantaj vualoj kaj kronita per la krono de ekzistado.
    kial vi venis? mi ektimas pro mia voĉo ĉar ĝi resonas strange kvazaŭ el magia groto. kial vi venis?
    vi venigis min ĉi tien.
    mi duonmalsanas, ŝajne. kial mi venigis vin ĉi tien?
    por solvi dubojn.
    estas nur unu dubo. estas nur unu mistero!
    jes. estas nur unu mistero.
    estas nur unu mistero: kial ĉio ekzistas?, ĉar povus ne ekzisti.
    por tiu mistero mi ne havas respondon.
    mi kuntiriĝis surlite kaj kaŝis la kapon. mi perceptas ke ĝi sidiĝas apud mi. ĝia voĉo dolĉas kiel fea voĉo.
    vi venis kaj scias ke iutage vi iros. nun aŭ poste. vi ne scias kial vi venis. nek kiel estos poste.
    mi kuntiriĝas iom pli. mi neniel timas sed mi min sentas ene de koŝmaro, stranga koŝmaro ĉar dolĉoplena. la voĉo:
    la amebo estas el lumo!
    ĉu lumo?
    por kompreni estas pli facile. mi povus diri: la amebo estas el energio. la amebo estas el ekzistado. la vorto amebo apartenas al vi. mi ĝin tradukos: ekzistas tutaĵo de ekzistado!
    ĉu nur unu ekzistado?
    la ekzistado estas unu kaj koncentriĝas. imagu do ke porcieto, treege eta, ekhavas individuecon. transformas sin en unikaĵon. kaj ĝi ekzistos sendepende de la tutaĵo, ene de la reguloj de la fizika mondo. tio okazas en punkto ekstere al la mondo, en ekzata ono de sekundo de la tempo. ne estas la ero de lumo kiu decidas apartiĝi de la granda tutaĵo. estas ia neceso de la fizika mondo kiu ĝin postulas. 
    kaj, post la morto, tiu fajrero de l’ Vivo reintegriĝas al la granda tutaĵo. ĉu finiĝis? ne. ĉar individueco ne plu povas solviĝi. sekve, ĉiu estaĵo vivos je sia memoro. la restanta eterneco por revivi la Vivon.
    mi certe deliras! sed mi sentas ke la ĉambro ankoraŭ helas.
    revivi la Vivon dum la tuta eterneco, ĉu tio ŝajnas monotona? tamen, ĉiu sekundo de la pasinta ekzistado povos esti rompita en mil, milionoj, miliardoj, trilionoj onoj kaj ene de tiuj subatomoj de sekundo la estaĵo vidos sin denove en la dumviva procedo kaj memoros pri ĉiu detalaĵo.
    mi ne plu kuraĝas paroli. mi ŝvitas pro timo. tamen mi pensas:
    sekve, tiu, kiu pli longe vivas, havos pli da detaloj pri kiuj memori.
    iluzio. la perceptata tempo estas iluzio. la mondo postulis la apartigon de vivono kaj je ia determinata momento ĝi revenos tien, tamen individua por ĉiam.
    do nenia diferenco ekzistas inter suferi aŭ feliĉi, ĉu?
    nenia. konceptoj ĉenataj al la necesoj de la materio. la gravaĵo estas ke io estos por memori.
    kaj kio pri la bestoj?
    por la Vivo ne ekzistas kategorioj de estaĵoj. mikrobioj, plantoj, bestoj, homoj… tie kie radias la brilo de Vivo, jen la gloro de individuo, vivanta estaĵo!
    plantoj kaj bestoj ne memoras.
    memoro estas homa esprimo. ni diru: okazis individua ekzistado, okazos de nun la absoluta perceptado pri tiu ekzistado ene de la tutaĵo.
    multaj estas la formoj de Vivo…
    pli granda aŭ malpli granda ankaŭ estas homa konceptaĵo.
    ĉu  eble speco de Vortico.
    reĝas nun ia Vortico.
    jes, mi memoras pri Aristofano. reĝas nun ia Vortico.
    vi ja pensis tion: speco de giganta amebo, je ĉiuj mezuroj… la Universo.
    mi klopodis por haltigi la penson. mi sentis min trankvila. sed mi daŭre ŝvitis. mi denove sidiĝis surlite. ĝi antaŭ mi staris, ŝvebis super la planko. mi, nuda antaŭ la Vivo kaj, nun, sen malvarmo kaj sen timo. pro la transfiguriĝo de ĝiaj vualoj mi perceptis ke ĝi estis malaperonta. mi stariĝis kaj rigardadis ĝin. ĝi ekestingiĝis. subite mi kriis:
    tamen, la etiko? kion pri la etiko?
    ĉu etiko? tio estas problemo de vi, la vivuloj. aŭ vi kunvivas en akordiĝo, aŭ… aŭ…
    mia ĉambro malheliĝis.


49.

    mi staradis dum kelka tempo, terurita. mia kapo deliras.
    aŭ ni kunvivas en akordiĝo… mi pensas… aŭ ni marŝados cele al hekatombo!
    kvazaŭ somnambulo mi ekpaŝas, vizitĉambro dormoĉambro kuirejo necesejo do sinjor’ Sartre estas la homo kondamnita al libero? vizitĉambro dormoĉambro kuirejo necesejo aŭdu aŭdu en via tombo sinjor’, vizitĉambro dormoĉambro ni ja estas kondamnitaj al libereco kuirejo necesejo sed antaŭ ĉio ni estas kondamnitaj al la kunvivado!
    kaj ĝis kiam?, do!, ni estos Kamalaj sen lupaj patrinoj por instrui al ni, almenaŭ, kiel enigi la dentojn en la jugularojn de la grandaj friponoj, Kamalaj, ekzilitaj filoj de Eva, ĝemante kaj plorante en ĉi tiu valo de larmoj, ne alproksimiĝu!, madono, persekutante plendolore kaj plenfreneze ĉi tiun eseon pri blindeco.
Visitas: 348
Publicado em

la homa specio 40, 41, 42, 43, 44 kaj 45

La Homa Specio. Ĉapitro 40, 41, 42, 43 kaj 44.

 
 
40.

    je la posta tago, dum matenmanĝo:
    avo, ĉu ekzistas la diablo?
    jes. diablo estas la nomo de la homa azeneco.
    kaj ĉu oni ankoraŭ forbruligas homojn vivantaj?
    kompreneble, jes. la Instancoj ĉiam bruligas la homojn vivantaj. estas diversaj manieroj fari tion: lasi la homojn sen justeco. malpermesi al ili la montradon de la vizaĝo. montri ilin nudaj en TV. sed la plej malbona el ĉiuj estas konservi ilin en azeneco.
    mia patro foriris tuj poste. kaj ĉe la pordego li parolis al mi:
    pli malagrable ol la multaspektaj facetoj de tiuj revelaciaĵoj, pli malagrable ol tio estas la manio de ĉiuj, kiuj diras pri si mem esti la elektita popolo. tio estas totala infanaĵo. ĉiu infano tion pensas, mi estas la preferato de miaj gepatroj kaj, iel ajn, ĝi certas. la idoj de la superaj animaloj povus diri ekzakte la samon, estas nura protektado al la specio. sed el tio, konkludi ke la tuta popolo estas fileto de sia paĉjo kaj, pro tio, kompreneble, tiu patrego nepre estu la nura veraĵo, ah!, antaŭe kresku, poste montriĝu, vi, monoteistoj malmodestaj, vantaj kaj nematuraj. ĝis, filo, mi ne ŝatus denove paroli pri tiuj aferoj.
    infanoj alvenis tuj poste. disŝutiĝis. mi prenis miajn paperojn por kelkaj notoj.
    aŭto haltis antaŭ la pordego. mi jam scias kiu estas. mi malfermis la pordegon. la ekslernanto de mia patro eniris kun la adoleskanto.
    ĉu via filo ne ĉeestas? demandis la junuleto.
    li estas en la kaskado kun amikoj.
    ĉu liaj instruoj estas posttagmeze?
    li ŝanĝis lernejon kaj rekomencos nur en februaro. dum tiu semestro li loĝas ĉe mi.
    kaj li: paĉjo, mi malsupreniros.
    ne longe restu.
    kaj dum mi boligas la akvon por kafo:
    mi hontetas antaŭ via patro, mi eĉ ne scias kiel rakonti al li.
    li ne ĉeestas. sed li jam scias tion, kio okazis.
    kion vi volas diri?
    li diris al mi ke probable vi ne profitos lian tekston.
    kiel li scias? okazis strange, ĉiuj kiuj legis, opiniis ĝin interesa sed diris: ne ekzakte tion ni intencis. ĉu la instruisto ne malĝojiĝos?
    mi opinias ke ne. ni konversaciis pri tio. kaj li diris al mi: gazetaro estas gazetaro.
    klarigu, bonvole.
    li teksis la jenan prikonsideron: ĉiu havas sian limon. la gepatroj kaj geinstruistoj de la ĵurnaleto estas ligitaj al la aliaj gepatroj kaj geinstruistoj. la samo okazas al la ĝenerala gazetaro. kelkaj kompromisoj estas pli fortaj ol la libereco. ekzistas ideologioj. ni imagu ke iu kandidato al la prezidanteco de iu lando estas konsumanto de kokaino. kompreneble pri tio scias la gazetoj.
    ĉu vi volas aŭdi ion? amiko mia laboras en unu el la plej grandaj ĵurnaloj de nia lando, eble la plej granda. kaj li rakontis al mi pri tiu kandidato, kiu estis konsumanto de kokaino. la direktoroj havis enmane dosieron pri ĉio. kial ili ne publikigis la dosieron kelkajn tagojn antaŭ la balotado? estas implikiĝoj, la problemo estas scii kun kiu. mia patro diras ke la ĵurnaloj kaj la aliaj komunikiloj nenio estas krom multekostegaj propagandiloj de varoj.
    mi hontas ankoraŭ pli. mi pensas ke mi malsupreniros al la kaskado.
    prenu antaŭe ĉi kafon.


41.

    paĉjo, legu rakonton antaŭ ol mi dormu. rakonton pri vivo.
    ĉu rakonto? do mi legos en Esperanta revuo rakonton trovitan de mi.
    kiel ĝi nomiĝas?

    La birdo ĉiel mirinda.

    Estis foje vilaĝo. Granda arbaro kaŝis ĝin. Ĉirkaŭ la arbaro montoj kaj montoj. Dum la somero la arbaro estis tute verda. Sed dum la printempo la arboj ricevis malsimilajn tonojn. Kolorojn kaj kolorojn. Bestoj vagis ene de la mallumo inter la arboj. Miloj da birdoj, el ĉiuj grandoj kaj koloroj, traflugis la ĉielon kaj kantadis surbranĉe. Estis rivero kaj ponto. Kaj dometoj ĉi tie kaj tie. Kaj iliaj hundoj kaj kokinoj kaj porkoj kaj kaproj. Kaj bovoj.
    Vojo eliris el la vilaĝo, dividis la kamparon, penetris en la arbaron kaj perdiĝis tie en la malproksimaĵo. Sur tiu vojo, tre malofte, pasis ĉarego, ire reire. Venante, ĝi kunportis salon, teksaĵojn kaj ferajn ilojn. Irante, ĝi kunportis fruktojn, verdaĵojn, bestojn.      Antaŭ multaj jaroj, onidiro ekaŭdiĝis en la vilaĝo. Pri tio ke, en la arbaro, iu vidis la plej belan birdon de la mondo. La diraĵon oni forgesis. Sed, subite, iu denove rakontis ke ĝi estis vidita. 
    Kaj kiu estas ĝia koloro? iu demandis.
    Je ĉiuj koloroj, admirinda, malfacile por priskribi, ĝi estas ĉiel mirinda.
    Kaj denove longa tempo pasis kaj neniu menciis la birdon, sed, neatendite, oni rerakontis ke iu denove ĝin vidis.
    Nu, inter vilaĝo kaj arbaro estis monteto. Tie vivis maljunulo. La homoj diris ke li loĝas en palaco, sed la virino, kiu malofte vizitis lin por la ordinara mastrumado, parolis: estas apenaŭ granda domo kaŝita ene de malnovaj arboj. Tamen ĉio tie estas tre bela.
    La maljunulo preskaŭ neniam venis al la vilaĝo. Ĉiuj diris ke li estas tre riĉa ĉar se iu de la vilaĝo bezonis helpon, la virino alparolis lin kaj li sendis ion.
    Kaj jen, iutage li venis kaj ekdemandis al ĉiuj pri la birdo ĉiel mirinda. Junulo estis alvokata, ĉar li estis la lasta, kiu parolis pri la birdo. Kaj li klarigis al la maljunulo pri la loko, kie ĝi estis vidata. La maljunulo petis de li organizadon de ekskurso. Li mem pagos ĉar ankaŭ li intencis koni la birdon. Kaj li donis monan sumon al la junulo.
    Tamen ili revenis kaj nenion trovis. Kaj okazis ke la maljunulo organizis serĉajn grupojn (la virino lin avertis), ĉiufoje kiam iu rakontis pri renkontiĝo kun la birdo ĉiel mirinda. Neniam ili trovis ĝin.
    Iom post iom la renkontiĝoj kun la birdo iĝis pli kaj pli maloftaj. Kelkaj el la vilaĝanoj eĉ diradis ke ĉio estas inventaĵo, neniu ion vidis, kreiĝis legendo, sed tiuj kiuj vidis la birdon sin defendis, mi ne estas mensogulo, mi ja vidis, mi ĵuras ke mi ĝin vidis, kiu estas ĝia koloro?, kiu estas ĝia grando?, mi ne plu memoras, ĝi okazis antaŭ longe! 
    Kaj, dronata la vilaĝo en ĝia malgrava rutino, ĉiuj finis por forgesi ke ene de la ĉirkaŭa arbaro vivis, eble, ia birdo kiu estis la birdo ĉiel mirinda.
    Iutage, tamen, tra la stratoj kuradis krianta bubo:
    Iu trovis la birdon ĉiel mirinda! Iu trovis la birdon! Iu trovis!
    Kaj viro venadis kaj malantaŭ li, ĉiam kaj ĉiam pli granda, sekvantaro da scivolemuloj. Li kunportis kribrilon kaj sur ĝi blanka tuko.
    La birdo ĉiel mirinda! Do, estas vero! Kiu ĝin eltrovis? Ĉu ĝi estas ŝnurligita?
    Ĉiuj ripetis la samajn vortojn. Iu kriis: oni alvoku la maljunulon!
    Kaj en la malgranda placo kuniĝis la tuta popolo kaj faris grandan cirklon. La viro staris en la centro. Iu kunportis benkon; la viro metis la kribrilon sur ĝi. Ĉiuj intencis alproksimiĝi sed sentis iom da timo.
    Iu alvoku la maljunulon! Oni jam faris tion! La virino sendis knabon! Certe li gratifikos! Jes, li gratifikos! Rigardu, rigardu!
    La rondo malfermiĝis je iu flanko kaj la maljunulo eniris kaj haltis. De longe neniu vidis lin! Li aspektis ankoraŭ pli maljuna, haroj kaj barbo longegaj kaj maldensaj, same kiel la oldaj saĝuloj de la antikvaj legendoj. Li estis tute blankvestita kun sia longa pilgrima bastono. Kaj la rando de lia enorma bluzo montris belajn brodaĵojn kun multkoloraj floroj.
    La maljunulo antaŭenmarŝis kaj haltis. Totala silento.
    Ĉu vi ĝin havas ĉi tie?
    Jes.
    Forprenu la tukon.
    Forprenu vi mem, sinjoro.
    La maljunulo forprenis la blankan tukon.
    Jen, ĝi estas mortinta.
    Sed mi mortigis ĝin per kaŭĉuka globeto por ke la plumaro ne difektiĝu.
    Jes!… ĝi belas!… ĝi belas!…
    La homoj de la rondo apudiĝis kaj miresprimoj eskapis el iliaj buŝoj. Ĝi belas! Ĝi tre belas! Ĝis kiam terura silento fariĝis. La maljunulo prenis la birdon enmane.
    Ĝi vere estas birdo ĉiel mirinda. Ĝi estas pli mirinda ol tiu, kiun mi apenaŭ sukcesis imagi.
    Kaj rigardadis ĝin dum kelka tempo.
    En la granda rondo aŭdiĝis surdaj murmuroj. La maljunulo sciis tion,  pri kio ili inter si flustras. Ke li donacos al la viro gratifikon. Kaj li prezentis la birdon al la viro. 
    Prenu ĝin.
    Ĉu vi ne volas ĝin?    
    Nur dum momenteto.   
    La viro prenis la birdon enmane. 
    Kaj okazis longa silento kaj tremiga atendado.
    Mi devas gratifiki vin pro la plezuro rigardadi tiun mirindaĵon. Do… mi donacos al vi ĉiujn miajn posedaĵojn. Mi ne plu supreniros al mia domo. Mi iros for, de ĉi tie mem, ĉio apartenos al vi…
    Ĉu al mi?
    Jes! Ĉio, kion mi havas, apartenos al vi… kondiĉe ke vi al ĝi… redonu la vivon.


42.

    dum la matenmanĝo, la knabo:
    mi petis rakonton pri vivo kaj vi rakontis pri morto.
    tute ne, junuleto. mia rakonto estas pri vivo.
    silento. kaj li, ankoraŭfoje:
    paĉjo, mi kaj avĉjo suprenvojiros al la telefonejo ĉar mi alparolos al panjo.
    ĉu vi iros per la kariolo?
    ni iros sur la ĉevalino. ĉu vi volas ke ni kunportu ion?
    mi faros la liston, patro.
    post la tagmanĝo, la knabo iras al la kaskado kun la amikoj. mia patro prenas libron. mi foliumas paperojn. la infanoj suprenvenas pli frue ol la kutima horo. la knabo eniras kaj la aliaj disiĝas. li kapkliniĝas.
    ĉu vi forlasis la akvon pli frue hodiaŭ?
    paĉjo, mia rusa horloĝeto malaperis.
    kion signifas tiu malaperis?
    mi forprenis ĝin kaj lokis ĝin ene de la ĉemizeto antaŭ ol eniri en la akvon. kiam mi revenis, ĝi estis malaperinta.
    ĉu ĉiuj el vi restis kune?
    en iu momento kelkaj el ni iris tra la kaskado ĝis la najbara bieneto.
    ĉu ĉiuj iris?
    ne. kaj mi opinias ke mi scias kiu prenis ĝin.
    do silentu pri via opinio. ĉu tiu scio valoras la penon?
    paĉjo, kial la homoj tion faras?
    ah! malfacilas klarigi. se estas tiu knabo, pri kiu mi pensas, pensu pri la vivo, kiun vi vivas kaj la vivon, kiun li vivas. lia familio eĉ ne havas kie loĝi?
    sed se mi iros al domo de riĉa knabo, mi nenion prenos.
    tio veras. ni imagu du knabojn. la unua havas ĉiujn bezonaĵojn. komforte vivas kaj ĉiam interparolas kun la gepatroj. la dua nenion havas, nur malnovajn vestojn, donataj de iu, liaj gepatroj nenion instruas. kiam tiu dua knabo vidas iun deziratan aĵon, nenion pripensas, li opinias ke li havas la rajton preni ĝin.
    do, estas ĉar li ne lernis… kion li ne lernis?
    ne lernis pri respekto al apartenaĵo de aliulo. pensas ke la rajto estas egala.
    silento. mia patro forlasas la libron kaj prenas ĵurnalon.
    ĉu vi aĉetis ĵurnalon?, patro.
    ne! mi trovis tiun ĉi en la ŝtiparbudeto.
    de kiu dato ĝi estas?
    li serĉas. antaŭ du jaroj.
    ĉu du jaroj?, patro.
    vi scias ke, al mi, tio ne gravas.
    paĉjo, se la knabo opinias ke la rajtoj egalas, li kreskos kaj plue ŝtelos. ŝtelo anstataŭ laboro.
    bedaŭrinde. la bezono nenion pravigas sed li ne sukcesis lerni tion.
    sed avo diris ke kelkaj politikuloj ŝtelas. kial ili ŝtelas, se ili ne bezonas?
    mi perceptis ke mia patro levis la okulojn kaj ne plu legis. li atentis dum la tuta tempo sed nenion diris. mi pensas ke li bone sciis, ke tiu interparolado apartenas al mi. mi certe sukcesus.
    kelkaj politikuloj ŝtelas, ĉu ne? kion diri pri tio? ili ne estis infanoj al kiuj ĉio mankis. ĉu eble estis? ĉu vi memoras la infanojn vartitajn de bestoj? ili ne sukcesas lerni kiel konduti komforme al ordinaraj homaj agoj. depende de la tempo dum la restado kun la bestoj, ili lernas nek paroli nek stari. kaj kiam la avo parolis pri tiuj aferoj kaj mi diris: homa estaĵo estas nur la rezulto de tio, kion oni lernas, kaj vi demandis: kion ni havas por lerni? tiam mi parolis ke ni bezonas lerni ke la aliulo estas tiel valora kiel ni mem.
    ĉu tiu klarigado malfacilas? kompreneble! se nur vi ekzistus en la mondo, ĉiu aferoj estus viaj. sed se alia infano aperus, ĝi pensus egale: ĉiuj aferoj estas miaj. kaj kiam ambaŭ renkontiĝus, jen problemo. ĉu vi komprenas?
    jes. la unua diras ĉio estas mia kaj la dua diras ĉio estas mia.
    certe! kaj kion ambaŭ bezonas lerni? jen: mi estas mi sed li ankaŭ estas iu. ah! malmultaj lernis ĉi tiun instruon. tiu kiu lernas ne plu estas infano, iĝas adolto.
    do, ĉu la politikuloj kiuj ŝtelas estas kiel infanoj?
    iasence, jes.
    mia patro mallevis la ĵurnalon kaj ridetis.
    ili estas kiel infanoj, kiuj ĉion havas sed volas ankoraŭ pli?
    jes.
    silento.
    ĉu oni povas diri ke ili estis vartitaj de bestoj?
    ne tio. estas ke ili mem sin transformas en bestojn.
    friponoj!, ĉu ne?, avĉjo.
    grandaj putinidoj!
    patro!
    la knabo ridis. ne gravas, paĉjo. ili estas friponoj kaj grandaj putinidoj.


43.

    vespere, ni jam kuŝas, mi demandas al mia patro:
    kiu muziko por hodiaŭ?, patro. sed la knabo estas pli rapida:
    paĉjo, sonigu muzikon… kiu ne estas klasikaĵo.
    ĉu mi rajtas elekti?
    jes.
    mi sonigos la infanajn kanzonojn de Francio, de la disko de vi nomata disko de la francetoj. poste mi elektos diskon por adoltoj.

    en passant par la Lorraine (*)
    avec mes sabots.

    en la sekvanta silento, parolis la knabo:
    paĉjo, panjo diris ke la tuta familio pasigos la kristnaskon ĉe onklino Marina.
    bonege. mi kondukos vin ĉirkaŭ du tagojn antaŭe kaj revenos. vi scias ke por mi kristnasko ne ekzistas. ĉu vi revenus tute sola per aviadilo?
    kompreneble, jes. mi volas esti ĉi tie je la novjarfesto.
    kaj mia patro:
    mi ŝatus se mi restos ĉi tie tute sola de la dudek-dua aŭ dudek-tria ĝis la antaŭtago de novjaro.
    ĉu vi forpelas min?, patro.
    jes. vi povas resti en la apartamenteto.
    jes, la apartamenteto estas malplena. ĝi certe estas malpurega. mi luigos ĝin denove nur post kiam finiĝos la ferioj. kion vi farados ĉi tie tute sola?
    nenion specialan.
    kaj tuj poste, en la mallumo, aŭdiĝas la voĉo de Violeta Parra. ni ne kuraĝas konversacii. mi sentas ke ne ekzistas diferenco inter la kanzonoj de Violeta kaj la de mi adorataj Brandenburgaj konĉertoj. ĉu mi troigas? kien iros ĉiuj ĉi muzikoj post kiam mi mortos?

    quando se muere la carne (**)
    el alma busca su sitio.

    la plej granda despero kaj plej lirika kaj plej korŝira…

    prisionera en una tumba…
    quando se muere la carne
    el alma se queda oscura.

    (*) France. En la 16a. jarcento, rondodanca kanto. Nun, infana kanzono. Waringhien ĝin tradukis: Dum el Rennes mi kalkanis, tintu lignoŝu’. 

    (**) Hispane: Post la morto de l’ karno, la animo serĉos sian lokon… enprizonita en tombon… post la morto de l’ karno, la animo restos en mallumo.


44.

    ni ruliĝadas surlite. la knabo tutcerte jam dormas. subite mia patro tranĉas la silenton:
    frue-malfrue vi devas daŭrigi la hodiaŭan instruon. diri al via filo ke ekzistas civitanoj pli malmoralaj ol la ŝtelistaj politikuloj.
    kion vi volas diri?
    pli malmoralaj ol la koruptitaj politikuloj, estas la politikuloj kiuj kreas nocajn leĝojn. en kelkaj okazoj oni ne rajtas diri ke ili estas malhonestaj, laŭ la ordinara senco de la vorto. en aliaj okazoj, oni suspektas. ni ekzempligu per tiu prezidanto kiu paradis kiel maldekstrulo dum la tuta diktatura periodo kaj poste senmovigis la landon en frenezjako. li diras ke li finis la inflacion. fantoĉa vendistaĉo! se li finintus ĝin, ĝi ne revenus. li tenis la inflacion, pagante korodan prezon por ke li mem plue kaj longe sin montru kun la skarpo de Miss Brazilo.
    kaj post mallonga silento:
    la gonoraloj buŝumis la landon dum jaroj…
    kial vi diras la “gonoraloj”?
    du specoj de militistoj ekzistas. la unua estas la ŝtata funkciulo pagata per la impostoj de la loĝantaro por ke li ekzercu publikajn servojn. unu el tiuj servoj estas, kompreneble, defendi la Konstitucion. se li ŝiras la leĝon kaj starigas perfortan reĝimon, li venas al la dua grupo: gonoralo de merdo.
    mi daŭrigu… la gonoraloj buŝumis la landon. falis la buŝumo kaj jen civilulo kiu ŝnurligas piedojn kaj manojn de la nacio. mi, kiu estas instruisto, mi ŝatus koni lian universitatan historion, ne la vivpriskribon, tio nenion signifas. mi ŝatus scii pri liaj notoj en la ekzamenoj kaj la vizitadoj al la lecionoj… devas esti la horo dormi, filo.
    ĝis morgaŭ, patro.
    post tio, duondormante, mi klopodas por organizi min. je la dudek-dua mi kaj la knabo vojaĝos al la domo de Marina. mi revenos je la dudek-tria aŭ dudek-kvara. mi restos en la apartamenteto ĉar ĝi estas sen luanto. je la trideka aŭ tridek-unua mi iros al la flughaveno kaj kun la knabo venos rekte ĉi tien. la apartamento estas tute malplena. mi bezonas matracon kaj lankovrilojn. mi ne scias ĉu estas duŝilo. mi sopiros pri la hundoj… mi kunportos miajn paperojn… eble la gitaron… ĉu nenian muzikon?
    mi ruliĝadas surlite kaj kapturniĝas. la dormema ebrieco. melodio de Donovan ripetiĝas ene de mia cerbo. poste mi plu pensos… la dormemo… mi ne plu sukcesas reveni… la dormemo estas la muziko de la silento. ĝi brakumas nin kaj sufokas per forgesiga plezuro. la dormemo… la dorm…
Visitas: 281