Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)

Amoro

Resumo:

Venas Princino, kiu sin prezentas kiel alegorio de la urbo Lisbono. Ŝi salutas la Reĝon, la Reĝinon kaj la nobelaron. Eksterlanda Princo petis de ŝi karavelon. Li estas enamiĝinta kaj intencas iri al la maro serĉe de famo. Lisbono diras al li ke la ŝipo apartenas al la Reĝo. Li petas permeson por prepari en la haveno la ŝipon de la amoj ĉar en Portugalio estas la plej bonaj ŝipoj. Kaj li prezentas la diversajn karakterizojn de la ŝipo, rilate kun la plezuroj kaj la doloroj de la amo: la velo estos farata el espero, la topmasto el gracio, la lumturo, el trompoj… Kaj la kapitano estos Amoro mem, la dio. Oni kunportas al la centro de la scenejo replikon de karavelo. La dio de amo okupas sian postenon kaj defilas antaŭ ni kelkaj homoj enamiĝintaj por fari la vojaĝon al la lando de la ama fortuno. Frato freneziĝinta pro amo kaj kiu parolos sensencaĵojn dum la tuta tempo; paĝio diras ke ĉi Frato estis grava saĝulo kaj Amoro diras: “kiel oni sentos mian povon, se ne ĉe venkitaj saĝuloj? ju pli saĝaj, des pli perditaj, laŭ la diro de Salomono.” Venas enamiĝinta Paŝtisto; Nigrulo kun sia nekomprenebla parolado; Maljunulo perdiĝinta pro amo: “Maljunulo, via mondo jam finiĝis! Ne, mi pensas nun ke la tuta mondo kiu perdiĝis denove venas al mi!”; du Nobeloj, kiuj komentas pri la amindumadoj de la korteganoj. Amoro signalas kaj ĉiuj enŝipiĝas kaj kantante ekvojaĝas.

GV101. Nobeloj de la Princo

Muy serena está la mar,
Á los remos, remadores,
Esta es la nave damores.
Al compas que las serenas
Cantarán nuevos cantares,
Remareis con tristes penas
Vuesos remos de pesares;
Terneis sospiros á pares,
Y á pares los dolores.
Esta es la nave damores.

Y remando atormentados,
Hallareis otras tormentas
Con mares desesperados,
E desastradas afrentas;
Terneis las vidas contentas
Con los dolores mayores.
Esta es la nave damores.

De remar y trabajar
Llevareis el cuerpo muerto,
Y al cabo del navegar
Se empieza a perder el puerto.
Aunque el mal sea tan cierto,
Á los remos, remadores.
Esta es la nave damores.

Tre serena estas la maro,
Al la remiloj, ho, remistoj,
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.
Je la takto laŭ kiu la sirenoj
Kantos la novajn kanzonojn,
Vi remos kun malĝojaj penoj
Per viaj remiloj de ĉagrenoj;
Vi multege suspiros
Kaj multege sentos dolorojn.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Kaj en turmentoj remantaj
Vi trovos novajn tempestojn
Kun senesperigaj maroj
Kaj afliktoj malfacilaj;
La vivoj iĝos feliĉaj
Des pli grandaj estos la doloroj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Pro remado kaj penado
Viaj korpoj duonmortos,
Kaj fininte la veturado
Oni ekperdas la havenon.
Eĉ se malbonaĵo estas efektiva,
Al la remiloj, vi, remistoj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

(kantas Graciano Santos)

GV102. Frato

Que fermosa caravela!
Quem fosse o capitão dela!
Caravela de Coruche
Vai por nabos a Pombeiro.
Quem fosse o capitão della!
Huha! huha! huha! huha!

Caravela de Lisboa
Vai por porros a Castella:
Garrido he o gavião,
Vento bueno nos ha de levar.
Quem fosse o capitão dela!

… Todos

Bom Jesu Nosso Senhor,
Tem por bem de nos salvar…

Kia gracia karavelo!
Kiu estas ĝia kapitano?
Karavelo de Koruĉe
Iras a Pombejro por napoj.
Kiu estas ĝia kapitano?
Huha! huha! huha! huha!

Karavelo de Lisbono
Iras al Kastilio por poreoj:
Belega estas la nizo,
Bona vento kunportos nin.
Kiu estas ĝia kapitano?

… Ĉiuj

Bona Jesu’ Nia Sinjoro,
Bonvole savu nin…

(kantas Rubem Ferreira Jr)

Continue lendo “Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)”

Visitas: 312

Gil Vicente 32. KOMEDIO PRI LA DEVIZO DE LA URBO KOIMBRO (1527)

celiponcio

Resumo:

Pilgrimanto sin prezentas kaj anoncas ke la teatraĵo klarigos faktojn pri Koimbro kaj ĝia blazono; ĝi montras Serpenton, Leonon kaj Princinon elirantan el pokalo. Nobelulo vivas en la montaro, kiel paŝtisto, kun siaj ĝemelaj gefiloj Celiponcio kaj Liberata. Post konsilo de ermito, la gefratoj foriras por vivi el ĉasado. Kaj la Ermito sin montras: li estas la reĝo Ceridono. Sovaĝulo nomata Monderigon sklavigis siajn gefilojn, la princon kaj la princinon Colimena (Koimbro), kun ŝiaj kvar damoj. Kiam Liberata estas sola ŝi kantas kaj altiras la atenton de la sovaĝulo Monderigon kaj li tuj enamiĝas al ŝi. Celiponcio revenas el la ĉasado kaj rakontas ke li trovis Serpenton kaj Leonon kaj amikiĝis kun ambaŭ. Kiam la Sovaĝulo intencas rabi Liberatan, ŝia frato Celiponcio, helpata de la Serpento kaj de la Leono mortigas Monderigonon. La malliberuloj estas liberigitaj. La kvar damoj klarigas antaŭ la spektantoj kelkajn familiajn devenojn en la urbo Koimbro, kies nomoj estas Kastro, Silva, Soŭza, Pereira (Piroarbo) kaj aliaj.

… Liberata (ĉi peco de kanzono havas la numeron GV084 kaj aperis en Reĝo Duardos)

Soledad tengo de ti,         Nostalgion mi sentas pri vi,
O tierras donde naci.        Ho lando, kie mi naskiĝis.

(kantas Graciano Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 32. KOMEDIO PRI LA DEVIZO DE LA URBO KOIMBRO (1527)”

Visitas: 311

Gil Vicente 31. AKTO PRI LA HISTORIO DE DIO (1527)

la morto

Resumo:

Anĝelo prezentas la prologon. Li diras ke oni spektos la kreadon de la mondo “ab initio” (ekde la komenco) ĝis la Resurekto. La mondo estis kreata sed Lucifero estis kaptata de envio. Laŭ Belial, la helpanto de Lucifero, Dio donis al la viro kaj al la virino tion, kion Li prenis de la demonoj. Lucifero ordonas al Satano: “Transformu vin en serpenton, por trompkaŝemo, por ke vi aspektu kiel de la sama fruktoĝardeno, tiu, kiu ĉion scias pri la specialaj proprecoj de la fruktoj. Kaj vi diru: Gracia sinjorino, vi sciu ke la frukto al vi malpermesata, ho, kiom da scienco estas en ĝi entenata.”
Post la unua peko, nome la malobeo, la Anĝelo venigas la Mondon, vestata kiel reĝo, kaj la Tempo. La mondo devas proponi al Adamo kaj Eva la kondiĉojn por dumviva sintenado. Venas la Morto kaj Eva diras: “jen, ĉi malĝojaĵo estas de mi naskita, pro nia malĝojo”. La Mondo venigas Abelon, la unuan viron naskiĝintan de virino, kiu konos la Morton. Abelo, ŝafista knabo, kantas kanzoneton kiu laŭdas la naturon. Satano tentas Abelon, sed estas forpelata. Venas la Morto por konduki la paŝtiston. “Ho, Tempo, do ĉi tie estas tiel mallongaj la vivoj?”. La Morto lasas lin en la Limbo. Ĝi ankaŭ kondukas Adamon kaj Evan. La Mondo venigas Ijobon. Satano tentas lin, ljob estas punata per la morto de siaj gefiloj, la perdo de siaj posedaĵoj kaj la lepro. Antaŭ la Morto diras Ijob: ” Ĉar Li estas la juĝanto pri la vero, sen plia prokrasto fariĝu Lia volo.” La Mondo venigas Abrahamon, Moseon, Iesajan kaj Davidon. Diras Abrahamo: “Ho tre alta Dio, nekonata, sinkaŝata, montru vi al la gentoj, ĉar jam estas la horo.” Diras Moseo: “Kaj Li persone estos ĉe mi, kiam mi skribos la kvin librojn.” Kaj diras David: “La plej de Dio akceptata ofero estas la suferanta spirito.” Kaj diras Jesaja: “La ofero estas la Mesio, kiu naskiĝos en Bet-Leĥemo, lando de Judujo.” La kvar laŭdas la kreadon de la Mondo kaj, ĉiu laŭ sia maniero, anoncas la alvenon de la Mesio. La Morto kondukas ilin. Venas Johano, la Baptisto, kaj li predikas: “Ho, furiozaj serpentoj kiuj vagas en la montaro, ho ferocaj drakonoj kiuj vagas en la dezertoj, aŭdu la sekretojn kiuj estas kaŝataj.” Li estas tentata sed forpelas Satanon kaj anoncas la Kriston. Ankaŭ li estas kondukata de la Morto. En la Limbo li renkontas la aliajn mortintojn kaj ili kunkantas himnon, per kiu ili petas al la Virgulino ke ŝi liberigu ilin de la malluma prizono, pere de la nasko de ŝia filo. Venas Kristo. La Monto, la Tempo kaj la Morto genuiĝas. Kristo parolas al la Mondo kaj al la Tempo. Satano tentas lin per la bibliaj tentadoj (en la tento pri la adorado, anstataŭ la lokojn de la Biblio, menciiĝas portugalaj urboj). Kristo diras ke li devas iri al Jerusalemo “Ĉar la vipilo atendas min”. Kaj foriras. Post la sceno de la Resurekto kantistoj kunportas mortintan Kriston en procesio. Trumpetaj kaj flutaj sonoj aŭdiĝas. La resurektita Kristo liberigas la arestitojn el la Limbo.

GV099. Abelo, paŝtisto

Adorae, montanhas,
O Deos das alturas,
Tambem as verduras;
Adorae, desertos
E serras floridas,
O Deos dos secretos,
O Senhor das vidas:
Ribeiras crescidas,
Louvae nas alturas
Deos das creaturas.
Louvae, arvoredos
De fructo presado,
Digão os penedos,
Deos seja louvado,
E louve meu gado
Nestas verduras
O Deos das alturas.
Ho montaro, adoru
La Dion de la altaĵoj,
Kaj ankaŭ vi, verdaĵoj;
Adoru vi, dezertoj
Kaj florantaj montoj,
La Dion de la sekretoj
Kaj Sinjoro de la vivoj:
Krestantaj riveroj,
Laŭdu en la altaĵoj
La Dion de la kreitaĵoj.
Laŭdu vi, arbetoj,
De ŝatataj fruktoj,
Diru la ŝtonegoj,
Estu laŭdata Dio,
Kaj mia brutaro,
En ĉi verdaĵoj,
La Dion de la altaĵoj.

(kantas Jonatan Théo)

GV100. Malliberuloj

Voces daban prisioneros,
Luengo tiempo estan llorando,
En triste cárcel escuro
Padeciendo y suspirando,
Con palavras dolorosas
Sus prisiones quebrantando:
– Que es de ti, Vírgen y Madre,
Que á ti estamos esperando?
Despierta el Señor del mundo,
No estemos mas penando.
Oyendo sus voces tristes,
La Vírgen estaba orando
Cuando vino la embajada
Por el ángel saludando,
“Ave rosa gracia plena”
Su preñez le anunciando,
Suelta los encarcelados,
Que por ti estan suspirando:
Por la muerte de tu hijo
Á su padre estan rogando.Crezca el niño glorioso,
Que la cruz está esperando.
Su muerte será cuchillo,
Tu ánima traspasando.
Sufre su muerte, Señora,
Nuestra vida deseando.
Voĉoj audiĝas de malliberuloj,
Longe ili ploradas,
En malluma kaj malĝoja prizono
Ili suferas kaj suspiras,
Per malĝojaj vortoj
Ili malfortigas siajn prizonojn:
– Kie vi estas, Virgulino kaj Patrino,
Ĉar ni vin atendadas?
Veku la Sinjoron de la Mondo
Por ke ni ne plu suferu.
Aŭdante ĉi malĝojajn voĉojn,
La Virgulino preĝadas
Kiam venas la ambasadoro
Pere de la anĝelo, kun la saluto,
“Saluton, rozo graciplena”,
Kaj li anoncis ŝian gravediĝon.
Liberigu la malliberuloj
Kiuj suspiras al vi:
Pri la morto de via filo
Ili petas al la patro.Kresku la glorplena knabo,
Ĉar la kruco atendadas.
Lia morto estos tranĉilo
Kiu trapasos vian animon.
Suferu ĉi morton, Sinjorino,
Per deziro de niaj vivoj.

(kantas Geovani Dallagrana, Graciano Santos kaj Kátia Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 31. AKTO PRI LA HISTORIO DE DIO (1527)”

Visitas: 337