Gil Vicente 24. AKTO PRI LA PORTUGALA PASTORALO (1523)

la paŝtisto

Resumo:

Terlaboristo eniras rolante la Prologon kaj, antaŭ ol anonci la aliajn rolulojn, li parolas pri si mem: li edziĝis kontraŭ la volo de la gepatroj kaj estis senheredigita. Li parolas pri la aŭtoro je maniero interesa ĉar Gil Vicente mem, lastatempe tute senmona, petis por ke li anoncos la Akton pri Kristnasko. Unu post la alia, envenas ses paŝtistoj kun siaj interplektataj amoj. Joane enamiĝis al Katerina kiu enamiĝis al Fernando kiu enamiĝis al Madanela kiu enamiĝis al Afonso kiu enamiĝis al Inês kiu enamiĝis al Joane. Ĉiuj diskutas pri siaj amdeklaroj kaj siaj rifuzoj. Venas la lasta paŝtistino, Margarida, kun lignofasko.  Ŝi diras ke ŝi vidis la Virgulinon kun la bebo kaj ses au sep virgulinojn. La Virgulino ordonis al ŝi ke ŝi avertu la paroĥestron kaj la prioron. Kaj donis al ŝi sian statueton. Margarida foriras kaj revenas kun kvar klerikoj. La klerikoj kantas himnon al la Virgulino. Kaj antaŭ la fino ĉiuj kantas delikatan kristnaskan kanzonon.

GV075. Katerina

Tirae os olhos de mim,
Minha vida e meu descanso,
Que me estais namorando.
Os vossos olhos, senhora,
Senhora da formosura,
Por cada momento de hora
Dão mil annos de tristura:
Temo de não ter ventura.
Vida, não m’ esteis olhando,
Que me estais namorando.
Forprenu la okulojn de sur min,
Ho vivo mia kaj mia ripozo,
Kaj ne flirtu kun mi.
Viaj okuloj, sinjorino,
Sinjorino de la beleco,
Por ĉiu momento de horo
Proponas mil jarojn da tristeco:
Mi timas ke mi ne havos bonan fortunon.
Ho vivo mia, ne rigardu min,
Kaj ne flirtu kun mi.

(kantas Kátia Santos)

GV076. Klerikoj

Ó gloriosa Senhora do mundo,
Excelsa princeza do ceo e da terra,
Fermosa batalha de paz e de guerra,
Da sancta Trindade secreto profundo!
Sancta esperança, ó madre d’amor,
Ama discreta do filho de Deos,
Filha e madre do Senhor dos Ceos,
Alva do dia com mais resplandor!
Fermosa barreira, ó alvo e fito
A quem os profetas direito atiravão!
A ti, gloriosa, os Ceos esperavão,
E as tres pessoas hum Deos infinito.
Ó cedro nos campos, estrella no mar,
Na serra ave phenix, hua so amada,
Hua so sem mácula e so preservada,
Hua so nascida, sem conto e sem par!
Do que Eva triste ao mundo tirou
Foi o teu fructo restituidor;
Dizendo-te ave o embaixador,
O nome de Eva te significou.
Ó porta dos paços do mui alto Rei,
Camera cheia do Spírito Sancto,
Janella radiosa de resplandor tanto,
E tanto zelosa da divina lei!
Ó mar de sciencia, a tua humildade,
Que foi senão porta do ceo estrellado?
Ó fonte dos anjos, ó horto cerrado,
Estrada do mundo para a divindade,
Quando os anjos cantão a glória de Deos,
Não são esquecidos da glória tua;
Que as glórias do filho são da madre sua,
Pois reinas com elle na corte dos Ceos.
Pois que faremos os salvos por ella,
Nascendo em miseria, tristes peccadores,
Senão tanger palmas e dar mil louvores
Ao Padre, ao Filho e Esprito, e a ella!
Ho glorplena Sinjorino de la mondo,
Altega princino de ĉielo kaj tero,
Belega batalo de paco kaj milito,
De la santa Triunuo profunda sekreto!
Sankta espero, ho patrino de amo,
Diskreta vartistino de la la Dia filo,
Filino kaj patrino de la Ĉiela Sinjoro,
Aŭroro de la plej majesta tago!
Belega limo, celo kaj centro
Kiujn la profetoj rekte atingis!
Vin, glorplenan, la Ĉieloj atendadis,
Kaj la tri personoj, eternan Dion.
Ho cedro en kampar’, stelo sur maro,
Sur monto, la birdo fenikso, ununura amata,
Ununura naskita senegala!
Ĉar vi nur naskiĝis senkompara!
Tion prenitan de la mondo per malĝoja Eva
Via frukto redonis;
Kiam la ambasadoro diris al vi “Ave”,
Li simboligis antaŭ vi la nomon Eva.
Vi, pordo de la palacoj de la alta Reĝo,
Ĉambro plena je la Sankta Spirito,
Radianta fenestro kun tiom da splendo,
Kaj tre zorgema pri la dia leĝo!
Ho maro de scienco, via humileco,
Kiu estis, se ne la pordo de la stelplena ĉielo?
Fontano de la anĝeloj, fermata ĝardeno,
Vojo de la mondo al la dieco.
Kiam la anĝeloj kantas la gloron de Dio,
Ili ne forgesas vian gloron:
Ke la gloroj de la filo apartenas al lia patrino,
Ĉar vi regnas kun li ĉe la kortego de la Ĉieloj.
Kaj kion ni faru, ni savitaj de ŝi,
Naskiĝintaj en mizero, malĝojaj pekuloj,
Se ne svingi palmbranĉojn kaj milfoje honori
La Patron, la Filon, la Spiriton kaj ŝin!

(kantas Geovani Dallagrana, Gerson Marchiori, Graciano Santos kaj Rubem Ferreira Jr.)

GV077. Ĉiuj

Quem he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem he a que paria?
A Virgem Maria.
Em Bethlem, cidade
Muito pequenina.
Vi hua desposada
E Virgem parida.
Em Bethlem, cidade
Muito pequenina,
Vi hua desposada
E Virgem parida.
Quem, he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem he a que paria?
A Virgem Maria.
Hua pobre casa
Toda reluzia,
Os anjos cantavão,
O mundo dizia:
Quem he a desposada?
A Virgem sagrada.
Quem é a que paria?
A Virgem Maria.
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.
En Bet-leĥemo,
Urbo ete eta,
Mi vidis novedzinon
Kaj Virgulinon naskintinon.
En Bet-leĥemo,
Urbo ete eta,
Mi vidis novedzinon
Kaj Virgulinon naskintinon.
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.
Malriĉa domo
Tute lumis.
La anĝeloj kantadis,
La mondo diradis:
Kiu estas la novedzino?
La sankta Virgulino.
Kiu estas la naskintino?
La Virgulino Maria.

(kantas Kátia Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 24. AKTO PRI LA PORTUGALA PASTORALO (1523)”

Visitas: 283

Gil Vicente 23. FARSO PRI INÊS PEREIRA (1523)

lianor vaz

Resumo:

Inês ne akceptas sian virinan situacion, sentenila kaserolo, arestata enhejme. Pri tio ŝi kverelas kun la patrino. Venas la kunpatrino, Lianor Vaz, spiromanka, lacega. Kleriko klopodis por ŝin seksperforti (“Fratino, mi absolvos vin pere de la breviero de la sankta urbo Braga.”) Lianor venis por paroli pri edziniĝo de Inês. Ŝi kunportas leteron de svatiĝanto. Tuj poste aperas li mem, sed Inês opinias ke li estas naiva, simplulo. Ŝi ne akceptas lin, ŝi volas inteligentan viron kiu kapablas ludi la gitaron. Latão kaj Vidal, du svatantaj judoj, prezentas eskviron. Li elokvente parolas kaj ludas gitaron. Ili geedziĝas. La eskviro sin transformas en veran peston (“Mi jam najlis la fenestrojn, por ke vi ne estu ĉe ili; vi ĉi tie restos arestata, en ĉi domo tute fermita, kvazaŭ monaĥino de Oudivelas.”) Li iras al milito kaj mortas. La antaŭa svatiĝanto, la naivulo, heredis bienon kaj Inês ekziĝas kun li. Kontraŭe al la unua edzo, la nova plenumas ĉiujn dezirojn de la edzino. Antaŭa amindumanto de Inês aperas kaj nun li estas ermito kaj loĝas proksime. Rajdante la edzon, kvazaŭ li estus ĉevalo, ŝi iras por viziti la ermitejon.

GV069. Latão

Canas do amor, canas
Canas do amor.
Polo longo de hum rio
Canaval está florido,
Canas do amor.
Kanoj de amoroj, kanoj,
Kanoj de amoroj.
Laŭ la longo de l’ rivero
La kanaro tute floras,
Kanoj de amoroj.

(noto: tiam, la gejunuloj renkontiĝis en kanejo aŭ tritikejo, por amori.)

(kantas Gerson Marchiori)

GV070. Eskviro

Mal me quieren en Castilla.     Oni ne volas min en Kastilio.

(kantas Rubem Ferreira Jr)

GV071. Latão

Pelo mar vay a vela
Vela vay pelo mar.
    Surmare iras la velo
La velo iras surmare.

(kantas Gerson Marchiori)

GV072. Ĉiuj

Mal herida iba la garza
Enamorada
Sola va y gritos daba.
Vundita flugas la ardeo
Enamiĝinta
Sole iras kaj krias.

(kantas Geovani Dallagrana)

GV073. Inês

Quem bem tem e mal escolhe,
Por mal que lhe venha não sanoje.
Tiu, kiu havas bonaĵon kaj malbone elektas,
Se malbonaĵo okazas, ne plendu.

(kantas Jorge Teles)

GV074. Inês kaj Pero

Marido cuco me levades
E mais duas lousas.
– Pois assi se fazem as cousas.
Bem sabedes vós, marido,
Quanto vos quero;
Sempre fostes percebido
Pera cervo:
Agora vos tomou o demo
Com duas lousas.
– Pois assi se fazem as cousas.
Bem sabedes vós, marido,
Quanto vos amo,
Sempre fostes percebido
Pera gamo.
Carregado ides, noss’amo,
Com duas lousas.
– Pois assi se fazem as cousas.
Kukola edzo vi min kunportas
Kun pli du ŝtonoj.
– Ĉar tiele marŝas la aferoj.
Vi bone scias, ho edzo,
Ke mi vin ŝatas;
Vi ĉiam tre taŭgas
Por esti damao:
Kaj nun la diablo prenas vin
Kun ĉi du ŝtonoj.
– Ĉar tiele marŝas la afero.
Vi bone scias, ho edzo,
Ke mi vin amas;
Vi ĉiam tre taŭgas
Por esti cervo:
Kaj nun vi pene portas, ho sinjor’,
Ĉi du ŝtonojn.
– Ĉar tiele marŝas la afero.

(kantas Carmen Ziege kaj João Batista Carneiro)
Continue lendo “Gil Vicente 23. FARSO PRI INÊS PEREIRA (1523)”

Visitas: 265

Gil Vicente 22. KOMEDIO PRI RUBENA (1521)

la sorĉistino

Resumo:

Unua sceno: Prologo, kiel en la latina teatro, anoncas la okazontaĵojn. Rubena gravediĝis  de juna kleriko. Ŝi prezentas malĝojan monologon pri sia situacio (“pli doloras la pentadon ol la  akuŝo”). Ŝia servistino kondukas Akuŝistinon kiu montras kelkajn strangajn sorĉaĵojn por faciligi la akuŝon. (“Diru rapide trifoje: la vorto fariĝis karno: mi vin donacas al Sankta Sadorneto…” La Akuŝistino venigas Sorĉistinon kaj petas ke ŝi zorgu pri la junulino kaj kaŝu la akuŝon de la patro de Rubena.  Kelkaj Diabloj, laŭ ordono de la Sorĉistino forkondukas Rubenan al montaro. Tie naskiĝas knabineton, Cismena.

Dua sceno: La Sorĉistino kaj la Diabloj vartas la knabinon. Du feinoj estas alvokataj, por zorgi pri ŝi. Poste oni vidas la etan Cismenan inter ŝafistetoj. La feinoj aŭguras bonan sorton al la knabino.

Tria sceno:  Kiam Cismena estas juna la Feinoj kondukas ŝin al Kreto. Nobelulino adoptas ŝin kaj post sia morto lasas al ŝi siajn posedaĵojn. Multaj junuloj venas kiel svatiĝantoj je ŝi. Finfine ŝi edziniĝas kun princo el Sirio.

GV060. Benita

Tiempo era caballero,
Que se me acorta el vestir.
La Tempo estas kavaliro,
Kiu mallongigas al mi la vestaron. 

 (kantas Carmen Ziege)

GV061. Sorĉistino

Ru ru, menina, ru, ru,
Mourão as velhas e fiques tu
C’o a tranca no cu.
Ru, ru, knabino, ru, ru,
Mortu la maljunulinoj kaj restu vi
Kun trabo en la anus’

(kantas Jorge Teles)

GV062. Nutristino

Llevantéme un dia
Lunes de mañana.
Iam mi vekiĝis,
Lunde, matene.

(kantas Kátia Santos)

 

GV063. Sorĉistino

De las mas lindas que yo vi. Inter la plej belaj, kiujn mi vidis.

(kantas Jorge Teles)

GV064. Cismena

Grandes bandos andão na côrte,
Traga-me Deos o meu bonamore.
Multaj homoj estas en la kortego,
Ho Dio, kunportu al mi mian belan amaton.

(kantas Carmen Ziege)

GV065. Tolaĵlavistinoj

Halcon que se atreve
Con garza guerrera
Peligros espera.

Halcon que se vuela
Con garza á porfía,
Cazar la queria
Y no la recela:
Mas quien no se vela
De garza guerrera
Peligros espera.

La caza de amor
Es de altanaría;
Trabajos de dia,
De noche dolor:
Halcon cazador
Con garza tan fiera
Peligros espera.

Falko kiu aŭdacas
Kontraŭ militista ardeo
Danĝerojn trovos.

Falko kiu volas
Lukti kontraŭ ardeo
Por ĝin ĉasi
Sentime;
Sed tiu, kiu ne zorgas
Antaŭ militista ardeo
Danĝerojn trovos.

La ĉaso pro amo
Estas kun falko.
Dumtage, laboroj,
Dumnokte, doloroj.
Ĉasista falko
Kontraŭ fierega ardeo
Danĝerojn trovos.

(kantas Carmen Ziege kaj Kátia Santos)

GV066. Dario

D’amores jaço,
Quando as torço d’amores dormo.
Mi kuŝas inter amoroj,
Kiam mi ilin delogas, mi inter amoroj dormas .

(kantas Geovani Dallagrana)

GV067. Dario

Consuelo véte con Dios;
Pues ves la vida que sigo,
No pierdas tiempo conmigo.
Consuelo mal empleado,
No consueles mi tristura;
Véte á quien tiene ventura,
Y deja el desventurado.
No quiero ser consolado,
Antes me pesa contigo:
No pierdas tiempo conmigo.
Konsuelo, iru kun Dio;
Ĉar vi vidas mian vivantan vivon,
Ne perdu tempon rilate min.
Konsolo malbone uzata (*).
Ne konsolu mian malĝojon.
Iru al tiu, kiu feliĉas,
Forlasu la malfeliĉulon.
Mi ne volas konsolon,
Mi ĉagrenas antaŭ vi:
Ne perdu tempon rilate min.

(*) vortludo: Konsuelo (nomo de virino), signifas “konsolon”.

(kantas Geovani Dallagrana)

GV68. Tolaĵlavistinoj

Bien quiere el viejo,
Ay madre mia,
Bien quiere el viejo
A la niña.
Multe amas la maljunulo,
Ho panjo,
Multe amas la maljunulo
La knabinon.

(kantas Kátia Santos)
Continue lendo “Gil Vicente 22. KOMEDIO PRI RUBENA (1521)”

Visitas: 229