Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)

Amoro

Resumo:

Venas Princino, kiu sin prezentas kiel alegorio de la urbo Lisbono. Ŝi salutas la Reĝon, la Reĝinon kaj la nobelaron. Eksterlanda Princo petis de ŝi karavelon. Li estas enamiĝinta kaj intencas iri al la maro serĉe de famo. Lisbono diras al li ke la ŝipo apartenas al la Reĝo. Li petas permeson por prepari en la haveno la ŝipon de la amoj ĉar en Portugalio estas la plej bonaj ŝipoj. Kaj li prezentas la diversajn karakterizojn de la ŝipo, rilate kun la plezuroj kaj la doloroj de la amo: la velo estos farata el espero, la topmasto el gracio, la lumturo, el trompoj… Kaj la kapitano estos Amoro mem, la dio. Oni kunportas al la centro de la scenejo replikon de karavelo. La dio de amo okupas sian postenon kaj defilas antaŭ ni kelkaj homoj enamiĝintaj por fari la vojaĝon al la lando de la ama fortuno. Frato freneziĝinta pro amo kaj kiu parolos sensencaĵojn dum la tuta tempo; paĝio diras ke ĉi Frato estis grava saĝulo kaj Amoro diras: “kiel oni sentos mian povon, se ne ĉe venkitaj saĝuloj? ju pli saĝaj, des pli perditaj, laŭ la diro de Salomono.” Venas enamiĝinta Paŝtisto; Nigrulo kun sia nekomprenebla parolado; Maljunulo perdiĝinta pro amo: “Maljunulo, via mondo jam finiĝis! Ne, mi pensas nun ke la tuta mondo kiu perdiĝis denove venas al mi!”; du Nobeloj, kiuj komentas pri la amindumadoj de la korteganoj. Amoro signalas kaj ĉiuj enŝipiĝas kaj kantante ekvojaĝas.

GV101. Nobeloj de la Princo

Muy serena está la mar,
Á los remos, remadores,
Esta es la nave damores.
Al compas que las serenas
Cantarán nuevos cantares,
Remareis con tristes penas
Vuesos remos de pesares;
Terneis sospiros á pares,
Y á pares los dolores.
Esta es la nave damores.

Y remando atormentados,
Hallareis otras tormentas
Con mares desesperados,
E desastradas afrentas;
Terneis las vidas contentas
Con los dolores mayores.
Esta es la nave damores.

De remar y trabajar
Llevareis el cuerpo muerto,
Y al cabo del navegar
Se empieza a perder el puerto.
Aunque el mal sea tan cierto,
Á los remos, remadores.
Esta es la nave damores.

Tre serena estas la maro,
Al la remiloj, ho, remistoj,
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.
Je la takto laŭ kiu la sirenoj
Kantos la novajn kanzonojn,
Vi remos kun malĝojaj penoj
Per viaj remiloj de ĉagrenoj;
Vi multege suspiros
Kaj multege sentos dolorojn.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Kaj en turmentoj remantaj
Vi trovos novajn tempestojn
Kun senesperigaj maroj
Kaj afliktoj malfacilaj;
La vivoj iĝos feliĉaj
Des pli grandaj estos la doloroj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

Pro remado kaj penado
Viaj korpoj duonmortos,
Kaj fininte la veturado
Oni ekperdas la havenon.
Eĉ se malbonaĵo estas efektiva,
Al la remiloj, vi, remistoj.
Ĉi tiu estas la Ŝipo de la Amoj.

(kantas Graciano Santos)

GV102. Frato

Que fermosa caravela!
Quem fosse o capitão dela!
Caravela de Coruche
Vai por nabos a Pombeiro.
Quem fosse o capitão della!
Huha! huha! huha! huha!

Caravela de Lisboa
Vai por porros a Castella:
Garrido he o gavião,
Vento bueno nos ha de levar.
Quem fosse o capitão dela!

… Todos

Bom Jesu Nosso Senhor,
Tem por bem de nos salvar…

Kia gracia karavelo!
Kiu estas ĝia kapitano?
Karavelo de Koruĉe
Iras a Pombejro por napoj.
Kiu estas ĝia kapitano?
Huha! huha! huha! huha!

Karavelo de Lisbono
Iras al Kastilio por poreoj:
Belega estas la nizo,
Bona vento kunportos nin.
Kiu estas ĝia kapitano?

… Ĉiuj

Bona Jesu’ Nia Sinjoro,
Bonvole savu nin…

(kantas Rubem Ferreira Jr)

Continue lendo “Gil Vicente 33. LA ŜIPO DE LA AMOJ (1527)”

la tago sen nomo, 23 (lasta)

La tago sen nomo, 23 (lasta).

La tago sen nomo.

La tagiĝo venis kun sia senŝanĝa tenereco. Roza kaj malvarma, unue ĉi tie, poste tie, la brizo, la ruĝiĝado, la tago. La tago kiu ne havos nomon. La unua tago de serio da senesperaj egalaj tagoj. Glacimontoj malsupreniros, kontinentoj glitiĝos, kial ne novaj Andoj kaj novaj oceanaj fosegoj?
Sur la teron descendis la unua tago de la malkreo.
Ne estis homo por demandi al kiu fariĝis la lumo aŭ al kiu apartiĝis la teroj de la akvoj.
Ĉirkaŭe, en la senfunda truo, la sama ordo, silenta, nekonata, eterna.
*********************************************************

Ĉu estis Wilhelm, Gaston, Sven, Ali aŭ Luís, tiu kiu nedormante bruliĝis dumnokte, serĉe de la maligna formulo?
Ĉu estis la Dio de la dek ordonoj, tiu kiu almontris la fingron al la blua planedo, kun ĝiaj mizeraj kvar kaj duono miliardoj da jaroj?
Ĉu estis James, Mark, René, Gaspar, Giuseppe aŭ Vassili, la Mastro de la Milito, kiu patronpagis en luksegaj hoteloj la gastadon al la saĝuloj de la senelira detruo?
Ĉu estis la Dio de la venko, tiu kiu blovis la morton al la polvereto por detrui la obstinan viveton, kun siaj tri kaj duono miliardoj da jaroj?
Ari aŭ Hector, Mulla aŭ John, Arnold aŭ Matteo, la viro kiu ŝlosilfermis la paperojn de la nepardonema projekto?
Ĉu estis la Dio de la diluvo tiu kiu, je la dua fojo, pentis pro la kreado kaj decidis malkrei?
Ĉu hindo aŭ greko, peruano aŭ iranano, belgo aŭ koreo,
ĉurusoamerikanoĉino?,
tiu, kiu sendis la signalon al la orbitaj komputiloj, tuj sekvatan de aliaj signaloj por nura sekureco, reprezalio, venĝo
seniforirasankaŭiliforiros,
senineeskapasneniueskapos,
neniuplurestosporrakontikitionkiookazis
eĉneekzaktekielĝiokazis…
La tero ne havis ŝancon plori siajn mortantojn. Senutila iĝis la agonianta kriado de la lastaj profetoj.
Al kiu Dio fariĝis la absoluta, idiota kaj fatala oferado?
********************************************************

Ĉio subite okazis. Ho, kiel subite! La siblado kaj la morto. La falĉilo sammomente koltranĉis ĉiujn mikrobojn de la eraranta planedo. Mamsuĉantajn bebojn, estingitajn kaj duonmortintajn gemaljunulojn, fetojn kaj soldatojn, militantajn virojn kaj geedzojn en orgasma ekstazo.
Averto ne okazis kaj, ĝuste pro tio, ne okazis espero nek malespero. Neniu havis tempon por teksi la lamenton de Kasandra. La fino malrapide falis, ĝi buĉis homon kiu subskribadis la ruinon al tuta popolo je la sama dolceĉo laŭ kiu ĝi dissolvis la suspiron de la enamiĝanta knabo.
Ĝi alvenis kun la sama mildeco al homo kiu finadis la skribadon de iu ajn libro kaj al alia ajn homo kiu finadis la legadon de alia ajn libro.

Kuritibo, la 15a de julio de 2013 (portugala teksto: la 7a de oktobro de 1976).

Gil Vicente 32. KOMEDIO PRI LA DEVIZO DE LA URBO KOIMBRO (1527)

celiponcio

Resumo:

Pilgrimanto sin prezentas kaj anoncas ke la teatraĵo klarigos faktojn pri Koimbro kaj ĝia blazono; ĝi montras Serpenton, Leonon kaj Princinon elirantan el pokalo. Nobelulo vivas en la montaro, kiel paŝtisto, kun siaj ĝemelaj gefiloj Celiponcio kaj Liberata. Post konsilo de ermito, la gefratoj foriras por vivi el ĉasado. Kaj la Ermito sin montras: li estas la reĝo Ceridono. Sovaĝulo nomata Monderigon sklavigis siajn gefilojn, la princon kaj la princinon Colimena (Koimbro), kun ŝiaj kvar damoj. Kiam Liberata estas sola ŝi kantas kaj altiras la atenton de la sovaĝulo Monderigon kaj li tuj enamiĝas al ŝi. Celiponcio revenas el la ĉasado kaj rakontas ke li trovis Serpenton kaj Leonon kaj amikiĝis kun ambaŭ. Kiam la Sovaĝulo intencas rabi Liberatan, ŝia frato Celiponcio, helpata de la Serpento kaj de la Leono mortigas Monderigonon. La malliberuloj estas liberigitaj. La kvar damoj klarigas antaŭ la spektantoj kelkajn familiajn devenojn en la urbo Koimbro, kies nomoj estas Kastro, Silva, Soŭza, Pereira (Piroarbo) kaj aliaj.

… Liberata (ĉi peco de kanzono havas la numeron GV084 kaj aperis en Reĝo Duardos)

Soledad tengo de ti,         Nostalgion mi sentas pri vi,
O tierras donde naci.        Ho lando, kie mi naskiĝis.

(kantas Graciano Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 32. KOMEDIO PRI LA DEVIZO DE LA URBO KOIMBRO (1527)”