Categoria: projekto gil vicente

Publicado em

Gil Vicente 39. AMADIS’ DE GAŬLIO (1533)

amadis de gaŭlio
Resumo:
Amadis’ kaj liaj tri fratoj parolas pri la vivo aventurema, por akiri gloron. Amadis’ diras ke li ne batalas por gloro, sed por servi Orianan, “la suverenan belecon”. La fratoj disiĝis, serĉante grandajn heroaĵojn. Eniras la Reĝo Lisuarte, de Anglio, kun sia kortego. Heroldo anoncas ke sep  malamikaj reĝoj preparas sin por lin ataki. Iu sugestas la nomon de la Virgulo de la Maro, la perfekta kavaliro, Amadis’ de Gaŭlio, por batali kontraŭ la atakantoj. Oriana, la reĝa filino, venas kun sia honordamo kaj petas al la heroldo ke li transdonu leteron al Amadis’, por rendevuo. Amadis’ kaj Oriana renkontiĝas kaj li ĵuras eternan amon kaj servon al sia damo. Kiam Amadis’ estas for, plenumante siajn heroaĵojn, por defendi honoron de ofendita princino, venas la Nano, servisto de Amadis’, kaj li mensoge rakontas al Oriana ke la heroo servas alian damon. Oriana komence hezitas sed poste ŝi kredas kaj sendas alian leteron al Amadis’, per kiu ŝi rompas la interrilaton. En malespero, ĉar sia damo konsideras lin malfidela, Amadis’ kaŝas sin en la Ŝtonego de la Malriĉuloj kaj vivas kiel ermito. Sinjor’ Dorin’, kiu ĉeestis kiam Amadís senigis sin de siaj armiloj kaj surmetis la vestojn de asketo, raportas al Oriana pri la lojaleco de la heroo. Oriana petas al Dinamarka (Danio), virgulino de sia kortego, ke ŝi iru al Amadis’ kaj petu lian revenon. Kiam la miskompreno klariĝas, Amadis’ anoncas sian revenon al Oriana.
 GV132. Amadis’ (parolo) – Simfonia Amadis’.
 
Unua Movimento: Malĝoje, “ma non troppo”:
Oh mis angústias mayores!
Que entre dolor y dolor
Me nacen outros dolores. 		Ho, miaj plej grandaj angoroj!
Ĉar inter doloro kaj doloro
Naskiĝas aliaj doloroj.
Dua Movimento: Pli malĝoje, “ma molto meno di più”:
Porque el mundo en que me daño
Nunca fue para mi mundo
Sino una mar de engaño. 		Ĉar la mondo kiu damnas min
Neniam estis por mi mondo
Se ne maro de perfidoj.
Tria Movimento: Preskaŭ fuĝe, “comunque senza paura”: (*)
Oh mundo de engaño!
Ardido seas en fuego. 		Ho, mondo de perfidoj,
Ardu vi meze de fajro.
(*) en la portugala, la vorto “fuga” samtempe signifas “fugo” kaj “fuĝo”.
 
(parolas Jorge Teles)

Continue lendo “Gil Vicente 39. AMADIS’ DE GAŬLIO (1533)”

Visitas: 338
Publicado em

Gil Vicente 38. PILGRIMADO DE LA PLENDANTOJ (1533)

frato palaceto
Resumo:
Eniras Frato Palaceto, kiu estas Frato nur laŭ la vestoj. Li loĝas en la palaco, li kreskigis la haron kie estis la tonsuro, li ŝatas uzi la glavon kiel la nobeloj. “Kaj mi povas fanfaroni pri tio, ke envio kaj klaĉado estas mia psalmoj de Davido, kiujn mi emas preĝi “. Li prezentas la pilgrimadon de la plendantoj, tiuj kiuj sin sentas misjuĝitaj kaj subpremataj. Kamparano estas malfeliĉa antaŭ Dio, kiu ĉiam sendas pluvon kaj sunbrilon en eraraj tagoj, detruante liajn rikoltojn. Li volas ke la filo iĝu pastro, por ke li ne multe suferu. Venas poste du junaj geamantoj. Sekve du vendistinoj, kiuj faras la pilgrimadon ĉar ulo trompis ilin, li edziĝis kun sia nevino sed ne havis la riĉecon, pri kiu li fanfaronis. Nobelo plendas pri la valoro de la reĝa pensio. Pastro estas malfeliĉa ĉar li ne ricevis sian episkopan postenon. Kamparano venas kun sia filino. Li plendas, dirante ke la monaĥoj, kiujn li servas, prenas ĉion de li produktata. Li petas al Frato Palaceto ke li instruu al la knabino agmanierojn de la kortego, por ke ŝi plibonigu sian socian nivelon. La sekvantaj estas du monaĥinoj kiuj plendas pri la rigoreco de la klostro, ĉar por paroli al parencoj, eĉ se nur virinoj, ili restas kaŝitaj, sen vidi iun. Du paŝtistinoj ne akceptas la edzojn al ili destinatajn, kaj interŝanĝas planojn por eviti la geedzecon: unu diros ke ŝi havis vizion, kiu anoncis danĝerojn, la alia diros, ke ŝi konsultis sorĉistinon kaj ŝi avertis, ke la promesata edziniĝo igos ŝin demonposedata. Frato Palaceto diras la finan vorton: “Ofendojn, kiuj ne havas kuracon, serĉu forgesi; ĉar neeblas gajni batalon kontraŭ Fortuno al tiuj, kiuj bonan Fortunon ne havas”. Li anoncas ke la Reĝino naskis kaj ĉiuj devas kanti honore de la knabo, Princo Filipo.
 
Mor Gonçalves,
Tão mal que m’encarcelastes
Nos Paços d’ElRei,
E na camara da Rainha,
Du bailava ElRei,
E con Dona Catherina,
Mor Gonçalves,
E tão mal que m’encarcelastes. 		Sinjor’ Gonçalves,
Vi malbone kaŝis min
En la palaco de la Reĝo,
Ĝuste en la ĉambro de la Reĝino,
Kie la Reĝo dancadis
Kun Sinjorino Katarina,
Sinjor’ Gonçalves,
Vi malbone kaŝis min.

(kantas Jorge Teles)

Por Maio era por Maio
Ocho dias por andar,
El Ifante Don Felipe
Nació en Evora ciudad.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las aguas del mar.

El Ifante Don Felipe
Nació en Evora ciudad,
No nació en noche escura,
Ni tanpoco por lunar.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las ondas del mar.

No nació en noche escura
Ni tanpoco por lunar,
Nació cuando el sol decrina
Sus rayos sobre la mar.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las aguas del mar.

Nació cuando el sol decrina
Sus rayos sobre la mar,
En un dia de domingo,
Domingo para notar.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las ondas del mar.

En un dia de domingo,
Domingo para notar,
Cuando las aves cantaban
Cada una su cantar.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como la tierra y la mar.

Cuando las aves cantaban
Cada una su cantar,
Cuando los árboles verdes
Sus fructos quieren pintar.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las aguas del mar.

Cuando los árboles verdes
Sus fructos quieren pintar
Alumbró Dios á la Reina
Con su fructo natural.
Huha! huha!
Viva el Ifante, el Rey y la Reina
Como las aguas del mar.

 En Majo, estis en Majo
Je la distanco de ok taga marŝado,
La infanto Felipe
Naskiĝis en la urbo Evoro.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la akvoj de l’ mar’.

La infanto Felipe
Naskiĝis en la urbo Evoro.
Li ne naskiĝis en malluma nokto
Eĉ ne en nokto kun luno.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la ondoj de l’ mar’.

Li ne naskiĝis en malluma nokto
Eĉ ne en nokto kun luno.
Li naskiĝis kiam la suno kuŝigas
Siajn radiojn sur la maro.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la akvoj de l’ mar’.

Li naskiĝis kiam la suno kuŝigas
Siajn radiojn sur la maro.
La tago estis dimanĉo,
Dimanĉo por ke ĉiuj notu.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la ondoj de l’ mar’.

La tago estis dimanĉo,
Dimanĉo por ke ĉiuj notu.
Kiam la birdaro kantadis
Ĉiu laŭ sia kantado.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la tero kaj mar’.

Kiam la birdaro kantadis
Ĉiu laŭ sia kantado.
Kiam la verdaj arboj
Komencas farbi siajn fruktojn.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la akvoj de l’ mar’.

Kiam la verdaj arboj
Komencas farbi siajn fruktojn.
Dio lumigis la reĝinon
Per ŝia natura frukto.
Huha! huha!
Vivu la Infanto, la Reĝo kaj la Reĝino
Kiel la akvoj de l’ mar’.

(kantas Graciano Santos, Rubem Ferreira Jr kaj Kátia Santos)

Continue lendo “Gil Vicente 38. PILGRIMADO DE LA PLENDANTOJ (1533)”

Visitas: 374
Publicado em

Gil Vicente 37. FARSO NOMATA AKTO PRI LUZITANIO (1532)

luzitanio
Resumo:
La unua sceno prezentas judan familion. La Patro kaj la Filo kantas militan kanzonon kaj la Patrino respondas per kanzono pri amo. La Patro: “Se la kanzono ne parolas pri milito kun sabrofrapoj… mi ne volas aŭdi ĝin”. Venas du judoj por averti ke ili devas krei teatraĵon ĉar la korteganaro estas en la urbo kaj inter ĉiuj la princeto kiu ĵus naskiĝis, Manoel, filo de la reĝo Johano, la Tria. La prezentado estos reĝirosata de iu Gil Vicente. Licenciulo komencas la prezentadon kaj ridige priskribas la aŭtoron Gil Vicente: “Ĉi demono, teksisto de araneaĵoj, enŝoviĝas en la kronikoj kaj poemoj de la portugalaj heroaĵoj, kiujn nur Dio komprenas!” Li daŭre diras ke la verkisto enamiĝis al demona-virgulino; ŝi kondukis lin al Sibilo kaj tiu instruis al li la sekretojn de la pasinta Portugalio. Sekvas la surscenejado de la edziniĝo de Luzitanio, filino de nimfo kaj la Suno, kun la princo Portugalio, veninta el Grekio. Merkuro intencas edziĝi kun ŝi kaj venas kun la diinoj de Olimpo: Venuso, Verecinta, Februa, Juno kaj du diabloj, Dinato kaj Berzebu’, kiuj sekvas la diinojn. La diabloj prezentas impresan interaktan amuzaĵon pri La Tuta Mondo kaj Neniu. Kiam la diinoj rimarkas ke inter Luzitanio kaj Portugalio ekzistas vera amo, ili konsilas al ŝi  rifuzi Merkuron, por edziniĝi ja kun Portugalio. Ili organizas la nupton kaj kantas.
 

 

GV124. Patro kaj Filo

Ai Valença, guai Valença,
De fogo sejas queimada,
Primeiro foste de moiros
Que de christianos tomada.
Alfaleme na cabeça,
En la mano una azagaya,
Guai Valença, guai Valença,
Como estás bem assentada;
Antes que sejão tres dias
De moiros serás cercada. 		Ho, Valencio, ve al vi, Valencio,
Per fajro vi brulu,
Antaŭe vi apartenis al maŭroj
Konkerita de la kristanoj.
Araba turbano surkape
Kaj enmane la ĵetlanco,
Ve al vi, Valencio, ve al vi, Valencio,
Kiel vi firme stariĝas;
Antaŭ pasado de tri tagoj
De maŭroj vi estos sieĝata.

(kantas Geovani Dallagrana)

Donde vindes, filha,
Branca e colorida?
De lá venho, madre,
De ribas de hum rio;
Achei meus amores
N’hum rosal florido.
Florido, enha filha,
Branca e colorida. Donde vindes, filha,
Branca e colorida?
De lá venho, madre,
De ribas de hum alto,
Achei meus amores
N’hum rosal granado.
Granado, enha filha,
branca e colorida.		 El kie vi venas, filino,
Blanka kaj gracia?
El tie mi venas, panjo,
El la bordo de rivero;
Mi trovis mian amaton
En floroplena rozujaro.
Floroplena, ho filino,
Blanka kaj gracia. El kie vi venas, filino,
Blanka kaj gracia?
El tie mi venas, panjo,
El la bordo de altaĵo
Mi trovis mian amaton
En semoplena rozujaro.
Semoplena, ho filino,
Blanka kaj gracia.

(kantas Carmen Ziege kaj Kátia Santos)

Este he Maio, o Maio he este,
Este he o Maio e florece,
Este he Maio das rosas,
Este he Maio das fermosas. Este he Maio e florece,
Este he Maio das flores,
Este he Maio dos amores,
Este he Maio e florece.		 Ĉi tiu estas majo, majo estas ĉi tiu,
Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras,
Ĉi tiu estas majo de la rozoj,
Ĉi tiu estas majo de la belulinoj. Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras,
Ĉi tiu estas majo de la floroj,
Ĉi tiu estas majo de la amoroj,
Ĉi tiu estas majo kaj ĝi floras.

(kantas João Batista Carneiro)

Luz amores de la niña
Que tan linduz ujuz ha,
Que tan linduz ujuz ha,
Ay, Diuz quien luz habrá,
Ay Diuz quien luz habra! Tiene luz ujuz de azor,
Hermuzuz como la flor:
Quien luz serviere de amor
No sé como vivirá,
Que tan linduz ujuz ha,
Ay, Diuz quien luz servirá,
Ay Diuz quien luz habrá!

Suz ujuz son naturalez
De las águias realez,
Luz vivuz hacen mortalez,
Luz muertuz suspiran allá,
Que tan linduz ujuz ha,
Ay, Diuz quien luz servirá,
Ay Diuz quien luz habrá!

 Pri la amoj de la knabino
Kiu “havath” tiajn belajn okulojn,
Kiu “havath” tiajn belajn okulojn.
Kiu “havath” tiajn belajn okulojn.
Ho, Dio, kiu “havath” egalajn? Ŝi “havath” bluajn okulojn,
Graciajn kiel la floroj.
Tiu, kiu “enamiĝoth” al ili,
Mi ne “sciath kiel” li “vivoth”.
Ŝi “havath” tiajn belajn okulojn,
Ho Dio, kiu “enamiĝoth” al ilin?
Ho Dio, kiu “havoth” ilin?

Ŝiaj okuloj “havath” la belecon
De la reĝaj agloj.
Al la vivantoj, ili “mortigath”,
Kaj la mortintoj de malproksime “thuspirath”.
Ŝi “havath” tiajn belajn okulojn,
Ho Dio, kiu “enamiĝoth” al ili?
Ho Dio, kiu “havoth” ilin? (*)

(*) Gil Vicente skribas laŭ la lispa misprononco de la rolulo: “th” anstataŭ “s”.

(kantas Carmen Ziege)
La bela mal maridada
Mal gozo viste de ti. 		   La belulino malbone edziniĝinta
Mi vidas ke ŝi tre enuiĝas.

(kantas Jorge Teles)

Vanse mis amores, madre,
Luengas tierras van morar,
Yo no los puedo olvidar.
Quien me los hará tornar,
Quien me los hará tornar? Yo soñara, madre, un sueño
Que me dió nel corazon,
Que se iban los mis amores
Á las islas de la mar,
(Allá se van a morar,)
Yo no los puedo olvidar.
Quien me los hará tornar,
Quien me los hará tornar?

Yo soñara, madre, un sueño,
Que me dió nel corazon,
Que se iban los mis amores
Á las tierras de Aragón:
Allá se van a morar,
Yo no los puedo olvidar.
Quien me los hará tornar,
Quien me los hará tornar?

 Mia amato foriras, panjo,
Li loĝos en malproksima lando.
Mi ne sukcesas forgesi lin.
Kiu revenigos lin al mi?
Kiu revenigos lin al mi? Mi sonĝis, panjo, sonĝon,
Kiu tuŝis mian koron.
Ke mia amato foriras
Al la insuloj en la maro.
Kaj tie li loĝos.
Mi ne sukcesas forgesi lin.
Kiu revenigos lin al mi?
Kiu revenigos lin al mi?

Mi sonĝis, panjo, sonĝon,
Kiu tuŝis mian koron.
Ke mia amato foriras
Al la lando de Aragono.
Kaj tie li loĝos.
Mi ne sukcesas forgesi lin.
Kiu revenigos lin al mi?
Kiu revenigos lin al mi?

(kantas Kátia Santos)

Visitas: 269