la tago sen nomo, 15

 La tago sen nomo, 15.

Vieno, la 15a. de aprilo, je la 17a horo.

Ingrid Siegdal, vidvino, kvindek jaraĝa, sidiĝas en malnova seĝo kaj spektas la dramon en la televidilo. Hodiaŭ Ingrid ne preparos la vespermanĝon. Li vojaĝas kaj ŝi telefonis kaj avertis pri dormo ekstere. Ingrid atente aŭdas. Estas viro kiu alparolas al virino ripetatajn vortojn kiuj fluas en ĉeno neniam finiĝanta, ili senlace parolas kaj Ingrid ne havas iun, al kiu paroli. La domo estas pura, terure pura, la tolaĵon ŝi jam zorgis, laŭ la etaj detaloj rilate la manieron faldi ĉion kaj la specifa loko por ĉiu vesto. La brilo, la ordo kaj la odoro de lesivo diras al Ingrid ke ŝia misio plenumiĝis unu tagon plie. Ingrid tuj dormemos, ŝi vidos antaŭ si unu plian vesperon sen ke ŝi nenian utilaĵon faros.
De dudek jaroj ŝi servas la saman edzan paron, ŝi konas la domon kvazaŭ ĝi estus sia propra korpo, la koloroj, la aferorganizoj, la ŝanĝo de la kolornuanco de la kurteno, kiu maljuniĝas kune kun ŝi.
Ingrid ne havas iun, al kiu paroli. Li ne ŝatas bruon, ŝi, kiam enhejme, fermas sin en la ĉambro, por traduki eksterlandajn revuojn. La telefono ne devas soni pli ol unufoje kaj la porda sonorilo devas esti tuj kontrolata. Ingrid jam alkutimiĝis al ĉi silento. Ĝuste pro tio ŝi sin banas tuj post vekiĝo, nur unufoje, dum ĉi dudek jaroj, la telefonsonorilo sonis pli ol postulata. La virino respondis, poste rigardis ŝin malameme. Li silente trinkis la refreŝigaĵon, neniam lia vizaĝo montros indikon pri perforto aŭ amo.
La filoj venis kaj foriris. En la komenco ili ridadis, ludadis, sed la ĉeesto de la patro, tiu ĉiopova sfinkso kun lipharoj kaj okuloj kaj rigardo de drako, tio finfine silentigis la infanojn. Iom post iom, ĉio trankviliĝis. Unue ili silentadis nur vespere, kiam la patro estis enhejme. Poste la silento de la vespera tombejo kontaĝis la kompatindajn ĝemelojn kaj ili silentis ankaŭ dumtage, malproksime de patro kaj patrino, ili ludadis malmulte, malmulte kriadis. Ingrid tentadis ilin per tiklado, ili ridis iom kaj diradis ke la kapo doloras. 

Continue lendo “la tago sen nomo, 15”

Gil Vicente 20. LA KORTEGANARO DE JUPITERO (1521)

venuso

Resumo:

Venas la Providenco, sendata de Dio. Ĝi venigas Jupiteron, la reĝo de la planedoj. La portugala infantino Beatriz, filino de la reĝo Manuel, tuj vojaĝos al Italio, por edziniĝi kun la duko de Savojo. La reĝo de la dioj devas ordoni al la maro kaj al la ventoj ke ĉio okazu trankvile dum la irado. Venas la kvar Ventoj. Ili ludas ĉaskornojn por alvoki la Maron. La Maro eniras, furioza, kaj diras ke ĝi nur obeas al la Luno. Venas la Suno, la Luno, kaj Venuso. Jupitero ekordonas kaj la dioj ekorganizas la sekvantaron de la infantino: nobeloj, damoj, korteganaroj, ĉiuj transformataj en fiŝojn kaj birdojn, sekvos la ŝiparon laŭ la rivero Taĵo ĝis la maro, kie ili aŭdos la kantadon de cent kaj tridek mil sirenoj. Venas la dio Marso, kiu ankaŭ sekvos la ŝipojn, por ke ne okazu atakoj de malamikoj. Kanzono kiu priskribas la vojaĝon aperigas Maŭrinon kun sia mislingvaĵo (Mi ne ŝciaŝ kio eŝtaŝ tio, mi ne ŝciaŝ kie mi eŝtaŝ…). Ŝi donacas al la infantino tri magiaĵojn. Ĉiuj kantas kaj finiĝas la teatraĵo

GV043. Suno

Niña erguedme los ojos,
Que a mi namorado m’hão.
Junulino, levu la okulojn al mi
Ĉar ili enamigis min.

(kantas João Batista Carneiro)

GV044. Luno

Eu m’era Dona Isabel,
Agora raia do alto.
Mi estis Isabel
Kaj nun mara rajo.

(kantas Carmen Ziege)

GV045. Suno

Yo me soy Pero Çafío. Mi estas Pero Çafío.

(kantas João Batista Carneiro)

GV046. Jupitero

Não me quiz casar meu pae,
Ora folgae.
Paĉjo ne edzinigis min,
Do, mi feliĉas.

(kantas Carmen Ziege)

GV047. Suno

Aquel caballero, madre, se me habrá
Con tan mala vida como há…
Tiu kavaliro, panjo, li vidos,
Pro la malbona lia vivo…

(kantas Carmen Ziege)

GV048. Suno

A que horas me mandais
Aos olivaes!
Je tia horo, vi sendas min
Al la olivarbaro!

(kantas Jorge Teles)

GV049. Venuso

Nunca fue pena mayor,
Ni tormento tan estraño
Que iguale con el dolor.
Neniam okazis pli granda penado,
Nek tiel stranga turmento
Kiu egalas al la doloro.

(kantas Carmen Ziege)

GV050. Venuso

Estes meus cabellos, madre,
Dos á dos me los lleva el aire.
Ĉi mian hararon, panjo,
Duope la aero kunportas.

(kantas Jorge Teles)

GV051. Venuso

De vos y de mi quejoso,
De vos porque sois esquiva.
Pri vi kaj pri mi, mi plendas,
Pri vi ĉar vi estas fuĝema.

(kantas Carmen Ziege)

GV052. Venuso

Enganado andais, amigo,
Comigo;
Dias ha que vo-lo digo.
Vi trompas vin, amiko,
Pri mi;
De tagoj mi tion diras.

(kantas Carmen Ziege)

GV053. Jupitero

Gentil dama valerosa,
Y doncella por cuyo amor…
Damo ĝentila kaj valorplena
Kaj virgulino por kies amo…

(kantas João Batista Carneiro)

GV054. Jupitero

Sem mais mando nem mais rôgo
Aqui me tendes, levae-me logo.
Sen plia ordono nek plia peto,
Vi min havas, prenu min tuj.

(kantas Carmen Ziege)

GV055. Suno

Al dolor do mi cuidado,
Y en tus manos la mi vida,
Me encomiendo condenado.
Al la doloro de mia zorgo,
Kaj en viaj manoj, mian vivon,
Mi liveras, kondamnita.

(kantas João Batista Carneiro)

GV056. Suno

Se disserão digão alma mia. Se vi diris, diru denove, ho animo mia.

(kantas Carmen Ziege)

GV057. Suno

Por el rio me llevad, amigo,
Y llevadme por el rio.
Laŭ la rivero vi min kondukas, amiko,
Konduku min laŭ la rivero.

(kantas Carmen Ziege)

GV058. Ĉiuj

Niña era la Ifanta,
Doña Beatriz se decia,
Nieta del buen Rey Hernando,
El mejor Rey de Castilla.
Hija del Rey Don Manuel
Y Reina Dona María.
Reyes de tanta bondad
Que tales dos no habia.
Niña la casó su padre,
Muy hermosa á maravilla,
Con el Duque de Saboya,
Que bien le pertenecia,
Señor de muchos señores,
Mas que Rey es su valia.
Ya se parte la Ifanta,
La Ifanta se partia
De la muy leal ciudad
Que Lisbona se decia;
La riqueza que llevaba
Vale toda Alejandria.
Sus naves muy alterosas,
Sin cuento la artilleria;
Va por el mar de Levante,
Tal que temblaba Turquia.
Con ella va el Arzobispo
Señor de la Cleresia;
Van condes y caballeros
De muy notable osadía;
Lleva damas muy hermosas,
Hijas dalgo y de valía.
Dios los lleve á salvamiento
Como su madre querria.
Knabino estis la Infantino,
Nomata fraŭlino Beatriz,
Nepino de la bona Reĝo Hernando,
La plej bona en Kastilio,
Filino de l’ Reĝo Manuel
Kaj de l’ Reĝino Maria,
Gereĝoj tiel kompatemaj,
Ke egalaj ne ekzistis.
Knabino, la Patro edzinigis ŝin,
Bele kaj mirinde,
Kun la duko de Savojo
Ke li al ŝi apartenis.
Sinjoro de multaj sinjoroj,
Kies valoro pli grandas ol tiu de reĝoj;
Jen ekvojaĝas la Infantino,
Ja, la Infantino ekvojaĝas
De la tre fidela urbo
Nomata Lisbono.
La riĉaĵoj de ŝi kunportata
Pli valoras ol la urbo Aleksandrio.
La ŝiparo tre impona,
Kun armilaro ne kalkulebla;
Ĝi iras laŭ la maro de l’ oriento,
Tiamaniere, ke Turkio tremadis.
Kun ŝi iras la Ĉefepiskopo,
Sinjoro de la klerikaro;
Iras grafoj kaj kavaliroj,
Ĉiuj kun notinda aŭdaco;
Ŝi kondukas damoj tre graciaj,
Filinoj de valora nobelaro.
Dio konduku ilin sendanĝere,
Tion deziras ŝia patrino.

(kantas Jorge Teles)
Continue lendo “Gil Vicente 20. LA KORTEGANARO DE JUPITERO (1521)”

o dia sem nome, 15

O dia sem nome, 15.

Viena, dia 14 de abril, 17 horas.

Ingrid Siegdal, viúva, cinquenta anos, sentada na cadeira antiga, assiste o drama pela televisão. Ingrid hoje não vai fazer o jantar. Ele está viajando e ela telefonou dizendo que ia dormir fora. Ingrid ouve com atenção. É um homem que fala a uma mulher coisas repetidas numa corrente que nunca pára, não se cansam de falar, e Ingrid não tem com quem conversar. A casa está limpa, odiosamente limpa, a roupa está guardada, nos mínimos detalhes quanto à maneira de dobrar e o local específico para cada peça. O brilho, a ordem e o cheiro de detergente natural dizem a Ingrid que sua missão foi cumprida mais um dia. Ingrid tem sono cedo, Ingrid vai gastar mais uma noite sem ter feito nada de útil.
Vinte anos servindo ao mesmo casal, a mulher conhece a casa como se conhece o próprio corpo, a cor, a disposição, a mudança da tonalidade da cortina que envelhece com ela.
Ingrid não tem com quem conversar. Ele não gosta de barulho, ela, quando passa em casa, se tranca a traduzir revistas estrangeiras. O telefone não deve soar mais de uma vez e a campainha da porta precisa ser atendida sempre imediatamente. Ingrid já se habituou a esse silêncio. É bem por isso que ela toma banho logo que levanta, uma vez apenas, nesses vinte anos, fora surpreendida pelo telefone. A mulher foi que atendeu, olhando-a, depois, cheia de ódio. Ele apenas tomara o refresco em silêncio, sua cara nunca demonstraria sinal de violência ou amor.
Os filhos tinham vindo e tinham partido. No começo choravam, riam, brincavam, mas a presença dele, aquela onipotente esfinge de bigode e óculos, com seu olhar de dragão, tinha terminado por silenciar as crianças. Aos poucos, tudo se acomodou. Primeiro silenciavam apenas à noite, com o pai em casa. Depois, os pobres gêmeos foram contaminados pelo sepulcro noturno, passaram a ser silenciosos também durante o dia, longe do pai e da mãe, brincando menos, gritando menos. Ingrid os tentava com cócegas mas eles riam um pouco e diziam que estavam com dor de cabeça.
Continue lendo “o dia sem nome, 15”